Warunki przejścia na wcześniejszą emeryturę

Osoby chcące przejść na wcześniejszą emeryturę muszą w tym roku spełnić wymagane warunki. Wniosek mogą złożyć również w przyszłym i następnym roku.
Prawo do wcześniejszej emerytury przysługuje osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r., jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

nie przystąpiły do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyły wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa;
warunki do uzyskania emerytury, m.in. wieku i długości okresów składkowych oraz nieskładkowych, spełnią do 31 grudnia 2008 r.

Kobiety, które nie osiągnęły wieku emerytalnego, tj. 60 lat, mogą przejść na emeryturę po osiągnięciu wieku 55 lat, jeżeli:

mają co najmniej 30-letni okres składkowy i nieskładkowy albo
mają co najmniej 20-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz zostały uznane za całkowicie niezdolne do pracy.
Mężczyźni urodzeni przed 1.01.1949 roku mogą skorzystać z wcześniejszej emerytury, jeśli ukończyli 60 lat oraz:
udowodnili co najmniej 35-letni okres składkowy i nieskładkowy albo
udowodnili co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz zostali uznani za całkowicie niezdolnych do pracy.

Wcześniejsza emerytura przysługuje osobom, które ponadto:
1) ostatnio, przed zgłoszeniem wniosku były pracownikami oraz
2) w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom społecznym pozostawały w stosunku pracy co najmniej przez 6 miesięcy, chyba że w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę byli uprawnieni do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Spełnienia tego warunku nie wymaga się od osoby, która podlegała ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pozostawania w stosunku pracy przez cały okres wymagany do przyznania emerytury.

Regulacja ta ma więc zastosowanie np. do 55-letniej kobiety, która ostatnio wykonywała np. pozarolniczą działalność gospodarczą, ale udowodniła 30- lub 20-letni (w razie całkowitej niezdolności do pracy) okres ubezpieczenia pracowniczego.

W przypadku 60-letniego mężczyzny okres ten wynosi 35 lat lub 25 lat (przy stwierdzeniu całkowitej niezdolności do pracy).

Praca na roli też się liczy

Agnieszka Granatowska z opolskiego oddziału ZUS wyjaśnia szczegółowo warunki konieczne do otrzymania wcześniejszej emerytury:

1. Warunek ukończenia wieku. Warunek ten należy rozpatrywać w dwóch wymiarach. Istnieje tu bowiem nie tylko wymóg ukończenia określonego wieku, ale także nieprzekroczenia tzw. powszechnego wieku emerytalnego. Wcześniejsza emerytura przysługuje kobiecie, która ukończyła 55 lat, ale nie osiągnęła jeszcze powszechnego wieku emerytalnego, tj. 60 lat.

2. Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego. Uzyskanie uprawnień do wcześniejszej emerytury pracowniczej jest uwarunkowane udowodnieniem wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego. Okresy nieskładkowe to momenty braku aktywności zawodowej, które z uwagi na ich specyfikę w pełni uzasadniają uwzględnienie przy ustalaniu prawa do emerytury oraz jej wysokości.

Są to - między innymi - okresy pobierania zasiłków chorobowych, studiów wyższych czy studiów doktoranckich. Okresy te uwzględnia się w wymiarze nie wyższym niż 1/3 okresów składkowych.

Przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględnia się także okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym, jednak tylko w takim zakresie, w jakim jest to konieczne do przyznania świadczenia, a więc wówczas, gdy okresy składkowe i nieskładkowe zostały udowodnione w wymiarze niewystarczającym do przyznania tej emerytury.

Od kobiet urodzonych po 31.12.1948 roku, czyli z tzw. średniej grupy wiekowej, wymaga się, aby posiadały wymagany staż ubezpieczeniowy najpóźniej w dniu 31.12.2008 r.

3. Warunek powstania całkowitej niezdolności do pracy. Kobiety, które nie udowodniły 30-letniego stażu ubezpieczeniowego, natomiast udowodniły co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych, mogą uzyskać wcześniejszą emeryturę pracowniczą, o ile zostały uznane za całkowicie niezdolne do pracy.

W przypadku kobiet ze średniej grupy wiekowej, czyli urodzonych po 31.12.1948, całkowita niezdolność do pracy musi powstać najpóźniej w dniu 31 grudnia 2008 r. Natomiast orzeczenie lekarza orzecznika (komisji lekarskiej) ZUS stwierdzające tę niezdolność może być wydane także po tej dacie.