Wyższe kwoty wolne od podatku. Gminom będzie gorzej

Kwota wolna od podatku ma zostać zwiększona z 3091 do 8000 zł. Prezydencki projekt ustawy w tej sprawie trafił już do Sejmu.

Pozostawienie podatnikom większej kwoty pieniędzy w kieszeniach nie obędzie się jednak bez skutków dla finansów publicznych. A w szczególności dla samorządów, ponieważ ich dochody składają się w dużej części z podatków PIT i CIT.

Przykładowo w Kędzierzynie-Koźlu wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych w 2014 roku wyniosły prawie 45,7 mln zł, a do października tego roku 38,3 mln zł.

- Zwiększenie kwoty wolnej od podatku szacunkowo zmniejszy wpływy z tytułu PIT do budżetu miasta o ok. 5,5 mln zł - przewiduje Jarosław Jurkowski, rzecznik prezydenta Kędzierzyna-Koźla.

W przypadku średnich miast na Opolszczyźnie wpływy mogą być mniejsze od dwóch do właśnie pięciu milionów rocznie, w przypadku Opola nawet o kilkanaście milionów złotych.

Małe gminy stracą najmniej (przeciętnie kilkaset tysięcy złotych), ale w ich budżetach i tak może to oznaczać spory ubytek. W sumie opolskie samorządy mogą stracić nawet 200 milionów złotych rocznie. W skali całego kraju gminy dostaną mniej nawet o 7-8 miliardów złotych - przewidują sami autorzy nowej ustawy.

- To jest nie tylko kwestia zahamowania inwestycji i braku wkładu środków własnych do projektów unijnych. To jest również problem cięć, które być może samorządy będą musiały wykonać w realizowaniu podstawowych zadań, takich jak: utrzymanie żłobków, przedszkoli, finansowanie komunikacji publicznej, dopłaty do biletów - podkreśla poseł Jan Grabiec z PO, który planuje złożyć projekt zmian w przygotowywanej ustawie, zgodnie z którymi samorządy miałyby dostać specjalne wsparcie z tytułu utraty części wpływów.

- Mam nadzieję, że zostanie wprowadzona jakaś forma rekompensaty za utracone wpływy z podatku - podkreśla Jerzy Wrębiak, burmistrz Brzegu.

Problem jest o tyle istotny, że opolskie miasta nie mają stabilnych dochodów. - Nie ma dużych inwestycji, które zasilałyby kasy samorządów - przyznają samorządowcy. Brzeg i Nysa były kiedyś ośrodkami przemysłowymi, ale wiele zakładów zniknęło, nie wytrzymując próby czasu.

Samorządy otrzymują 37,53 procent wpływów z płaconych na ich terenie podatków PIT oraz 6,71 proc. z podatku CIT.

W Niemczech kwota wolna od podatku wynosi 8130 euro, w Austrii 11 000 euro, a w Wielkiej Brytanii równowartość aż 13 400 euro.

Niedawno Trybunał Konstytucyjny uznał, że przepisy ustalające kwotę wolną od podatku w wysokości 3091 zł są niezgodne z konstytucją i w związku z tym stracą moc 30 listopada 2016 r. O zbadanie przepisów zwrócił się do TK Rzecznik Praw Obywatelskich, argumentując, że tak niska kwota wolna sprawia, że podatki muszą płacić nawet osoby z dochodem nie zapewniającym minimum egzystencji.

Według trybunału przepisy są niezgodne z ustawą zasadniczą, ponieważ nie przewidują mechanizmu korygowania kwoty wolnej od podatku gwarantującego wspomniane minimum egzystencji.