Zabytki techniki na Opolszczyźnie. Warto zobaczyć te fortyfikacje, dawne fabryki, mosty, zakłady rzemieślnicze w województwie opolskim

- Dziełami kultury technicznej są nie tylko pojedyncze obiekty, ale całe obszary np. historyczno-techniczny krajobraz kulturowy rzeki Odry z systemem mostów, urządzeń hydrotechnicznych, portów, a także urządzenia energetyczne i środki transportu oraz narzędzia, maszyny i urządzenia - wylicza Elżbieta Molak (obecna opolski wojewódzki konserwator zabytków) w pracowaniu „Zabytki Techniki Śląska Opolskiego".

Elżbieta Molak dodaje, że w zabytkami techniki są : zespoły fabryczne, obiekty infrastruktury technicznej miast (wodociągi, oczyszczalnie ścieków, gazownie, elektrownie), transport drogowy z systemem mostów i wiaduktów, linie kolejowe z budynkami stacji i dworców, transport wodny z budowlami hydrotechnicznymi (jazami, śluzami i kanałami żeglugowymi) oraz obiekty przetwórstwa rolno-spożywczego (browary, gorzelnie, rzeźnie). W ten katalog wpisują się też obiekty przemysłu wiejskiego: młyny, spichlerze, kuźnie, wiatraki.

Dziedzictwo kultury technicznej na terenie Śląska Opolskiego związane jest z górnictwem rudy darniowej, hutnictwem żelaza i szkła oraz przemysłem drzewnym. Nad opolskimi rzekami powstawały kuźnie.

- Europejska rewolucja przemysłowa (w połowie XVIII wieku) i nowa technologia wytopu rud (bez udziału węgla drzewnego) przyniosły gwałtowny rozwój górnictwa węgla kamiennego na Górnym Śląsku oraz w dalszej konsekwencji – rozwój gospodarczy pobliskiej Opolszczyzny - pisze Elżbieta Molak.

• zakłady produkcyjne: Frotex w Prudniku, koksownię w Zdzieszowicach, fabrykę obuwia w Krapkowicach-Otmęcie, Welur w Kietrzu
• browary: (Namysłów, Głubczyce, Strzelce Opolskie).
• związane z przemysłem cementowym i wapienniczym: cementownie w Opolu, z których do współczesnych czasów pozostała jedna czynna; relikty przemysłu wapienniczego w powiecie krapkowickim
• obiekty infrastruktury miejskiej: wodociągi, gazownie i elektrownie. Zespół Gazowni Miejskiej w Paczkowie z 1902 r. (obecnie Muzeum Gazownictwa), zespół wodociągów miejskich w Opolu z wieżą ciśnień z przełomu XIX i XX w., wieże wodociągowe m.in. wieże w Głogówku, Białej, Krapkowicach; wieża ciśnień w Nysie jako unikalny przykład wykorzystania pomnika (tzw. Bismarckturm) do celów technicznych
• zabytki przemysłu energetycznego, m.in.: elektrownia w Nysie, Brzegu, Opolu, Otmuchowie, koksownia w Zdzieszowicach.
• obiekty infrastruktury komunikacyjnej: drogi, mosty, linie i dworce kolejowe, m.in. Kanał Kłodnicki, którego budowę rozpoczęto w 1792 r. oraz Kanał Gliwicki zbudowany w latach 1933-1940; zabytkowy jaz i śluza w centrum Opola, na kanale Młynówka; stacje kolejowe i dworce: w Opolu, Brzegu, lokomotywa parowa TKt 48-127 przy wejściu do dworca w Opolu; unikatowy most wiszący w Ozimku, most drogowy tzw. Piastowski w Brzegu, mosty kamienne w Krasiejowie i Komornikach.
• zabytki przemysłu spożywczego: gorzelnie: Mąkoszyce, Jastrzębie, Kopice; cukrownie: Wróblin, Polska Cerekiew, Otmuchów
• obiekty przemysłu wiejskiego: młyny (Daniec, Sławięcice, Tułowice), spichlerze (Osiek Grodkowski, Gola Grodkowska, Więcmierzyce, Paczków), kuźnie (Pągów), wiatraki (Chróścina Opolska).

• Budynek stacji PKP w Głubczycach
• Centrum Tradycji Tkackich w Prudniku - Oddział Muzeum Ziemi Prudnickiej
• Folwarczna Wieża Ciśnień w Skorogoszczy
• Fortyfikacje w Kędzierzynie-Koźlu
• Huta Małapanew w Ozimku
• Huta Szkła w Murowie
• Most Groszowy w Opolu
• Muzeum Gazownictwa w Paczkowie
• Muzeum Kołodziejstwa w Popielowie
• Muzeum Ziemi Prudnickiej
• Młyn Bombelka w Żędowicach
• Młyn wodny u Thiela w Żędowicach
• Młyn wodny w Karłowicach
• Piece wapiennicze na terenie gminy Gogolin
• Dzwon Jana Chrzciciela w Gorzowie Śląskim
• Regionalna Sala Muzealna - Huta Kluczborska w Zagwiździu
• Skansen Maszyn Rolniczych - Stare Kolnie
• Wiatrak - ruiny w Gogolinie
• Wiatrak holenderski w Grodkowie
• Wieża widokowa na Koziej Górze (Prudnik)
• Wiszący Most Żeliwny nad Małą Panwią w Ozimku
• Zabytkowa kuźnia i piekarnia w Kuniowie