Zadbaj o bezpieczny wypoczynek na nartach

Pewnych kontuzji nie sposób przewidzieć. Uraz, który powstaje w wyniku np. kolizji z innym narciarzem, może przecież przytrafić się nawet najbardziej wytrawnemu narciarzowi. – To nie one są jednak najczęstszym sprawcą nieszczęścia na stoku – w większości przypadków przyczyną uszkodzeń ciała są nakładające się mikro urazy i przeciążenia układu ruchu wynikające z deficytów motorycznych, takich jak słaba kontrola nerwowo-mięśniowa i złe nawyki ruchowe, które wykształcamy na co dzień choćby poprzez coraz bardziej siedzący tryb życia – mówi Mariusz Wiera-Rymarczyk, kierownik działu rehabilitacji Sport Kliniki.

Jak przygotować się do wyjazdu na narty
Przygotowanie do sezonu warto rozpocząć od wizyty w gabinecie ortopedycznym. Spotkanie z doświadczonym specjalistą umożliwi dokładne zweryfikowanie stanu naszego układu mięśniowo-szkieletowego i co najważniejsze, pozwoli wykluczyć ewentualne przeciwwskazania do uprawiania narciarstwa. W przypadku, gdy wynik badania nie wzbudzi zastrzeżeń lekarza, może on zalecić, byśmy kolejne kroki skierowali do fizjoterapeuty zajmującego się diagnostyką funkcjonalną układu ruchu.
Prawidłowo przeprowadzona ocena funkcjonalna powinna składać się z kilku kluczowych elementów. W pierwszej kolejności fizjoterapeuta powinien ocenić jakość działań ruchowych, które zwykliśmy wykonywać na co dzień, m.in. sposób, w jaki siedzimy, sposób poruszania (chód czy bieganie). – Następnie powinna zostać przeprowadzona ocena podstawowych wzorców ruchowych – wszystko przy pomocy całej gamy różnorodnych testów funkcjonalnych. Kolejnym krokiem jest uzyskanie obiektywnych danych liczbowych dotyczących siły oraz wytrzymałości mięśni kończyn dolnych oraz równowagi naszego ciała w warunkach stabilnego i niestabilnego podłoża – wylicza Maciej Biały, fizjoterapeuta w Sport Klinice. Przestrzega, że nie wolno zapomnieć o stopach, które pozostając cały czas w bucie narciarskim, będą przenosić największe obciążenia. – Dlatego warto rozszerzyć badanie o weryfikację wysklepienia i poprawności ustawienia stóp względem podłoża, co nierzadko może wiązać się z dobraniem specjalistycznych wkładek korygujących ich położenie w bucie narciarskim – dodaje.
Finalnie na podstawie zebranych danych układany jest indywidualny plan treningowy, składający się z rozgrzewki, części głównej oraz relaksacji i rozciągania, który powinien być ukierunkowany na korekcję i wzmocnienie słabych punktów układu mięśniowo-szkieletowego narciarza.
Systematyczne treningi, rozpoczęte przynajmniej na miesiąc przed planowanym wyjazdem, z pewnością poprawią jakość i komfort jazdy na nartach, a przede wszystkim pomogą zminimalizować ryzyko wystąpienia kontuzji, zarówno u osób aktywnych przez cały rok, jak i tych, u których aktywność na świeżym powietrzu wiąże się tylko z sezonem zimowym.

Co robić, jeśli jednak uraz się przytrafi?
Do najczęstszych urazów narciarskich należy skręcenie stawu kolanowego z uszkodzeniem więzadła krzyżowego przedniego. Dotyczy on zarówno dorosłych, jak i dzieci oraz młodzieży. W czasie gwałtownego skręcenia kolana najczęściej odczuwamy trzask w stawie, chwilowe przemieszczenia kolana do środka, a czasami tylko niewinne ukłucie w stawie. Zwykle pechowy narciarz po ustąpieniu bólu kontynuuje jazdę, ale po kilkunastu minutach lub godzinach zmuszony jest zwrócić się o pomoc lekarską z powodu narastającego obrzęku i bólu. – Dolegliwości te najczęściej mijają po kilku tygodniach. Często zapominamy o przebytym urazie. Brak więzadła krzyżowego przedniego w kolanie objawia się nawracającym uczuciem gwałtownego przemieszczenia w stawie z towarzyszącym obrzękiem z powodu wysięku lub krwiaka. Nie wolno tego bagatelizować. Powtarzające się incydenty podwichnięć kolana nieuchronnie doprowadzają do uszkodzenia innych dotychczas zdrowych struktur stawowych, łąkotki oraz chrząstki stawowej – mówi dr n. med. Henryk Noga, ortopeda, traumatolog i dyrektor Sport Kliniki.
W takim przypadku leczenie zachowawcze polega na ograniczeniu aktywności fizycznej i życiowej do poziomu, który nie będzie powodował wystąpienia przemieszczeń w niestabilnym stawie. Wiąże się to ze zmianą stylu życia: zaniechaniem uprawiania sportu, a także ograniczeniem takich codziennych czynności jak szybkie chodzenie, chodzenie po nierównym terenie, podskoki, schodzenie z góry, obroty na kończynie, co dla dzieci i młodzieży jest w większości nie do zaakceptowania. – W leczeniu zachowawczym ważną rolę odgrywa też prawidłowo prowadzona czynna rehabilitacja. Kładzie ona nacisk na poprawę i wzmocnienie stabilizacji mięśniowej, właściwą koordynację oraz wytworzenie odruchów chroniących kolano przed kolejnym urazem. Zalecane jest również stosowanie ortez zabezpieczających staw kolanowy przed nadmiernymi przemieszczeniami przednio-tylnymi w trakcie czynności codziennych i podczas zajęć rekreacyjnych – zaznacza lek. med. Maciej Gabryel, ortopeda, traumatolog ze Sport Kliniki.
Leczenie zachowawcze to jednak rozwiązanie krótkotrwałe. Stosowanie zarówno prawidłowego postępowania rehabilitacyjnego, jak i ortez nie zabezpiecza stawu kolanowego wystarczająco. Nieuchronnie doprowadzają one do przedwczesnego zużycia stawu kolanowego. W konsekwencji konieczna może się okazać operacja.
Decyzja o leczeniu operacyjnym, czyli rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego kolana powinna zostać podjęta po uwzględnieniu wielu czynników: wieku pacjenta, czasu, jaki upłynął od urazu, uszkodzeń towarzyszących oraz oczekiwań co do powrotu do aktywności sportowej. – Szczególnymi pacjentami z uszkodzonym więzadłem krzyżowym pozostają dzieci i młodzież. U nich najszybciej po urazie dochodzi do zniszczenia stawu kolanowego i ważna jest szybka pomoc – podkreśla dr n. med. Henryk Noga.

Zapraszamy do Oddziału Zamiejscowego Sport Kliniki w Opolu.
Oferujemy:
•konsultacje ortopedyczne
•badania diagnostyczne
•zabiegi ambulatoryjne
•zabiegi operacyjne

Sport Klinika – Oddział Zamiejscowy
ul. Telesfora 2, Opole
Telefon: 32 475 93 10; 32 475 93 11; 77 442 37 28

Sport Klinika – Placówka w Żorach
ul. Bankowa 2, Żory
Telefon: 32 475 93 10 lub 32 475 93 11
www.sport-klinika.pl
Pierwszych 10 czytelników, którzy telefonicznie zapiszą się na wizytę w placówce w Opolu, na hasło NARTY otrzyma bezpłatne konsultacje ortopedyczne.