Zamek w Koźlu był już w XIII wieku

Tomasz Kapica
Tomasz Kapica
Najbardziej okazałym obiektem jest podzamcze.
Najbardziej okazałym obiektem jest podzamcze. Archiwum (O)
Jego najstarszą częścią jest kwadratowa wieża, która była rezydencją księcia.

Okazały budynek przy ulicy Konopnickiej w Koźlu, który dziś zwany jest przez mieszkańców zamkiem, to faktycznie podzamcze. Rzeczywista średniowieczna siedziba książąt mieściła się w miejscu dziedzińca pomiędzy basztą a kamienicą przy ul. Kraszewskiego. Tam archeolodzy znaleźli ich ślady.

Pierwsze badania przeprowadzono tu w 1964 roku. Do Kędzierzyna-Koźla przyjechali wówczas inżynierowie z Instytutu Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wrocławskiej oraz ich koledzy z tamtejszego uniwersytetu. Ustalili oni, że zamek wzniesiono nie wcześniej, niż pod koniec XIII wieku i nie później, niż w początkach XIV stulecia. Podstawę do takiej tezy dały specjalistom pozostałości ceramiki naczyniowej, znalezione na terenie dziedzińca. Potem badania kontynuowano, w latach 80., 90. a także w 2003 i 2004 roku.

Ustalono, że najstarszą częścią zamku jest odkryta na jego dziedzińcu kwadratowa wieża o wymiarach 9,30 m na 9,45 m. Jej ściany miały grubość aż 1,30 m i zbudowane były z tzw. cegły palcówki. Na jednej kondygnacji miała powierzchnię użytkową około 46 metrów kwadratowych. Co ciekawe w latach 1222 - 1355 kozielski zamek miał być siedzibą rezydencjonalną. Dla takich obiektów wymagane były odpowiednie pomieszczenia reprezentacyjne i mieszkalne nie tyko dla samego księcia z rodziną, ale i dworu. Stara wieża o powierzchni 46 metrów, nawet gdyby miała dwie kondygnacje, nie spełniałaby takiego zadania.

Dlatego architekci sugerują, że istniały kiedyś zamkowe skrzydła, które mogły pełnić funkcję mieszkalną. Ich pozostałości mogą się mieścić pod obecną kamienicą z 1915 roku przy ul. Kraszewskiego. Średniowieczny zamek stał w Koźlu do 1563 roku. Wówczas właścicielem grodu stał się Johann von Oppersdorff. Po przejęciu warowni przystąpił do jej przebudowy w modnym wówczas, a pochodzącym ze słonecznych Włoch stylu renesansowym. W takim samym stylu m.in. król Zygmunt I Stary przebudował krakowski Wawel. Charakterystyczna, znana z dawnych źródeł kozielska wieża została zniszczona podczas tej XVI-wiecznej przebudowy.

Z kronik XIX-wiecznych dowiadujemy się natomiast, że zamek kozielski był otoczony dwiema fosami, z których jedna ograniczona była grubym murem. Budynek podzamcza przetrwał wiele wojen i stoi po dziś dzień. Niestety, jest on obecnie w fatalnym stanie technicznym.

Zanim jednak doprowadzono zabytek do takiego stanu, mieścił się tu szpital wojskowy a także mieszkania. Z kolei jeszcze kilkanaście lat temu na dziedzińcu zamkowym funkcjonowało miejskie targowisko.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nto.pl Nowa Trybuna Opolska