Złote Mosty dla dwóch premierów

Krzysztof Ogiolda
Krzysztof Ogiolda
Wydarzenie. Helmut Kohl i Tadeusz Mazowiecki zrobili wiele dla polsko-niemieckiego dialogu. Symbolem ich postawy stał się znak pokoju wymieniony w Krzyżowej podczas historycznej Mszy św. Pojednania.

Kapituła plebiscytu Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej nie miała wątpliwości. Helmut Kohl i Tadeusz Mazowiecki jak nikt inny zasłużyli na pierwsze Złote Mosty Dialogu. Bo też przyczynili się oni do tego, że Polacy żyjący po 1989 roku w wolnym kraju i Niemcy cieszący się zjednoczeniem swej ojczyzny zaczęli przełamywać uprzedzenia i kruszyć sereotypy, wstępując tym samym na drogę przyjaźni i harmonijnej współpracy.

Właśnie w Krzyżowej, w miejscu naznaczonym działalnością antynazistowskiego "Kreisauer Kreis" podczas Eucharystii, której przewodniczył biskup opolski Alfons Nossol, 12 listopada 1989 roku, zaledwie dwa dni po upadku muru berlińskiego, polski premier i niemiecki kanclerz przekazali sobie pamiętny znak pokoju. Tego dnia nie podpisano żadnych porozumień ani umów, ale właśnie ów gest przeszedł do historii jako symbol powojennego pojednania między Polską a Niemcami.

- Pozdrowienie pokoju było dla mnie naturalną rzeczą, bo przecież we mszy przekazujemy sobie pozdrowienie pokoju, ale jak zobaczyłem aparaty fotograficzne i kamery TV, to wiedziałem, że to nie jest zwyczajne pozdrowienie pokoju, ale coś o wiele bardziej znaczącego - wspominał były premier w Krzyżowej 20 lat później.
Polska i Niemcy wchodziły w Krzyżowej na zupełnie nową drogę we wzajemnych relacjach. Jej kontynuacją stało się podpisanie przez oba kraje traktatów: granicznego w roku 1990 oraz o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy w 1991.

Tadeusz Mazowiecki wiele razy w życiu okazywał się prawdziwym człowiekiem dialogu. W sierpniu 1980 roku stanął na czele Komisji Ekspertów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Od 1981 był redaktorem naczelnym "Tygodnika Solidarność". Aktywnie uczestniczył w rozmowach plenarnych okrągłego stołu, stając się jednym z głównych twórców porozumienia, na mocy którego 4 czerwca 1989 odbyły się częściowo wolne wybory do Sejmu RP. 17 sierpnia 1989 Lech Wałęsa zaproponował Tadeuszowi Mazowieckiemu objęcie stanowiska premiera. Rząd pod jego kierownictwem powstał we wrześniu 1989, by dokonać transformacji ustrojowej i gospodarczej Polski.

Helmut Kohl ma swoje miejsce w historii Niemiec jako kanclerz zjednoczenia. Stał się także symbolem pojednania z Polską. W czasie Jesieni Ludów 1989 roku przyjechał z wizytą do Polski, dając wyraz znaczeniu, jaką Republika Federalna Niemiec przywiązuje do relacji ze swym wschodnim sąsiadem. Na wieść o upadku Muru Berlińskiego Helmut Kohl przerwał pobyt w Warszawie, obiecując powrócić, kiedy tylko będzie to możliwe. Dotrzymał słowa. Msza św. Pojednania w Krzyżowej i historyczne przekazanie znaku pokoju z premierem Tadeuszem Mazowieckim stały się faktem. Biskup opolski Alfons Nossol zaprosił kanclerza na mszę św. na Górę św. Anny. Spotkanie w tym naznaczonym historią miejscu uznano wówczas za przedwczesne, a modlitewny dialog szefów obu rządów przeniesiono do Krzyżowej.
Tamto spotkanie, z udziałem kanclerza Niemiec, niezwykle ważne dla relacji polsko-niemieckich było także przełomem w dziejach mniejszości niemieckiej na Śląsku Opolskim i w całej Polsce. Obecni tłumnie w Krzyżowej członkowie tworzącej swe struktury mniejszości zaczerpnęli z tamtego znaku pokoju nadzieję, że będą mogli w wolnej Polsce działać legalnie i bezpiecznie. Wyrazem tych nadziei stał się transparent z niemieckim napisem o treści: "Helmut, ty jesteś także naszym kanclerzem".

W latach 90. Helmut Kohl zaangażował się bardzo zdecydowanie na rzecz polskiej integracji w Europie. Jako pierwszy polityk na kontynencie mówił o polsko-niemieckiej wspólnocie wartości i interesów. Niemcy pod rządami Helmuta Kohla stały się skutecznym adwokatem demokratycznej Polski w jej dążeniach do członkostwa w Unii Europejskiej. Kanclerz zyskał tym sympatię i szacunek w całej Polsce, ale osobą szczególnie ważną stał się dla Śląska Opolskiego. Z jego osobą wiąże się bowiem pomoc przeznaczona na odbudowę infrastruktury w regionie. Adresowana zarówno do mniejszości niemieckiej, jak i do jej polskiego otoczenia przyczyniła się ona do budowania na Śląsku klimatu dialogu i zaufania.

Goldene Brücken des Dialogs für zwei Premierminister

Helmut Kohl und Tadeusz Mazowiecki haben viel für den deutsch-polnischen Dialog getan. Zum Symbol deren Haltung wurde das Friedenszeichen bei der Versöhnungsmesse in Kreisau.

Der Ausschuss des Plebiszits des Hauses der Deutsch-Polnischen Zusammenarbeit hatte keine Zweifel. Helmut Kohl und Tadeusz Mazowiecki haben es mehr als andere verdient mit den Goldenen Brücken des Dialogs ausgezeichnet zu werden. Sie haben nämlich dazu beigetragen, dass nach 1989 in einem freien Staat lebende Polen und Deutsche nach der Wiedervereinigung ange-fangen haben Vorurteile zu überwinden und einen Weg der Freundschaft und Zusammenarbeit zu begingen.

In Kreisau, dem Ort wo der "Kreisauer Kreis" mit seiner Tätigkeit gegen den Nationalsozialismus wirkte, haben sich während der vom Oppelner Bischof Alfons Nossol zelebrierten Messe, am 12. November 1989, nur zwei Tage nach dem Fall der Berliner Mauer, der polnische Premierminister und deutsche Kanzler das Friedenszeichen gegeben. An diesem Tag wurden keine Abkommen oder Verträge unterschrieben, aber diese Geste ging in die Geschichte als ein Symbol der Versöhnung zwischen Polen und Deutschland ein.

- Das Friedenszeichen ist für mich eine ganz natürliche Sache, weil es zu jeder Messe gehört, aber als ich die Fotoapparate und Fernsehkameras gesehen habe, wusste ich, dass es kein gewöhnliches Friedenszeichen wird, sondern etwas viel Bedeutendes - sagte dazu Premierminister Mazowiecki zwanzig Jahre später in Kreisau.

Polen und Deutschland begingen in Kreisau einen völlig neuen Weg wenn es um ihr Verhältnis ging. Eine Fortsetzung folgte, als beide Länder 1990 den Grenzvertrag und 1991 den Vertrag über gute Nachbarschaft abgeschlossen haben.

Tadeusz Mazowiecki erwies sich viele Male in seinem Leben als ein Mensch des echten Dialogs. Im August 1980 übernahm er die Leitung der Expertenkommission des Streikkomitees. Seit 1981 war er Chefredakteur der Wochenzeitung der "Solidarność". Aktiv beteiligte sich Mazowiecki an den Plenargesprächen des runden Tisches und wurde zu einem wichtigen Protagonisten einer Verständigung, aufgrund dessen am 4. Juni 1989 zum Teil freie Sejmwahlen stattfinden konnten. Am 17. August 1989 schlug Lech Wałęsa Tadeusz Mazowiecki das Amt des Premierministers vor. Das Parlament unter dessen Leitung entstand 1989, um Staats- und Wirtschaftsreformen in Polen durchzuführen.

Helmut Kohl nahm seinen Platz in der deutschen Geschichte als der Kanzler der Wiedervereinigung ein. Er wurde auch zum Versöhnungssymbol mit Polen. Während der Revolutionen im Jahr 1989 kam er mit einem Besuch nach Polen um ein Zeichen dafür zu setzen, das der Bundesrepublik das Verhältnis mit dem Nachbarn im Osten am Herzen liegt. Die Nachricht von dem Fall der Berliner Mauer unterbrach seinen Aufenthalt in Warschau, doch Helmut Kohl versprach, so bald wie möglich zurückzukommen. Sein Wort hat er gehalten. Die Versöhnungsmesse in Kreisau und das historische Friedenszeichen zwischen Kohl und Mazowiecki wurden zur Tatsache. Oppelner Bischof Alfons Nossol lud den Kanzler zu einer Messe auf den St. Annaberg. Ein Treffen an diesem historisch gekennzeichneten Ort hielt man damals für verfrüht, und ein Dialog im Gebet beider Regierungschefs wurde nach Kreisau verlegt.

Das damalige Treffen, in Anwesenheit des deutschen Kanzlers, war ungeheuer wichtig für das deutsch-polnische Verhältnis und auch ein Durchbruch in der Geschichte der deutschen Minderheit im Oppelner Land und ganz Polen. Die Mitglieder einer sich zur Organisation bildenden deutschen Minderheit waren in der Menschenschar in Kreisau anwesend. Das damalige Friedenszeichen gab ihnen die Hoffnung, dass sie im freien Polen legal und in Sicherheit werden wirken können. Ein Ausdruck dieser Hoffnungen war das damalige Transparent mit der deutschen Aufschrift: "Helmut, du bist auch unser Kanzler".

In den 1990er Jahren engagierte sich Kohl sehr entschieden für den Beitritt Polens in die EU. Als erster Politiker auf dem alten Kontinent sprach er von deutsch-polnischer Gemeinschaft der Werte und Interessen. Deutschland wurde zur Amtszeit von Helmut Kohl zum wirksamen Anwalt demokratischen Polens auf dem Weg in die EU. Der Kanzler gewann an Sympathie und Respekt in ganz Polen, aber besonders wichtig wurde er für das Oppelner Land. Mit seiner Person hängt die finanzielle Unterstützung Deutschlands für den Wiederaufbau der Infrastruktur in der Region. Diese galt sowohl für die deutsche Minderheit, als auch für die polnische Bevölkerung zum Aufbau des Dialogs und Vertrauens in Schlesien.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nto.pl Nowa Trybuna Opolska