Dom Rzemiosła w Oleśnie zbudowano na gruzach. Dzisiaj do jeden z największych cechów w regionie [ZDJĘCIA]

Rzemieślnicy z Olesna zrzeszali się już na początku XV wieku. Z historycznych dokumentów wiadomo, że w 1406 roku w Oleśnie istniał cech sukienników, a w 1411 roku cech rzeźników. W tych czasach istniały w Oleśnie także cechy szewców, krawców, garncarzy, kołodziejów i piekarzy.

Samodzielny cech mógł powstać wtedy, gdy zrzeszał minimum 12 mistrzów. Taki cech otrzymywał od właściciela miasta przywilej chroniący przed partaczami. Warto dodać, że partaczami zwani byli nie nieudacznicy, ale rzemieślnicy, którzy nie chcieli należeć do cechu.

Ze starych kronik wiemy, że Jan Bess (Johann von Bess), właściciel Olesna w latach 1581-1595, kazał konfiskować partaczom wyroby, wtrącać ich do więzienia i karać grzywną w wysokości kopy groszy.

1 listopada 1584 roku w Oleśnie powstał jeden wspólny cech zwany niemieckim, którzy zrzeszał majstrów 16 rzemiosł.

- Ta data uważana jest za początek cechu zbiorowego w Oleśnie, dlatego w przyszłym roku będziemy obchodzić 440-lecie założenia cechu - mówi Paweł Miozga, kierownik biura Cechu Rzemiosł Różnych i Małej Przedsiębiorczości w Oleśnie.

Do cechu niemieckiego po jakimś czasie zaczęto przyjmować także polskich rzemieślników. W 1783 roku w Oleśnie było 35 szewców, 19 kuśnierzy, 14 krawców, 13 płócienników, 12 sukienników, 12 kowali, 10 kapeluszników, 7 rzeźników, 6 bednarzy, 4 piekarzy, 4 ślusarzy i pojedynczy fachowcy z innych branż - łącznie było 167 majstrów.

Nazwę Cech Rzemiosł Różnych zrzeszenie majstrów z Olesna przyjęło po II wojnie światowej.

Oleski cech rozpoczął działalność 25 listopada 1945 roku. Pierwszym powojennym starszym cechu był elektroinstalator Jan Kurasiński, który przyjechał do Olesna w 1945 roku jako delegat grupy operacyjnej do spraw elektryfikacji miasta. W pierwszym roku istnienia cech zrzeszał 154 członków. Później w latach 1950-53, kiedy komuniści zwalczali prywatną przedsiębiorczość, liczba członków zmalała o ponad połowę.

28 grudnia 1956 roku członkowie cechu podjęli uchwałę o budowie Domu Rzemiosła w Oleśnie.

W kronice cechu czytamy, że inicjatorem był elektroinstalator Władysław Nycz, starszym cechu był wówczas mistrz krawiecki Paweł Syguła, a kierownikiem biura cechu Konrad Jarosz.

Walne zgromadzenie zatwierdziło plany budowy 21 grudnia 1958 roku. Budynek zaprojektował Janusz Sobolewski, a kierownikiem budowy był Paweł Spojda (później zastąpił go Andrzej Zawilski). Przewodniczącym komitetu budowy był mistrz stolarski Stanisław Pietrzok (później zastąpił go Klemens Koenig), a koordynatorem robót budowlanych nowy kierownik biura cechu Leonard Wittmann.

W styczniu 1959 roku rzemieślnicy otrzymali decyzję o lokalizacji Domu Rzemiosła. Budynek miał zostać wzniesiony kilkadziesiąt metrów od rynku, przy ulicy Wolności, na gruzach pozostałych jeszcze po wojnie.

26 czerwca 1960 roku wmurowano kamień węgielny. Decyzja o rozpoczęciu budowy była ryzykowna, ponieważ kasa Komitetu Budowy Domu Rzemiosła była pusta.

15 października 1961 roku budynek oleskich rzemieślników był już pod dachem.

Komitet wysyłał członkom cechu ponaglenia:

„Zarząd wraz z Komitetem Budowy Domu Rzemiosła w Oleśnie Śl., analizując wkład poszczególnego rzemieślnika z budową tegoż domu, stwierdził, że Sz. Kolega nie solidaryzuje się z wszystkimi Kolegami, którzy nie szczędzą siły i trudu, ani pieniędzy, by się wywiązać z nałożonego zadania”.

Następnie podawana była suma zaległości na budowę domu.

Budowa trwała łącznie cztery lata. Uroczyste otwarcie Domu Rzemiosła w Oleśnie nastąpiło 21 czerwca 1964 roku. Starszym cechu był wówczas mistrz szewski Ignacy Pokorski. Budowa kosztowała 1,5 mln zł, a wartość czynu społecznego oszacowano na 850.000 zł.

W mieście działało wówczas 318 zakładów rzemieślniczych zatrudniających 556 osób. W 1974 roku było już 436 zakładów zatrudniających 800 pracowników. W tym czasie olescy rzemieślnicy zbudowali 104 warsztaty o łącznej powierzchni 4405 metrów kwadratowych.

- Tak jak poprzednicy budujący Dom Rzemiosła w czynie społecznym, obecnie spora grupa rzemieślników przeprowadziła renowację i remont budynku - mówił wówczas Paweł Miozga.

Największym zaangażowaniem w pracach wykazali się: Alojzy Bardorz z Kościelisk (obecny starszy cechu), Hubert Chuć z Radłowa, Artur Świtała z Wojciechowa, nieżyjący już dzisiaj Ginter Bartyla z Olesna, Edward Bartyla z Chudoby, Franciszek Pietrzok z Olesna, Gerard Blaszczok z Gorzowa Śląskiego, Damian Świtała ze Sternalic, Leszek Kaliciak z Chudoby, Hubert Brodacki z Borek Wielkich oraz Helmut Trocha z Borek Małych.

Cech Rzemiosł Różnych i Małej Przedsiębiorczości w Oleśnie liczy dzisiaj w sumie 157 zakładów rzemieślniczych, które w sumie dają pracę 1150 osobom.