Zostałeś zatrzymany przez policję na manifestacji? Adwokat radzi, jak się zachować

Mirela Mazurkiewicz
Mirela Mazurkiewicz
Strajki, które od niemal tygodnia odbywają się w całej Polsce to efekt orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Stwierdził on, że przerywania ciąży z powodu nieodwracalnych wad płodu jest niezgodne z ustawą zasadniczą. Do tej pory w takiej sytuacji możliwe było wykonanie legalnej aborcji. Protesty w czasie pandemii wiążą się z ryzykiem. Niewykluczone, że w niektórych sytuacjach będzie interweniowała policja. Warto wiedzieć, na co się przygotować.
Strajki, które od niemal tygodnia odbywają się w całej Polsce to efekt orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Stwierdził on, że przerywania ciąży z powodu nieodwracalnych wad płodu jest niezgodne z ustawą zasadniczą. Do tej pory w takiej sytuacji możliwe było wykonanie legalnej aborcji. Protesty w czasie pandemii wiążą się z ryzykiem. Niewykluczone, że w niektórych sytuacjach będzie interweniowała policja. Warto wiedzieć, na co się przygotować. Mirela Mazurkiewicz
Policja ma prawo zatrzymać osobę podejrzaną, czyli taką, przeciwko której organy ścigania kierują podejrzenie popełnienia przestępstwa, ale której jeszcze nie przedstawiono zarzutów. Dzieje się tak, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo, a do tego zachodzi obawa ucieczki, ukrycia się takiej osoby albo zatarcia śladów przestępstwa. Podobnie jest w sytuacji, gdy nie można ustalić tożsamości takiej osoby. O czym warto wiedzieć, mówi mec. Łukasz Wójcik, wicedziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Opolu.

- Zatrzymanego należy natychmiast poinformować o przyczynach zatrzymania i o przysługujących mu prawach, w tym o prawie do skorzystania z pomocy adwokata, do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, jeżeli nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim, do złożenia oświadczenia i odmowy złożenia oświadczenia, do otrzymania odpisu protokołu zatrzymania, czy do dostępu do pierwszej pomocy medycznej - wylicza mec. Łukasz Wójcik, wicedziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Opolu.

Zatrzymany musi też zostać pouczony, o czasie trwania zatrzymania, a także o tym, że przysługuje mu prawo do złożenia zażalenia do sądu na zatrzymanie. Jeśli jest cudzoziemcem, może też skontaktować się z urzędem konsularnym.

Z zatrzymania sporządza się protokół, w którym należy podać imię, nazwisko i funkcję dokonującego tej czynności, imię i nazwisko osoby zatrzymanej, a w razie gdy niemożliwe jest ustalenie tożsamości - jej rysopis oraz dzień, godzinę, miejsce i przyczynę zatrzymania z podaniem, o jakie przestępstwo się ją podejrzewa.

W protokole powinny też się znaleźć złożone przez zatrzymanego oświadczenia. Odpis protokołu doręcza się zatrzymanemu.

Jakie prawa ma zatrzymany

- Zatrzymanemu na jego żądanie należy niezwłocznie umożliwić nawiązanie kontaktu z adwokatem, a także bezpośrednią z nimi rozmowę - wyjaśnia mec. Wójcik. - W wyjątkowych wypadkach, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, zatrzymujący może zastrzec, że będzie przy niej obecny.

Na żądanie zatrzymanego należy też powiadomić najbliższą mu osobę.

Zgodnie z przepisami zatrzymanego należy zwolnić natychmiast, gdy ustanie przyczyna zatrzymania, a także jeżeli w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania do sądu nie trafi wniosek o zastosowanie tymczasowego aresztu. Podobnie jest w przypadku, gdy polecenie zwolnienia wyda sąd lub prokurator. Na tym jednak nie koniec.

- Zatrzymanego należy też zwolnić, jeżeli w ciągu 24 godzin od przekazania go do dyspozycji sądu nie doręczono mu postanowienia o zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania albo nie ogłoszono mu tego postanowienia na posiedzeniu - wyjaśnia wicedziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Opolu. - Ponowne zatrzymanie osoby podejrzanej na podstawie tych samych faktów i dowodów jest niedopuszczalne.

O CZYM NALEŻY POINFORMOWAĆ ZATRZYMANEGO? - ZESTAWIENIE + PODSTAWA PRAWNA

Przede wszystkim zatrzymany powinien zostać poinformowany o przyczynach zatrzymania i o przysługujących mu prawach, w tym przede wszystkim o prawie do:

  • * skorzystania z pomocy adwokata (art. 244 § 2);
  • * korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, jeżeli zatrzymany nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim (art. 244 § 2);
  • * złożenia oświadczenia i odmowy złożenia oświadczenia (art. 244 § 2);
  • * otrzymania odpisu protokołu zatrzymania (art. 244 § 2);
  • * dostępu do pierwszej pomocy medycznej (art. 244 § 2);
  • * nawiązania kontaktu z adwokatem, a także bezpośrednią z nim rozmowę (art. 245);
  • * złożenia zażalenia do sądu na zatrzymanie (art. 246 § 1);
  • * nawiązania kontaktu z właściwym urzędem konsularnym lub przedstawicielstwem dyplomatycznym, co ma miejsce w przypadku zatrzymania cudzoziemca (art. 612 § 2);
  • * natychmiastowego zwolnienia, gdy ustaną przyczyny zatrzymania, a także jeżeli w ciągu 48 godzin od zatrzymania nie zostanie przekazany do dyspozycji sądu wraz z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania (art. 248 § 1);
  • * zwolnienia, jeżeli w ciągu 24 godzin od przekazania go do dyspozycji sądu nie doręczono mu postanowienia o zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania (art. 248 § 2);
  • * bycia wysłuchanym (art. 244 § 2).

ŚRODKI PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO - JAKICH MOŻE UŻYĆ POLICJA?

  • - siła fizyczna (w postaci technik transportowych, obrony, ataku, obezwładnienia);
  • - kajdanki (zakładane na ręce, zakładane na nogi, zespolone);
  • - kaftan bezpieczeństwa;
  • - pas obezwładniający;
  • - siatka obezwładniająca;
  • - kask zabezpieczający;
  • - pałka służbowa;
  • - wodne środki obezwładniające;
  • - pies służbowy;
  • - koń służbowy;
  • - pociski niepenetracyjne;
  • - chemiczne środki obezwładniające (w postaci: ręcznych miotaczy substancji obezwładniających, plecakowych miotaczy substancji obezwładniających, granatów łzawiących, innych urządzeń przeznaczonych do miotania środków obezwładniających);
  • - przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej;
  • - kolczatka drogowa i inne środki służące zatrzymaniu oraz unieruchomieniu pojazdów mechanicznych;
  • - pojazdy służbowe;
  • - środki przeznaczone do pokonywania zamknięć budowlanych i innych przeszkód, w tym materiały wybuchowe;
  • - środki pirotechniczne o właściwościach ogłuszających lub olśniewających.

Zgodnie z prawem policjant może użyć jednocześnie więcej niż jednego środka przymusu bezpośredniego lub wykorzystać jednocześnie więcej niż jeden taki środek, w przypadku gdy uzasadniają to okoliczności zdarzenia.

W JAKICH SYTUACJACH POLICJA MOŻE UŻYĆ ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO?
Policjant może użyć środków przymusu lub wykorzystać je w przypadku konieczności podjęcia co najmniej jednego z następujących działań:

1. Wyegzekwowania wymaganego prawem zachowania, zgodnie z wydanym przez policjanta poleceniem. Gdy osoba, której wydano polecenie ignoruje je, policjant może w celu jego wyegzekwowania zastosować odpowiedni środek przymusu bezpośredniego. Może on zostać użyty m.in. w celu ustalenia tożsamości danej osoby, pobierania od osób wymazu ze śluzówki policzków, przeszukania osób i pomieszczeń czy też dokonywania kontroli osobistej.

2. Odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność policjanta lub innej osoby. Chodzi tu o działania mające na celu obronę przed obiektywnym niebezpieczeństwem dla życia, zdrowia lub wolność policjanta czy osoby trzeciej.

3. Przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do zamachu na życie, zdrowie lub wolność policjanta lub innej osoby. Chodzi o podjęcie działań prewencyjnych związanych z bezpośrednim zagrożeniem zdrowia, życia lub wolności policjanta lub osoby trzeciej.

4. Przeciwdziałania naruszeniu porządku lub bezpieczeństwa publicznego.

5. Przeciwdziałania bezpośredniemu zamachowi na ochraniane przez policjanta obszary, obiekty lub urządzenia oraz ochrona powyższych obszarów lub obiektów.

6. Przeciwdziałania niszczeniu mienia.

7. Zapewnienia bezpieczeństwa konwoju lub doprowadzenia.

8. Ujęcia lub zatrzymania osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą.

9. Pokonania biernego oporu, czyli przezwyciężenie zachowania, które, pomimo że nie ma charakteru czynnej napaści lub czynnego oporu, ma na celu przeszkadzanie funkcjonariuszowi policji w wykonywaniu jego czynności służbowych, np. nieopuszczenie pomieszczenia lub niewydanie rzeczy pochodzących z przestępstwa w czasie przeszukania.

10. Pokonania czynnego oporu.

11. Przeciwdziałania czynnościom zmierzającym do autoagresji, np. samobójstwa lub samookaleczenia.

Tekst powstał na podstawie opracowania, przygotowanego przez mec. Łukasza Wójcika, wicedziekana Okręgowej Rady Adwokackiej w Opolu.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Niedziele handlowe mogą wrócić w 2024 roku

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na nto.pl Nowa Trybuna Opolska