Badania okresowe i wstępne. Czy pracodawca musi nas na nie wysyłać w czasie epidemii koronawirusa?

Takie sygnały otrzymaliśmy m.in. od pracowników ZUS i jednego z powiatowych urzędów pracy.

- Co do zasady, przepisy w tym zakresie się nie zmieniły. To oznacza, że pracodawca nie powinien dopuścić pracownika do pracy bez badań wstępnych, okresowych czy kontrolnych. Propozycje na temat zmian w tej kwestii zawiera projekt zmiany specustawy o COVID-19 z 21 marca br., który jest obecnie procedowany - komentuje Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy opolskiego ZUS.

Tomasz Krzemienowski, zastępca okręgowego inspektora pracy w Opolu wyjaśnia, że w tej sprawie pracodawcy powinni kierować się stanowiskiem głównego inspektora pracy z 23 marca.

Wspomniane stanowisko dotyczy obowiązku terminowego kierowania pracowników na profilaktyczne badania lekarskie oraz obowiązku terminowego przeprowadzania szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
[promo]2837;1;Wspieramy Lokalny Biznes![/promo]
GIP powołuje się na obecną sytuację epidemiologiczną i opublikowanie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r., poz. 491), jak również pismo otrzymane z Ministerstwa Zdrowia z 12 marca br., znak ZPM.6131.5.2020.MS, dotyczące propozycji zawieszenia wykonywania badań profilaktycznych pracowników, wynikających z art. 229 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, do dnia 30 kwietnia 2020 r. (Dz. U. z 2019 r., poz. 1040 ze zm.).

I proponuje w sprawie badań okresowych i wstępnych oraz szkoleń BHP:

• zawieszenie obowiązku przeprowadzania okresowych i kontrolnych badań lekarskich pracowników do czasu odwołania stanu epidemii lub zagrożenia epidemiologicznego, przy jednoczesnym zachowaniu obowiązku wystawienia skierowania na okresowe badania lekarskie w terminach wynikających z orzeczeń lekarskich określających brak przeciwwskazań do pracy, otrzymanych przez pracowników podczas poprzednich badań profilaktycznych. - Terminowe wystawienie skierowania będzie potwierdzeniem gotowości pracodawcy do wypełnienia obowiązku określonego w art. 229 Kodeksu pracy. Pracownicy powinni zostać zobowiązani do niezwłocznego udania się do jednostki medycyny pracy, z którą przedsiębiorstwo ma podpisaną umowę o świadczenie usług w zakresie profilaktycznej opieki lekarskiej nad pracownikami, po odwołaniu stanu epidemii lub zagrożenia epidemiologicznego i przywróceniu możliwości przyjmowania pracowników do tych placówek;
• utrzymanie obowiązku niedopuszczania do pracy pracowników bez orzeczenia lekarskiego, określającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku pracy, otrzymywanego przez pracownika podczas wstępnych profilaktycznych badań lekarskich;
• dopuszczenie możliwości przeprowadzania instruktażu ogólnego w formie samokształcenia kierowanego lub seminarium (o czasie trwania min. 3 h lekcyjne), w szczególności z użyciem środków komunikacji elektronicznej, wykorzystujących możliwość przesyłania obrazu i dźwięku (on-line). Pracownicy powinni otrzymać (np. pocztą elektroniczną) komplet niezbędnych materiałów umożliwiających im zaznajomienie się z: podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy zawartymi w Kodeksie pracy, w układach zbiorowych pracy lub w regulaminie pracy, przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązującymi w danym zakładzie pracy, zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku;
• dopuszczenie możliwości przeprowadzania szkoleń okresowych pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych w formie samokształcenia kierowanego lub seminarium (o czasie trwania min. 8 h lekcyjnych), w szczególności z użyciem środków komunikacji elektronicznej, wykorzystujących możliwość przesyłania obrazu i dźwięku (on-line). Pracownicy powinni otrzymać (np. pocztą elektroniczną) komplet niezbędnych materiałów do zaktualizowania i uzupełnienia swojej wiedzy i umiejętności z zakresu przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy związanych z wykonywaną pracą, zagrożeń związanych z wykonywaną pracą oraz metod ochrony przed tymi zagrożeniami, postępowania w razie wypadku i w sytuacjach zagrożeń.
• przeprowadzanie egzaminu sprawdzającego przyswojenie przez uczestnika szkolenia okresowego wiedzy objętej programem szkolenia oraz umiejętności wykonywania lub organizowania pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, kończącego szkolenie okresowe, niezwłocznie po odwołaniu stanu epidemii lub zagrożenia epidemiologicznego;
• utrzymanie obowiązku przeprowadzania instruktażu stanowiskowego zgodnie z § 11 rozporządzenia Ministra Gospodarki I Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na określonym stanowisku pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym oraz innym, na którym występuje narażenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych; pracownika przenoszonego na takie stanowisko oraz ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu lub studenta odbywającego praktykę studencką.

- Działania pracodawców przeprowadzane zgodnie z powyższymi propozycjami nie powinny obniżyć poziomu bezpieczeństwa pracy pracowników, a jednocześnie pozwolą zminimalizować ryzyko dalszego rozprzestrzeniania się koronawirusa SARS-CoV-2 - skomentował GIP.

- Z tego stanowiska wynika, że z badaniami okresowymi nie powinno być problemu. Większy jest ze wstępnymi. Pewnym rozwiązaniem są zapisy prawa pracy, zgodnie z którymi pracownik, posiadający ważne badania lekarskie i podejmujący pracę na takim samym stanowisku u tego samego pracodawcy w okresie 30 dni od zakończenia wcześniejszego stosunku pracy, może być uznany za pracownika posiadającego aktualne badania. Analogicznie dotyczy to pracownika podejmującego w tym samym okresie pracę u nowego pracodawcy, ale na takim samym stanowisku, jakie zajmował wcześniej lub gdy pracodawca uzna, że zakres jego obowiązków jest taki sam - dodaje Tomasz Krzemienowski z OIP w Opolu.

Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w Opolu z/s w Kędzierzynie-Koźlu zarekomendował pracodawcom z nim współpracującym i ich pracownikom następujące działania:

• 1. Pracodawca wystawia skierowanie na badanie profilaktyczne.
• 2.Pracodawca ze strony internetowej www.womp.opole.pl drukuje Kartę badania profilaktycznego dla każdego kierowanego na badanie Pracownika.
• 3.Pracownik wypełnia Kartę badania profilaktycznego (zaznaczone pola) i podpisuje ją. Na pierwszej stronie karty pracownik wpisuje serię i nr dowodu osobistego.
• 4.Pracodawca przesyła skany skierowań i wypełnione Karty badań profilaktycznych na adres e-mail, a oryginały przesyła pocztą lub w zaklejonej kopercie składa osobiście w rejestracji ośrodka.
• 5.Lekarz medycyny pracy na podstawie posiadanej dokumentacji oraz oceny badania podmiotowego wydaje orzeczenie o braku przeciwwskazań do pracy na okres maksymalnie do 30.09.2020r.
• 6.W szczególnych sytuacjach lekarz może wezwać pacjenta w celu przeprowadzenia badania przedmiotowego.
• 7.Opłata za powyższe badanie profilaktyczne z wydaniem orzeczenia będzie regulowana wyłącznie na konto bankowe Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w wysokości połowy obowiązującej ceny wg umowy, za badanie przez lekarza medycyny pracy.
• 8.Orzeczenia można odebrać osobiście w rejestracji lub będą wysyłane pocztą (Pracodawca określa formę odbioru).
• 9.Na czas epidemii odstępujemy od wymogu potwierdzania podpisem pracownika odbioru orzeczenia, w rejestrze wydanych orzeczeń.
• 10.Po ustaniu okresu zagrożenia epidemicznego, pracownik, który otrzymał orzeczenie rejestruje się na badanie profilaktyczne w celu uzupełnienia wymaganych konsultacji specjalistycznych i badań dodatkowych. Lekarz medycyny pracy wystawi Orzeczenie docelowe, a pracownik złoży podpis w rejestrze wydanych orzeczeń
• 11.Pracodawca ponosi opłatę w wysokości drugiej połowy obowiązującej ceny wg umowy plus opłatę za ewentualne konsultacje specjalistyczne i badania dodatkowe zgodnie z umową.