Kredyty hipoteczne. Zadłużamy się chętnie

Trudności w spłacaniu kredytów zaciągniętych na kupno nieruchomości w ubiegłym roku nasiliły się - mówi Katarzyna Biela z Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego. - W dodatku dotyczy to kredytów dopiero co zaciągniętych.

Zobacz: W którym banku dostaniesz najlepszy kredyt hipoteczny?

Jakub Górecki, doradca finansowy z Opola, podkreśla, że kredyt powinien być korzystny i bezpieczny.

- Korzystny, czyli zaciągnięty na najlepszych dla klienta warunkach, ale na tyle bezpieczny, żeby nie doszło do sytuacji, że dom czy mieszkanie musi zająć komornik, ponieważ klient nie jest w stanie spłacać rat.

Tymczasem łatwo ulegamy pokusie i choć na przykład stać nas jedynie na kawalerkę, to porywamy się na mieszkanie trzypokojowe, rzekomo myśląc perspektywicznie.

- Należy pamiętać, że kredyt zaciągamy na 20, 30, a nawet więcej lat - podkreśla Górecki. - I musimy bankowi oddać dużo więcej, niż pożyczamy.

Np. gdybyśmy wzięli dziś 230 tys. zł na 30 lat przy oprocentowaniu 6%, to musimy oddać 497 tys. zł. Przy 260 tys. zł oddamy 561 tys. zł.

Banki, udzielając kredytu mieszkaniowego, mają obowiązek zbadać zdolność kredytobiorcy do spłaty zadłużenia. Z drugiej strony klienci powinni zadbać o własne bezpieczeństwo finansowe.

Zobacz: Banki rozluźniają warunki otrzymania kredytu hipotecznego

- Jeżeli z prostej kalkulacji wynika, że na ratę kredytu mogę przeznaczyć 1500 zł, to proponuję ograniczyć ją do 1200 zł, a różnicę zarezerwować na różne awaryjne sytuacje, np. podwyżki cen walut (w przypadku kredytu walutowego) czy na ewentualne zaciągnięcie innych niezaplanowanych zobowiązań - komentuje Jakub Górecki.

Na co zwrócić szczególną uwagę w umowach kredytowych

• koszty związane z kredytem (prowizja, opłata za rozpatrzenie wniosku, wycenę nieruchomości, za ubezpieczenie niskiego wkładu własnego, prowadzenie rachunku itd.) oraz oprocentowanie (zmienia się, bo jego wysokość jest zależna od stawki WIBOR lub LIBOR, czyli stopy procentowej, po której banki udzielają sobie kredytów na rynku międzybankowym);
• walutę kredytu - kredyt w walucie obcej dla zarabiającego w złotych jest bardziej ryzykowny z powodu trudnych do przewidzenia zmian kursów walutowych oraz kształtowania się stopy procentowej i związanego z tym wzrostu rat (przy spadku kursu złotego i zwiększeniu spreadu).

Wysokość raty w początkowym okresie nie powinna być jedynym kryterium wyboru waluty kredytu. Może się ona znacząco zmienić w trakcie kilku, kilkunastu lat trwania umowy.

• produkty i usługi dodatkowe, które bank zaoferuje, udzielając kredytu (np. ubezpieczenie od utraty pracy, na życie, płatne konto zamiast rachunku technicznego, karta kredytowa, fundusz inwestycyjny). Jeśli są nieobowiązkowe, należy się zastanowić, czy powinniśmy je wziąć;
• warunki umowy - należy bezwzględnie zapoznać się z nimi, ich zmiana może okazać się niemożliwa albo będzie się wiązała z dodatkowymi kosztami. Istotne jest, czy i w jaki sposób jest w niej określony sposób i termin wyliczania spłaty rat oraz warunki do podjęcia przez bank decyzji o zmianie oprocentowania. Pracownik banku ma obowiązek wyjaśnić wszelkie wątpliwości klienta dotyczące zapisów w umowie;
• zdolność do spłaty rat - warto się zastanowić, czy nasza sytuacja finansowa jest stabilna i co mogłoby spowodować utratę płynności. Nie należy ulegać presji osób, które otrzymują prowizję za sprzedaż kredytu. Może się okazać, że w przypadku konieczności sprzedaży mieszkania uzyskana cena będzie niższa od kosztów związanych z jego kupnem;
• porównanie ofert kilku banków (także banku, w którym mamy już rachunek osobisty) - liczy się nie tylko cena kredytu, ale też termin, w jakim zostanie wypłacony, możliwości zawieszenia spłaty rat (lub jej części kapitałowej/odsetkowej), wydłużenia spłaty rat w razie wystąpienia trudności finansowych, przewalutowania kredytu, a także obsługa klienta w trakcie trwania umowy.

- Klienci banków powinni mieć także świadomość, że to umowa, a nie reklama jest źródłem pełnej informacji o produkcie finansowym - dodaje Katarzyna B iela z UKNF.

Na www.knf.gov.pl można znaleźć kalkulator hipoteczny, który na podstawie podanych danych wyliczy pierwszą ratę kredytu oraz jej wysokość w przypadku zmiany kursu złotego lub zmiany stóp procentowych.