Lokum za premię

- 24 kwietnia br. zmieniły się przepisy dotyczące wykorzystania premii gwarancyjnych na książeczkach mieszkaniowych. Jakie zmiany są najistotniejsze?
- Pierwsza i zasadnicza, to taka, że nie można wykupić przy pomocy premii gwarancyjnej mieszkania, do którego ma się już tytuł prawny. Chodzi o mieszkania komunalne, spółdzielcze i zakładowe, które ich lokatorzy chcą wykupić na własność. Druga zmiana dotyczy wykupu części lokalu na własność. Przedtem można było skorzystać z premii nawet wtedy, gdy kupowano tylko ułamek domu. Teraz premię można otrzymać tylko na zakup całej nieruchomości wraz z gruntem.

- Czy dużo było osób zainteresowanych wykupem mieszkań na prawach lokatorskich przed wejściem w życie "zaporowych" przepisów?
- Bardzo dużo. Wiele zakładów pracy pozałatwiało już prawne problemy związane z własnością gruntu i bardzo szybko zdołało posprzedawać mieszkania. W kwietniu przyjmowaliśmy codziennie po 100 książeczek do likwidacji. Wielu klientów przychodziło tylko po to, by obliczyć im premię gwarancyjną. Potrzebowali tych informacji, by podjąć decyzję, skalkulować, na co ich będzie stać.

- Ustawodawcy przewidzieli jednak ten tłok i stworzyli szansę załatwienia spraw po terminie wejścia w życie nowych przepisów.
- Tak, bo jeśli osoba zawarła transakcję w formie aktu notarialnego przed 24 kwietnia, to ma ona 90 dni na likwidację książeczki. Nadal więc trwa załatwianie zaległych spraw.

- Jakie zmiany dokonają się teraz na rynku mieszkaniowym, które będą skutkiem obowiązujących przepisów od 25 kwietnia br.
- Myślę, że nie będą one znaczące. Nie wpłyną na zmniejszenie transakcji na rynku wtórnym, ponieważ nadal można będzie wykupić przy pomocy premii gwarancyjnej mieszkania od różnych właścicieli. Nadal też można kupować mieszkania od deweloperów i skorzystać z premii. Jeśli chodzi natomiast o zaporę przeciwko zakupom części domów, to myślę, że zlikwidowano tylko transakcje fikcyjne. Bywały bowiem wcześniej takie sytuacje, kiedy to np. dzieci odkupywały od rodziców fragment domu. Ułamki nieruchomości, która podlegała transakcji, były tak niewielkie, że jeśli je przeliczyć na realne metry kwadratowe, to zakup mógłby tak naprawdę dotyczyć powierzchni równej sieni w domu. Ten przykład obrazuje, na czym polegała fikcja takich transakcji. Mieszkań dzięki nim na pewno nie przybywało.

- Czy premię gwarancyjną można przeznaczyć także na remont lub modernizację mieszkania?
- Nie, nie można wykorzystać premii na podniesienie standardu lokalu. Odstępstwo od tej zasady uczyniono tylko raz. Umożliwiono wykorzystanie premii gwarancyjnej osobom, których mieszkania zostały zniszczone przez powódź. Można natomiast wykorzystać premię na rozbudowę lub nadbudowę budynku, w którym dzięki temu powstanie nowy lokal mieszkalny.

- Czy książeczka może być teraz przepisana na inną osobę?
- Tak. Książeczka może kilkakrotnie zmieniać właściciela, aż dotrze do osoby, która właśnie uzyskała prawo do premii gwarancyjnej, ponieważ akurat kupuje mieszkanie. Cesja może być jednak dokonana każdorazowo pomiędzy najbliższymi - mężem, żoną, bratem, siostrą, rodzicami i dziadkami. Nie ma żadnego przepisu ograniczającego liczbę cesji jednej książeczki. Na jedną osobę można też przepisać kilka książeczek i nie ma ograniczeń określających ich maksymalną liczbę.