Nowe instytuty kultury? Tak, ale jakie?

Jako przedstawiciel mniejszości niemieckiej uczestniczyłem w minioną środę w posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych.
Program spotkania wypełniły: dyskusja o planowanych instytutach kultury dla poszczególnych mniejszości, rozmowa z członkami Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz IPN. W kontekście spisu na pytania przedstawicieli mniejszości odpowiadali reprezentanci Głównego Urzędu Statystycznego.

W kwestii instytutów kultury pomiędzy poszczególnymi mniejszościami pojawiły się znaczne rozbieżności. Powołania takiej instytucji bardzo chcą Łemkowie i Ukraińcy. Z dystansem podchodzą do tej inicjatywy Słowacy, Litwini, Kaszubi i Ormianie. Przede wszystkim dlatego, że mają już podobne placówki.
Mniejszość niemiecka jest za tym pomysłem, choć zgłaszamy też sporo zastrzeżeń. Podstawowe dotyczy finansowania takiego instytutu. Nie wybrażamy sobie, by jego działalność była opłacana z pieniędzy dotychczas przeznaczanych na mniejszość i jej działalność kulturalną.

Poinformowano nas, że ministerstwa Kultury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji mają się zwrócić w tej sprawie do ministra finansów. Muszą to zrobić do końca maja, jeśli całe to przedsięwzięcie ma ruszyć w roku 2012.
Pewne wątpliwości budzą także zasady wyboru dyrektora tej placówki. Na dziś założeniem jest, że nie powinien być nim nikt, kto należy do władz statutowych danej mniejszości. Uzasadnienie, jakie nam przedstawiono jest takie, iż żadna z organizacji mniejszościowych nie powinna być faworyzowana. Mniejszości we własnym zakresie muszą znaleźć budynek na siedzibę instytutu.

Naszym zdaniem, nowa placówka nie powinna powielać działalności kulturalnej już prowadzonej przez inne agendy mniejszości niemieckiej. Zależy nam, by były w niej prowadzone np. profesjonalne badania historii i archiwów itp., czyli to, czego nam dotychczas brakowało.
Kolejne spotkanie, na którym losy instytutów powinny się ostatecznie rozstrzygnąć zaplanowano na 20 maja.