Ogień i rzeźba

Za czasów studenckich Nowak zetknął się ze znaczącymi nazwiskami ze świata sztuki, choćby Xawerym Dunikowskim. Nie uległ jednak jego wpływom, nie podążył także drogami słynnych kolegów z uczelnianej ławy: Beresia, Koniecznego, Chromego. Na opolskim rzeźbiarzu bodaj najwyraźniej odcisnęło się terminowanie w ojcowskiej kuźni. Z tego miejsca wywiódł etos pracy, zamiłowanie do materiału i sprawność w obrębie zbliżonych technik. Nawet wówczas, gdy dobrze poznał inne sposoby kształtowania formy, nie zrezygnował z pracy z ogniem. Musiała mieć w sobie coś magicznego, zaś efekt uzyskany dzięki cięciu arkuszy blach, kształtowaniu w niebezpiecznie wysokich temperaturach i spawaniu musiał okazać się zachęcająco wyrazisty.

Nowak zaanektował miejsce w naszej pamięci przede wszystkim jako autor Karolinek, Pegazów, Flor. A przecież jest także twórcą wielu innych rzeźb, już nie powielanych i zdecydowanie rzadziej wystawianych na publiczny widok. Wymienię choćby Don Kichota, Macierzyństwo, Fauna - o podobnej, zdawało by się, poszarpanej i surowej strukturze, kolorystycznie rozwarstwionych. Ta sama metoda i podobne efekty wystąpiły przy budowaniu pomników w Opolu, Łambinowicach, Poczdamie. Bodaj tylko kilka razy artysta uległ pokusie innego doświadczania. Stało się to w odniesieniu do tematów, które darzył szczególną atencją. Zamkniętą, gładką bryłę tworzą, pokazywane na ekspozycji, głowy Karola Wojtyły i Chrystusa w koronie cierniowej, czy płasko wyrzeźbione popiersia marszałka Piłsudskiego.

Wystawa przypomina kilka pomników, jeszcze we wstępnym etapie rysunków i szkiców. Tylko nieliczne ukończone okazały się odporne na burze atmosferyczne i dziejowe (w tej drugiej grupie znalazł się Janek Krasicki). - Nikt nie potrafi zrozumieć, że moje rzeźby wymagają nieustannej troski - nieraz żalił się autor, domagając się napraw, gdy puszczały "łącza", a lotki skrzydeł podcinał wiatr. Odnosiło się wrażenie, że nie chciał się rozstać ze swoimi dziećmi ze stali i żeliwa. W jego postawie uderzała naturalna radość tworzenia. Cieszył się, gdy do nienaturalnych rozmiarów powiększał dziouchę z Gogolina, kiedy kuł bramy, świeczniki, kandelabry, żyrandole czy kratownice do pałacu w Mosznej, kościoła Na Górce lub jakiejś podopolskiej miejscowości.

Wystawa, prezentowana dwa i pół roku po śmierci rzeźbiarza została zmontowana z obiektów ze zbiorów Galerii Sztuki Współczesnej i prywatnych, głównie rodzinnych. Jej echem już stał się pomysł, by rzeźba Karolinki, własność Towarzystwa Przyjaciół Opola, kiedyś witająca gości Musiołówki, stanęła przed galerią przy placu Teatralnym.