Postępowanie w sprawie niesłusznego skazania Tomasza Komendy zostało umorzone

Sprawa Tomasza Komendy sięga roku 1996, kiedy to został niesłusznie oskarżony o zgwałcenie i śmierć 15-letniej Małgosi w Miłoszycach na Dolnym Śląsku. Pomimo prawomocnego wyroku skazującego w 2004 roku, prawda wyszła na jaw dopiero po 18 latach, kiedy Sąd Najwyższy uniewinnił go od zarzutu zabójstwa.

Tomasz Komenda, po latach walki o sprawiedliwość, otrzymał w Sądzie Okręgowym w Opolu rekompensatę w wysokości 12 milionów złotych zadośćuczynienia i 811 tys. złotych odszkodowania za lata spędzone w więzieniu. Była to najwyższa kwota, jaką kiedykolwiek w historii Polski zasądzono na rzecz poszkodowanego za niesłuszne odebranie wolności.

Warto wspomnieć, że niesłuszny wyrok zapadł przed wrocławskim sądem, dlatego – gdy rozpoczęła się walka o odszkodowanie i zadośćuczynienie - pełnomocnik mężczyzny wnioskował do Sądu Najwyższego o przekazanie sprawy poza okręg wrocławski. Tak akta trafiły do Opola.

Natomiast prawomocny wyrok w sprawie zbrodni miłoszyckiej zapadł w 2021 roku. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu uznał, tak jak wcześniej sąd pierwszej instancji, że to Ireneusz M. i Norbert B. brutalnie zgwałcili i zabili 15-letnią Małgosię w czasie imprezy sylwestrowej na przełomie 1996 i 1997 roku. Sąd skazał ich na kary 15 i 25 lat więzienia.

Od tego czasu śledczy zastanawiali się, kto stał za niesłusznym aresztowaniem i skazaniem Tomasza Komendy. Wiadome było bowiem, że policjanci, prokuratorzy, biegli i sędziowie popełnili błędy w procesie, które ostatecznie skończyły się dramatem niewinnego człowieka.

- W przypadku Tomasza Komendy nie wyjaśniono ponad wszelką wątpliwość, jak w tę noc sylwestrową mógł się dostać do miejscowości odległej o 25 km od Wrocławia. Bez prawa jazdy, samochodu i przy braku wszelkiej komunikacji publicznej. W ciągu kilku godzin miał pojechać do Miłoszyc, popełnić zbrodnię i wrócić. I nikt nie drążył, jak to było możliwe? Dlatego twierdzę, że w przypadku pomyłek sądowych zwykle mamy do czynienia z błędami ludzkimi - ocenia Zbigniew Ćwiąkalski, pełnomocnik Komendy i były minister sprawiedliwości.

Zarzutów względem wymiaru sprawiedliwości było sporo - w tym ten o niedopełnieniu obowiązków, ukierunkowania śledztwa przez świadków, tworzenia nierzetelnych opinii przez biegłych czy pomijania niektórych „niewygodnych” dowodów, aby za wszelką cenę skazać człowieka.

Teraz prokuratura podjęła ostateczną decyzję - nikt z zaangażowanych w skazanie Komendy nie poniesie odpowiedzialności. Umorzony został wątek w zakresie niedopełnienia obowiązków służbowych przez prokuratorów, sędziów i ławników przez niedokonanie prawidłowej i wnikliwej oceny materiału dowodowego, a w szczególności opinii biegłych i w konsekwencji dokonanie błędnych ustaleń faktycznych co do rzekomego dopuszczenia się przestępstwa zarzucanego Komendzie.

- Przyczyną umorzenia postępowania w zakresie tych czynów, które miałyby być popełnione przez prokuratorów, był fakt, że podejmując kolejne decyzje procesowe, w tym o przedstawieniu zarzutów i skierowaniu aktu oskarżenia, nie mieli oni świadomości nieprawidłowości, których dopuszczono się przy wydawaniu opinii przez biegłych. Należy więc uznać, że dokonana przez prokuratorów ocena materiału dowodowego – podobnie jak później przez poszczególne składy orzekające w sądach – została przeprowadzona w sposób prawidłowy i właściwy – tłumaczy portalowi „Onet" prok. Tomasz Szczepanek.

To symboliczne zamyka całą sprawę, której skutki dotknęły niewinnego człowieka i naruszyły fundamenty zaufania społecznego do wymiaru sprawiedliwości w Polsce.