Projekt domu: indywidualny czy gotowy? Na jaki się zdecydować, aby pasował do naszych potrzeb i wyobrażeń?

Wybór projektu domu nie należy do prostych zadań. Już na etapie podejmowania decyzji, pojawiają się pierwsze wątpliwości co do kosztów budowy, eksploatacji czy układu pomieszczeń. W tej sytuacji naszym głównym zadaniem jest optymalizacja wyboru. Jak zrobić to najskuteczniej? Dokonując ważnej dla nas decyzji inwestycyjnej, musimy wziąć pod uwagę przede wszystkim:

• nasze oczekiwania i marzenia co do przyszłej nieruchomości,
• realne potrzeby jako przyszłych mieszkańców,
• możliwości finansowe jako inwestorów i użytkowników.

Wybór projektu, który pomija choćby jeden z wymienionych wyżej elementów, może przynieść negatywne skutki. Na przykład przeszacowanie potrzeb lub możliwości, w efekcie sprawi, że nasz dom będzie zbyt duży i nieekonomiczny w utrzymaniu, lub – co gorsza – nie będzie nas stać na jego wykończenie i finalnie zamieszkanie w nim – wyjaśnia Wojciech Rynkowski z Extradom.pl.

Prawidłowe zdefiniowanie potrzeb – tych obecnych oraz przyszłych – to najważniejszy etap wyboru projektu. Wiedząc, jakie oczekiwania ma spełniać dom, będziemy mogli zacząć sobie odpowiadać na pytania o liczbę kondygnacji, pokoi, łazienek czy stanowisk garażowych. Potrzeby zmieniają się z biegiem czasu, inne będą dla młodego małżeństwa, inne dla rodziny z nastoletnimi dziećmi, wreszcie – jeszcze inne dla seniorów. Ważne jest, by spojrzeć na dom w perspektywie kilkudziesięciu lat, bo przecież budowa własnego domu to inwestycja na całe życie. Warto sporządzić listę cech, które projekt koniecznie musi mieć, mieć powinien, nie powinien ich mieć oraz takich, które go całkowicie dyskwalifikują.

Takich przypadków jest kilka i można je pogrupować w następujący sposób:

• planujemy liczną, na przykład wielopokoleniową rodzinę,
• kupiliśmy działkę o bardzo specyficznym obrysie i ukształtowaniu terenu,
• dysponujemy dużymi środkami finansowymi i chcemy by nasz dom się wyróżniał.

W takich sytuacjach zdecydowanie warto poważnie pomyśleć nad projektem indywidualnym. Mimo jego wyższych kosztów będzie on lepiej zaspokajał nasze potrzeby niż projekt gotowy. Natomiast jeśli weźmiemy pod uwagę rodzinę z dwójką dzieci, która poszukuje dopasowanego domu na niewielką podmiejską działkę, to jest to wręcz wzorcowy klient, dla którego przygotowywana jest bogata oferta projektów gotowych.

Projekt indywidualny od początku jest tworzony z myślą o działce, na której ma docelowo stanąć. Uwzględnia i wykorzystuje wszystkie zalety ukształtowania terenu i niweluje ewentualne wady. Powstaje w oparciu o konkretny teren, na którym ma zostać wybudowany. To szczególnie istotne w przypadku działek o nietypowym, nieregularnym obrysie, zbliżonym do trójkąta czy trapezu. Dostosowanie kształtu obiektu do granicy działki pozwoli na postawienie budynku, który będzie jednocześnie elegancki, praktyczny i zgodny z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego.

Głównym minusem jest niewątpliwie wysoka cena, jaką trzeba zapłacić za taki projekt. Trzeba bowiem pamiętać, że nasz przyszły dom to nie tylko sama architektura, czyli bryła, to również stojąca za nią konstrukcja i wszystkie instalacje, które trzeba przeliczyć i zaprojektować tak, by zapewnić bezpieczeństwo i zaspokoić potrzeby przyszłych użytkowników. Jednak z całą pewnością nie można szukać oszczędności na tym wstępnym etapie budowy, ponieważ wszelkie próby „chodzenia na skróty” podczas prac projektowych mogą przynieść kosztowne niespodzianki w przyszłości. Tym bardziej że zamówienie projektu indywidualnego stawia przed nami jeszcze jeden problem – musimy zaufać wiedzy i doświadczeniu architekta i konstruktorów. W tym przypadku nie mamy możliwości sprawdzenia na jednym z budowlanych forów, jak z postawieniem takiego domu poradzili sobie inni i czy napotkali przy tym jakieś trudności.

Największą zaletę projektów gotowych widać już na pierwszy rzut oka – można można je od razu obejrzeć. Bardzo często to właśnie dopracowane i profesjonalnie wykonane wizualizacje sprawiają, że ten, a nie inny dom budzi nasze zainteresowanie. Tylko bardzo nieliczne grono poszukujących wymarzonego lokum zaczyna od przeglądania układu pomieszczeń. O ile w przypadku projektu indywidualnego jego rzuty często zaczynają powstawać już po pierwszym spotkaniu z inwestorem, o tyle wizualizacje, nawet te uproszczone mogą zostać przygotowane zdecydowanie później, kiedy koncepcja zacznie się już zamieniać w konkretny projekt. Dopiero wtedy będziemy mogli zobaczyć, czy nasz wymarzony dom wygląda tak, jak to sobie wyobrażaliśmy.

Zatem niezależnie od tego, czy zamierzamy kupić projekt gotowy, czy jesteśmy zdecydowani udać się do pracowni, by zamówić projekt indywidualny, poszukiwania na pewno warto zacząć od zapoznania się z propozycjami portali oferujących gotowe rozwiązania. Tak żeby idąc na spotkanie z architektem, wiedzieć co się nam podoba i czego oczekujemy od swojego przyszłego domu. To bardzo istotne, ponieważ znacząco ułatwi i przyspieszy cały proces – tłumaczy ekspert.

Należy też pamiętać, że po zakupie projektu gotowego musimy się z nim udać do architekta adaptującego, by dokonał on adaptacji, czyli dostosowania do konkretnych warunków panujących na naszej działce.

Podstawowym minusem, na jaki wskazują przeciwnicy projektów gotowych, jest brak indywidualizmu. Mimo ogromnej liczby projektów gotowych dostępnych na rynku zawsze może okazać się, że identyczny budynek jak nasz stoi przy drodze w sąsiedniej gminie. Inną niedoskonałością, na jaką wskazują klienci jest ich powtarzalność, czy raczej schematyczność. Wynika to z faktu, że zwykle są one wynikiem wielu lat praktyki projektowej poszczególnych architektów i składają się z określonej listy kliku, czy kilkunastu pomieszczeń, które można połączyć ze sobą na skończoną ilość sposobów. Jeszcze inny z podnoszonych zarzutów, jest w zasadzie przeciwieństwem dwóch wcześniejszych, według niektórych klientów projektów gotowych jest po prostu zbyt dużo i gubią się oni wśród tysięcy propozycji obecnych na rynku.

Jaka jest zatem prawda? Trudno nie przyznać racji osobom zarzucającym projektom gotowym swego rodzaju schematyczność, z drugiej strony czy nowoczesne samochody zaparkowane obok siebie na ulicy nie są też “schematyczne”? Czasem bez spojrzenia na znak firmowy trudno powiedzieć, kto jest ich producentem, wynika to właśnie z faktu, że mają odpowiadać na bardzo podobne, standardowe potrzeby swoich właścicieli – tłumaczy Wojciech Rynkowski.