Prowadzisz firmę? Popadłeś w tarapaty? Możesz liczyć na pomoc ZUS

Płatnik może wystąpić do ZUS z wnioskiem o układ ratalny, odroczenie terminu płatności składek lub w ostateczności o umorzenie zaległości – wyjaśnia Grażyna Hołda, zastępca dyrektora ds. dochodów z opolskiego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zobacz: ZUS pomaga zinterpretować przepisy

Na czym polegają poszczególne formy pomocy?

Układ ratalny oznacza ni mniej ni więcej tylko rozłożenie na raty zaległych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Odroczyć natomiast można jedynie płatność składek przyszłych.

Stąd też z wnioskiem o tę formę pomocy przedsiębiorca musi się zwrócić maksymalnie na dzień przed upływem ostatniego dnia terminu płatności danej składki. Postępowaniem o umorzenie obejmujemycałość wskazanego we wniosku zadłużenia płatnika składek.

Czy istnieją należności, które nie podlegają pomocy ze strony ZUS?

Poza jednoosobową działalnością gospodarczą gdzie możliwe jest objęcie ulgą całości zadłużenia czy też należności, Zakład z mocy prawa nie umarza, nie rozkłada na raty i nie odracza terminu płatności składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonych, tj. pracowników.

Objęte ulgą mogą być jedynie składki należne od płatnika składek. Układowi ratalnemu, umorzeniu i odroczeniu nie podlega też należna składka na ubezpieczenie zdrowotne.

Jeżeli więc przedsiębiorca – poza prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą – zdecyduje się wystąpić do Zakładu z wnioskiem o udzielenie ulgi w postaci odroczenia terminu płatności należności lub rozłożenia zadłużenia na raty to musi uiścić wraz z możliwymi odsetkami za zwłokę równowartość składki emerytalnej i składki na ubezpieczenie zdrowotne należne za ubezpieczonych.

W przypadku wniosku o umorzenie nie ma takiego wymogu, jednakże część składki finansowana przez ubezpieczonych nie podlega umorzeniu. W odniesieniu do osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą możliwe jest umorzenie lub rozłożenie na raty całości długu z tytułu należnych składek. Możliwe jest również odroczenie terminu płatności wszystkich zobowiązań wobec ZUS.

Jakie, poza wnioskiem, należy złożyć dokumenty by skorzystać z „zusowskiej” ulgi?

Należy przedłożyć w Zakładzie szczegółową dokumentację z prowadzonej działalności

i dokumentację finansową firmy. Przy okazji składania wniosku o układ ratalny należy również wskazać oczekiwaną i możliwą do zapłaty wysokość raty, konkretne terminy płatności kolejnych transz oraz ilość rat.

Czy są jakieś dodatkowe obwarowania udzielanej przez ZUS pomocy?

Może nie tyle obwarowania, co obostrzenia prawne. Dotyczą one w szczególności umorzenia należnych składek, z uwagi na fakt, iż jest to najdalej idąca pomoc ze strony Zakładu. W tym przypadku Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych mówi, iż starająca się o umorzenie firma musi być całkowicie niewypłacalna.

Inaczej jest w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej. Tu istnieje możliwość umorzenia należnych składek nawet w przypadku braku ich całkowitej nieściągalności. Jednak należy przy tym spełniać szereg dodatkowych warunków. Podstawowym z nich jest istnienie perspektywy dramatycznego spadku poziomu życia przedsiębiorcy i jego rodziny w przypadku gdyby zaległe składki zostały spłacone.

Jednak to na dłużniku spoczywa obowiązek przedstawienia dowodów świadczących o trudnej sytuacji materialnej i rodzinnej uniemożliwiającej spłatę zobowiązań. Ponadto pomoc ta może być udzielona jeżeli spełnione zostaną przesłanki określone w krajowych i unijnych przepisach z zakresu pomocy publicznej.

Zobacz: Płacisz składkę na ubezpieczenie wypadkowe? Kiedy musisz złożyć ZUS IWA?

Czy wraz ze złożeniem wniosku o umorzenie lub odroczenie należności, czy ich rozłożenie na raty należy uiścić jakieś opłaty?

Nie złożenie wniosku nic nie kosztuje. Jednak w przypadku zawarcia układu ratalnego lub odroczenia terminu płatności składek Zakład – zgodnie z Ustawą ordynacja podatkowa – nalicza opłatę prolongacyjną w wysokości 50 proc. stawki odsetek za zwłokę. W odniesieniu do układu ratalnego opłata jest naliczana do każdej raty.

Jakie i czy w ogóle są negatywne skutki skorzystania z pomocy ZUS?

O negatywnych skutkach możemy mówić jedynie w odniesieniu do umorzenia należności. W konsekwencji umorzenia zaległych składek ograniczona jest możliwość uzyskania w przyszłości świadczeń z ubezpieczenia społecznego lub też świadczenia te będą przyznane w mniejszym wymiarze dla osób opłacających składki na własne ubezpieczenie.