Wszystkich Świętych. Dzień tych, którzy odeszli

Lech i Maria Kaczyńscy - prezydent RP i pierwsza dama, zginęli 10 kwietnia w katastrofie smoleńskiej.
Lech - prawnik, naukowiec, już pod koniec lat 70. związał się z opozycją antykomunistyczną, a potem z "Solidarnością". Był ministrem w kancelarii prezydenta Wałęsy, prezesem NIK, ministrem sprawiedliwości, pierwszym prezesem PiS, prezydentem Warszawy. Urząd prezydenta RP objął 23 grudnia 2005. Maria była jego żoną od 1978. Wraz z parą prezydencką zginęły 94 osoby, w tym czołowe postaci polskiej polityki. Była to największa tego typu tragedia na świecie.

Elżbieta Czyżewska - aktorka, zmarła 17 czerwca w wieku 72 lat.
Była jedną z najpopularniejszych aktorek lat 60. Nazywano ją "polską Marilyn Monroe", porównywano do Zbigniewa Cybulskiego. Zanim - w 1967 - wyjechała do Nowego Jorku, zagrała w ponad 30 filmach, gdzie pokazała swój talent zarówno w rolach komediowych ("Mąż swojej żony", "Małżeństwo z rozsądku"), jak i dramatycznych ("Pierwszy dzień wolności"). W USA nie udało jej się w pełni kontynuować kariery, grała głównie epizody. Była nałogową palaczką, zmarła na raka przełyku.

Tadeusz Gospodarek - socjolog, pedagog, zmarł 19 czerwca w wieku 86 lat.
Znakomity filolog, znawca historii literatury, po zrobieniu doktoratu i habilitacji zmienił zainteresowania, specjalizując się w socjologii kultury. W latach 1972-81 był rektorem opolskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Przez kolejnych 14 lat kierował Instytutem Nauk Pedagogicznych. Należał do Rady Naukowej Instytutu Śląskiego oraz Kolegium Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Był autorem ponad 120 publikacji. Wypromował ponad pięciuset magistrów i 21 doktorów.

Stefania Grodzieńska - satyryczka, aktorka, pisarka, zmarła 28 kwietnia w wieku 96 lat.
Jest autorką wielu monologów i skeczy (część z nich pisała z mężem Jerzym Jurandotem), które wykonywali znakomici artyści estrady (Dymsza, Kwiatkowska). Współtworzyła też scenariusze filmowe. Napisała kilkanaście zbiorów felietonów oraz książki, m.in. "Wyznania chałturzystki", "Już nic nie muszę". W 2008 r. ukazała się jej książka"Kłania się PRL".

Zbigniew Gut - piłkarz, zmarł 27 marca w wieku 61 lat.
Młodego trampkarza wypatrzył trener Otmętu Krapkowice i umożliwił awans. Opolanom doskonale znany jako obrońca Odry Opole. Wyróżniał się szybkością - 100 m biegał w 11 sekund. W reprezentacji narodowej rozegrał 11 spotkań. 7 sierpnia 1972 Kazimierz Górski zaliczył go do grona drużyny olimpijskiej, z którą zdobył złoty medal na igrzyskach w Monachium.

Henryk Jankowski - ksiądz prałat, zmarł 12 lipca w wieku 73 lat.
Kapelan "Solidarności", wieloletni proboszcz parafii św. Brygidy w Gdańsku. W latach 80. dzięki dobrym kontaktom z Polonią amerykańską sprowadzał warte miliony dolarów transporty leków dla pomorskich szpitali. Wspomagał biednych, organizował kolonie dla dzieci. Od 1983 wraz z Jerzym Popiełuszką organizował pielgrzymki ludzi pracy na Jasną Górę. Po 1989 postrzegany jako postać kontrowersyjna z powodu kazań i dekoracji grobu Pańskiego uznawanych za antysemickie.

Stanisław Kochman - profesor, slawista, zmarł 3 kwietnia w wieku 75 lat.
Naukowo związany był z trzema uniwersytetami: Wrocławskim, Gdańskim i Opolskim. W Opolu kierował Instytutem Filologii Polskiej i Instytutem Filologii Wschodniosłowiańskiej. Przez dwie kadencje (1984-1990) był rektorem Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Jest jednym z współtwórców naszego uniwersytetu. Był wybitnym uczonym specjalizującym się w językoznawstwie historycznym, a zwłaszcza polsko-rosyjskich stosunkach kulturowych i językowych od XVI do XIX wieku.

Andrzej Konic - reżyser, aktor, scenarzysta, zmarł 25 października w wieku 84 lat.
Od 1960 roku pracował jako reżyser dla Telewizji Polskiej. Realizował tam Teatr Telewizji i prowadził Młodzieżowe Studio Poetyckie, w którym debiutował m.in. Daniel Olbrychski. Zasłynął przede wszystkim jako reżyser dwóch seriali, które pokochały miliony Polaków: "Stawka większa niż życie" i "Czarne chmury", czyli pierwszego polskiego serialu spod znaku "płaszcza i szpady". Zrealizował także serial "Pogranicze w ogniu" z Olafem Lubaszenką i Cezarym Pazurą.

Jarosław Kukulski - kompozytor, zmarł 13 września w wieku 66 lat.
Autor przebojów "Tyle słońca w całym mieście", "Najtrudniejszy pierwszy krok, "Moje jedyne marzenie" - napisanych dla żony, Anny Jantar. Po jej śmierci komponował dla córki Natalii i wielu znanych artystów. O swojej twórczości mówił: "Piszę różne formy muzyki, staram się, by dzięki melodii trafiały do wszy-
stkich odbiorców, a jednocześnie mogły liczyć na uznanie profesjonalistów".
Maciej Kozłowski - aktor, zmarł 11 maja w wieku 52 lat.
Od debiutu w 1983 związany z scenami Poznania, a od 1998 aktor Teatru Narodowego w Warszawie. Szerokiej publiczności znany przede wszystkim jako Jaroszy w "M jak miłość". Jego ekranowy wizerunek w latach 90. uksztatowało kilka ról gangsterów i bandytów, m.in. w "Psach". Za najważniejszą rolę filmową uważał kreację atamana kozackiego Maksyma Krzywonosa w "Ogniem i mieczem". O tym, że jest śmiertelnie chory, dowiedział się w 2005, gdy chciał oddać krew w kampanii "Krewniacy".

Zygmunt Molik - aktor, teoretyk teatru, pedagog, zmarł 6 czerwca w wieku 80 lat.
Występował w Teatrze 13 Rzędów i Teatrze Laboratorium Jerzego Grotowskiego w Opolu i we Wrocławiu. Odegrał główną rolę w kształtowaniu inicjowanej przez Grotowskiego metody treningu głosowego. Uwalnianie twórczej energii, poszukiwanie jedności oraz połączenia między ciałem i głosem stały się dla niego podstawą procesu aktorskiego. Po samorozwiązaniu Teatru Laboratorium do roku 2008 prowadził w Polsce i na całym świecie sesje warsztatowe "Głos i ciało".

Wojciech Siemion - aktor, zmarł 24 kwietnia w wieku 82 lat.
Miał charakterystyczny swojski image, który zaskarbił mu sympatię widzów. Grał i uczył czytelników interpretacji tekstów (Lekcje czytania), reżyserował. Spełnił marzenie o własnym teatrze poezji, zakładając Starą Prochownię. Podkreślający swoje chłopskie pochodzenie Siemion był miłośnikiem polskiego folkloru. W swoim staropolskim dworku w Petrykozach utworzył Wiejską Galerię Sztuki.

Krzysztof Skubiszewski - polityk, profesor, dyplomata, zmarł 8 lutego w wieku 82 lat.
Specjalista w zakresie prawa międzynarodowego, wykładał we Francji, USA, Wielkiej Brytanii. W latach 1989-93 był ministrem spraw zagranicznych. W 1990 podpisał układ graniczny między Polską a Niemcami, gwarantujący uznanie przez RFN granicy na Odrze i Nysie. W okresie jego urzędowania zapoczątkowane zostały rokowania dotyczące członkostwa Polski w NATO. Negocjował także traktat polsko-niemiecki o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy.

Katarzyna Sobczyk - piosenkarka, zmarła 28 lipca w wieku 65 lat.
Zaczynała od występów z gitarą, potem stała się legendą polskiego bigbitu, występując z Czerwono-Czarnymi. W latach 60. odnosiła sukcesy na festiwalu w Opolu, zdobywając główne nagrody za piosenki: "O mnie się nie martw", "Nie wiem, czy warto", "Nie bądź taki szybki Bill" i "Trzynastego". W 1967 jej kolejny przebój - "Mały książę" - uznano za piosenkę roku. Od 1979 mieszkała w Chicago, tam nagrała dwie płyty solowe. W 2008 r., ciężko chora na raka piersi, wróciła do Polski na stałe.

Stanisław Szwarc-Bronikowski - podróżnik, filmowiec, publicysta, zmarł 8 stycznia w wieku 92 lat.
Na jego bogatą twórczość telewizyjną składa się sto kilkanaście filmów popularnonaukowych o tematyce przyrodniczej, ekologicznej, etnograficznej, archeologicznej, geologicznej oraz religioznawczej. Większość zrealizował za granicą, na prywatnych wyjazdach. Emitowano je w Europie, USA, Australii i Kanadzie. Publikował też eseje i reportaże podróżnicze.

Jerzy Turek - aktor, zmarł 14 lutego w wieku 76 lat.
Karierę zaczynał w Teatrze Ziemi Opolskiej (1958-59) i kontynuował ją na scenach warszawskich (od 1986 był aktorem Teatru Kwadrat). Na dużym ekranie zadebiutował jako powstaniec w "Eroice" Munka. Największą popularność przyniosły mu role komediowe, począwszy od filmu "Gdzie jest generał" Tadeusza Chmielewskiego. Dla milionów Polaków był przede wszystkim śpiewającym do szafy Wacławem Jarząbkiem z "Misia", a ostatnio listonoszem Garlińskim z serialu "Złotopolscy".

Tadeusz de Virion - adwokat, dyplomata. Zmarł 25 października w wieku 84 lat.
Był pierwszym po II wojnie światowej niekomunistycznym ambasadorem RP w Wielkiej Brytanii. Zasłynął jako obrońca w procesach powojennej Polski. W 1965 bronił skazanego na śmierć w tzw. aferze mięsnej Stanisława Wawrzeckiego. Występował też jako adwokat w procesach opozycjonistów w stanie wojennym. W III RP był obrońcą m.in. członków gangu pruszkowskiego. Uczestniczył w pracach Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych "Solidarności".

Bogdan Wedemski - architekt, społecznik, samorządowiec, zmarł 27 stycznia w wieku 82 lat.
Z Opolem związał się po studiach w 1952. Zaprojektował budynek urzędu miasta na pl. Wolności, kościół w Grudzi-
cach, bank przy ul. Minorytów, a także północną pierzeję Rynku w Brzegu. W latach 1969-1985 współ-
organizował Wojewódzkie Biuro Projektów oraz pracownie Miastoprojekt i Inwestprojekt. W latach 1990-1998 był miejskim radnym.