Zasiłek chorobowy ZUS z ubezpieczenia chorobowego. Komu przysługuje, ile wynosi i jak go obliczyć. Zwolnienia lekarskie drogą elektroniczną

Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego przysługuje osobom, które są objęte ubezpieczeniem chorobowym obowiązkowo. Mowa o:

• pracownikach,
• członkach rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
• osobach odbywających służbę zastępczą.

Zasiłek chorobowy mogą też pobierać osoby podlegające ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie:

• osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osobom z nimi współpracującym, w tym osobom świadczącym pracę na podstawie umowy uaktywniającej określonej przepisami ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do 3 lat (nianiom),
• osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące,
• osoby wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
• osoby wykonujące pracę nakładczą,
• duchowni.

Ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego jeśli upłynie ustalony okres ubezpieczenia. To tak zwany okres wyczekiwania. Jest on zróżnicowany w zależności od charakteru ubezpieczenia.

Osoba podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu:

1. obowiązkowo - ma prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego,
2. dobrowolnie - ma prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Do okresu ubezpieczenia zalicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, pod warunkiem, że przerwa w ubezpieczeniu nie przekracza 30 dni albo jest spowodowana urlopem wychowawczym, bezpłatnym lub odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.

Do okresu wyczekiwania zalicza się również okres pobierania zasiłku macierzyńskiego przysługującego w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego oraz czas podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Komu przysługuje zasiłek chorobowy bez okresu wyczekiwania?

• absolwentom szkół lub szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych, w przypadku kierunków lekarskich, lekarsko-dentystycznych i weterynarii - od daty złożenia ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu, a kierunku farmacji - od daty zaliczenia ostatniej przewidzianej w planie studiów praktyki,
• ubezpieczonym, których niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy,
• ubezpieczonym obowiązkowo, którzy legitymują się co najmniej 10-letnim okresem obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego,
• posłom i senatorom, którzy przystąpią do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji.

Pracownicy, osoby wykonujące pracę nakładczą oraz osoby odbywające służbę zastępczą, za czas niezdolności do pracy trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a jeżeli ukończyli 50. rok życia – łącznie do 14 dni, nabywają prawo do wynagrodzenia na podstawie art. 92 Kodeksu pracy, wypłacanego przez pracodawcę z jego środków.

Ubezpieczonemu, który skończył 50 lat, czternastodniowy okres wypłaty wynagrodzenia za czas choroby przysługuje począwszy od następnego roku kalendarzowego po roku, w którym ukończył ten wiek.

Okres 33 lub odpowiednio 14 dni niezdolności do pracy, ustala się sumując poszczególne okresy niezdolności do pracy w roku kalendarzowym (niezależnie od przerw - kilka zwolnień lekarskich czy zatrudnienia u więcej niż jednego pracodawcy).

Zasiłek chorobowy finansowany ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje im od 34. lub odpowiednio od 15. dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym.

Pozostałym ubezpieczonym od pierwszego dnia niezdolności do pracy, po spełnieniu ustawowych warunków, przysługuje zasiłek chorobowy.

Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy w czasie ubezpieczenia chorobowego. Chodzi także o okres nieprzerwanej niezdolności do pracy przypadającej po ustaniu ubezpieczenia.

Zasiłek chorobowy przysługuje także, jeżeli niezdolność do pracy trwająca bez przerwy co najmniej 30 dni powstała po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego:

• nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego, albo
• nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego - w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby (oznaczonej w zaświadczeniu lekarskim kodem literowym "E").

Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy, ale nie dłużej niż przez okres:

• 182 dni,
• 270 dni - w przypadku, gdy niezdolność do pracy jest spowodowana gruźlicą lub przypada w trakcie ciąży (specjalne oznaczenie w zaświadczeniu lekarskim).

Do okresu zasiłkowego wlicza się okresy orzeczonej niezdolności do pracy, za które przysługuje wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy.

Do jednego okresu zasiłkowego (182 lub 270 dni) wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, nawet jeżeli nieprzerwana niezdolność do pracy była spowodowana różnymi przyczynami.

W przypadku przerw w niezdolności do pracy, do jednego okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzedniej niezdolności do pracy spowodowanej tą samą przyczyną, jeżeli przerwa w tej niezdolności nie przekroczyła 60 dni.

Do okresu zasiłkowego wlicza się okresy orzeczonej niezdolności do pracy, za które wypłacono wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy jak i okresy, w których ubezpieczony nie ma prawa do tych świadczeń, jeżeli:

1. niezdolność do pracy spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia, co zostało stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu,
2. niezdolność do pracy została spowodowana nadużyciem alkoholu (fakt ten jest stwierdzony przez lekarza kodem "C" w zaświadczeniu lekarskim lub w odpowiednim postępowaniu np. mającym na celu ustalenie okoliczności wypadku),
3. zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane,
4. ubezpieczony wykonywał w czasie zwolnienia lekarskiego pracę zarobkową albo wykorzystywał zwolnienie lekarskie od pracy niezgodnie z celem tego zwolnienia, co zostało stwierdzone w trakcie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy przeprowadzanej przez płatnika zasiłku.

W razie przerwy w niezdolności do pracy i powstania po przerwie niezdolności do pracy z innej przyczyny, powstaje prawo do nowego okresu zasiłkowego.

Zasiłek chorobowy nie przysługuje:

• za okresy, w których ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych,
• w okresie urlopu bezpłatnego lub urlopu wychowawczego,
• w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
• za cały okres orzeczonej niezdolności do pracy, jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia, co zostało stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu,
• za okres pierwszych pięciu dni, jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana nadużyciem alkoholu (fakt ten jest stwierdzony przez lekarza kodem "C" w zaświadczeniu lekarskim lub w odpowiednim postępowaniu np. mającym na celu ustalenie okoliczności wypadku),
• za okres objęty zaświadczeniem lekarskim, w przypadku: sfałszowania zaświadczenia lekarskiego albo wykonywania w czasie zwolnienia lekarskiego pracy zarobkowej albo wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy niezgodnie z celem tego zwolnienia, co zostało stwierdzone w trakcie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy przeprowadzanej przez płatnika zasiłku.

Zasiłek chorobowy nie przysługuje także, jeżeli w wyniku kontroli prawidłowości orzekania o niezdolności do pracy lekarz orzecznik ZUS określi wcześniejszą datę ustania niezdolności do pracy niż orzeczona w zaświadczeniu lekarskim. Za okres po tej dacie zaświadczenie lekarskie traci ważność i zasiłek chorobowy nie przysługuje.

Zasiłek chorobowy nie przysługuje także w przypadku, gdy osoba uprawniona do zasiłku uniemożliwi badanie przez lekarza orzecznika lub - mimo wezwania - nie dostarczy posiadanych wyników badań w wyznaczonym terminie. Zasiłek nie przysługuje od dnia następnego po wyznaczonym terminie badania lub dostarczenia dokumentacji.

Zasiłek chorobowy za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie przysługuje, gdy osoba niezdolna do pracy:

• ma ustalone prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy albo nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
• kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres choroby,
• jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
• nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia z powodu nie przepracowania wymaganego okresu wyczekiwania,
• jeżeli ubezpieczenie ustało po wyczerpaniu pełnego okresu pobierania zasiłku chorobowego.

Miesięczny zasiłek chorobowy wynosi:

1. 80% podstawy wymiaru podstawy,
2. 70% podstawy wymiaru - za okres pobytu w szpitalu,
3. 100% podstawy wymiaru, także za okres pobytu w szpitalu, jeżeli niezdolność do pracy:

• powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy,
• przypada na okres ciąży,
• powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów albo zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów (także za okres pobytu w szpitalu).

Zasiłek chorobowy przysługuje w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku za okres pobytu w szpitalu przypadający od 15 do 33 dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym ubezpieczonemu będącemu pracownikiem, który ukończył 50 lat, począwszy od następnego roku kalendarzowego po roku ukończenia 50 roku życia. Zasada ta ma zastosowanie także do osób wykonujących pracę nakładczą oraz osób odbywających służbę zastępczą.

Zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby (na papierowym druku ZUS ZLA) ubezpieczony jest zobowiązany dostarczyć płatnikowi zasiłku lub płatnikowi składek w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania.

Termin 7 dni na dostarczenie zaświadczenia lekarskiego liczy się od dnia następnego po otrzymaniu zaświadczenia lekarskiego.

W przypadku, gdy ostatni dzień siedmiodniowego terminu przypada w sobotę albo w dniu ustawowo wolnym od pracy (niedziela, święto), dostarczenie zaświadczenia w najbliższym dniu roboczym spełni warunek dostarczenia zaświadczenia w terminie.

W przypadku gdy spóźnimy się z dostarczeniem zaświadczenia lekarskiego, wysokość zasiłku chorobowego ulega obniżeniu o 25 procent za okres od ósmego dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia tego zaświadczenia.

W przypadku, gdy niezdolność do pracy powstała po ustaniu ubezpieczenia i jest orzeczona więcej niż jednym zaświadczeniem lekarskim wystawionym na druku ZUS ZLA, termin 7 dni jest liczony od daty otrzymania tego zaświadczenia, z którego wynika, że nieprzerwana niezdolność do pracy trwa łącznie co najmniej 30 dni i uprawnia do zasiłku.

Niedotrzymanie terminu skutkuje obniżeniem wysokości zasiłku chorobowego o 25 procent za okres od ósmego dnia niezdolności do pracy orzeczonej tym zaświadczeniem lekarskim, które łącznie z poprzednimi obejmuje okres co najmniej 30-dniowy, do dnia dostarczenia zaświadczeń lekarskich.

Obniżenia zasiłku chorobowego o 25 procent nie stosuje się, jeżeli ubezpieczony dowiedzie, że niedotrzymanie terminu nastąpiło z przyczyn od niego niezależnych.

Przepisy o obniżeniu wysokości zasiłku chorobowego o 25 procent nie mają zastosowania od 1 stycznia 2016 roku, jeśli zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby zostało wystawione w formie dokumentu elektronicznego i ubezpieczony otrzymał od lekarza wydruk zaświadczenia lekarskiego e-ZLA albo w przypadku, gdy wystawienie zaświadczenia lekarskiego w formie dokumentu elektronicznego nie było możliwe i ubezpieczony otrzymał od lekarza zaświadczenie lekarskie na formularzu zaświadczenia lekarskiego wydrukowanym z systemu teleinformatycznego (zaświadczenie lekarskie wystawione w trybie alternatywnym).

Podstawę wymiaru zasiłku dla pracownika stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone:

1. za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolności do pracy albo
2. za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem 12 miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia.

Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego pracownikowi przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe lub odpowiednio wypadkowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne.

Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pierwszego miesiąca kalendarzowego zatrudnienia (w pierwszym miesiącu ubezpieczenia lub w drugim, gdy pierwszy miesiąc ubezpieczenia jest niepełny), do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się:

• wynagrodzenie miesięczne określone w umowie o pracę lub w innym akcie nawiązującym stosunek pracy, jeżeli wynagrodzenie przysługuje w stałej miesięcznej wysokości (wynagrodzenie określone w stawce godzinowej traktuje się jak wynagrodzenie stałe),
• wynagrodzenie, które pracownik osiągnąłby, gdyby przepracował pełny miesiąc kalendarzowy, jeżeli pracownik otrzymuje wynagrodzenie zmienne.

Wynagrodzenie miesięczne zmienne, które pracownik osiągnąłby, gdyby przepracował cały miesiąc, ustala się:

• poprzez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego za przepracowane dni robocze przez liczbę dni, w których zostało ono osiągnięte i pomnożenie przez liczbę dni, które pracownik był obowiązany przepracować w danym miesiącu – jeżeli przepracował choćby jeden dzień,
• przyjmując kwotę zmiennych składników wynagrodzenia w przeciętnej miesięcznej wysokości wypłaconej za ten miesiąc pracownikom zatrudnionym na takim samym lub podobnym stanowisku w zakładzie pracy, w którym przysługuje zasiłek chorobowy – jeżeli pracownik nie osiągnął w danym miesiącu żadnego wynagrodzenia.

Do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się wynagrodzenie uzyskane przez pracownika u płatnika składek w okresie ubezpieczenia chorobowego, z tytułu którego przysługuje zasiłek chorobowy.

W przypadku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę w trybie określonym w art. 231 Kodeksu pracy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się na podstawie wynagrodzenia uzyskanego u poprzedniego i aktualnego płatnika składek.

W pozostałych przypadkach, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie uzyskane wyłącznie u aktualnego płatnika składek.

Jeżeli w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmowane jest do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku pracownik nie osiągnął pełnego wynagrodzenia z przyczyn usprawiedliwionych, przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku:

• wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował mniej niż połowę obowiązującego go w tym miesiącu czasu pracy,
• przyjmuje się - po uzupełnieniu - wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go w tym miesiącu czasu pracy.

Jeżeli pracownik w każdym miesiącu przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy z przyczyn usprawiedliwionych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku uwzględnia się wynagrodzenie za wszystkie miesiące, uzupełnione do pełnej wysokości.

W razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu nawiązującego stosunek pracy polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy.

Tę zasadę stosuje się w przypadku, gdy zmiana wymiaru czasu pracy nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy albo w miesiącach poprzedzających.

Składniki wynagrodzenia przysługujące za okres dłuższe niż miesiąc

Oprócz składników przysługujących za okresy miesięczne, w podstawie wymiaru zasiłku uwzględnia się składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy dłuższe niż miesiąc.

Kwartalne składniki wynagrodzenia uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku w wysokości 1/12 kwot wypłaconych pracownikowi za cztery kwartały kalendarzowe poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy roczne, uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości stanowiącej 1/12 kwoty wypłaconej pracownikowi za rok kalendarzowy poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

W przypadku, gdy w okresie, z którego ustala się podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, niektóre składniki wynagrodzenia (np. premie) wypłacone zostały zaliczkowo, do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się te składniki w wysokości wypłaconej zaliczkowo, a po ich wyrównaniu podstawę wymiaru zasiłku przelicza się uwzględniając te składniki i wyrównuje wysokość zasiłku.

Jeżeli jednak składniki wynagrodzenia, uwzględniane w podstawie wymiaru zasiłku przysługują lecz nie zostały wypłacone do czasu ostatecznego sporządzenia listy wypłat zasiłków chorobowych, do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się te składniki w wysokości wypłaconej za poprzednie okresy. W tym przypadku podstawy wymiaru zasiłku nie przelicza się ponownie.

Do składników wynagrodzenia przysługujących za okresy dłuższe niż miesiąc (np. kwartalnych, rocznych), zmniejszanych proporcjonalnie w związku z usprawiedliwioną nieobecnością w pracy w okresie, za który są wypłacane, stosuje się zasadę uzupełnienia zgodnie z wcześniej podanymi zasadami dot. składników za okresy miesięczne.

Jeżeli składniki te są zmniejszane z tytułu usprawiedliwionej nieobecności w pracy ale nie w sposób proporcjonalny, są one uwzględniane w podstawie wymiaru zasiłku w kwocie faktycznie wypłaconej, bez uzupełniania.

Składniki wynagrodzenia, które nie są uwzględniane w podstawie wymiaru zasiłków

W podstawie wymiaru zasiłku przysługującego w czasie trwania ubezpieczenia nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo (wypłacanych) za okres pobierania zasiłku. Składniki te uwzględnia się jednak w podstawie wymiaru zasiłku przysługującego za okres po ustaniu zatrudnienia.

W razie braku postanowień o zachowywaniu prawa do składnika wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku uznaje się, że składnik wynagrodzenia nie przysługuje za okres pobierania zasiłku i powinien być przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru. Jeżeli jednak, mimo braku odpowiednich postanowień w przepisach płacowych lub umowach o pracę, pracodawca udokumentuje, że składnik wynagrodzenia jest pracownikowi wypłacany za okres pobierania zasiłku, składnika tego nie uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku.

Jeżeli pracownikowi przyznano składnik wynagrodzenia tylko do określonego terminu (np. dodatek służbowy) przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego uwzględnia się ten składnik tylko za okres przypadający do tego terminu. Po upływie terminu, mimo nadal trwającej niezdolności do pracy, składnik ten wyłącza się z podstawy wymiaru zasiłku. Zasada ta ma zastosowanie m.in. do wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia albo umowy o dzieło, z pracodawcą, z którym osoba wykonująca umowę pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Wynagrodzenie z tego tytułu uwzględniane jest w podstawie wymiaru zasiłku w kwocie faktycznie wypłaconej, bez uzupełniania. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego uwzględnia się wynagrodzenie z tytułu kolejnych umów trwających bez przerwy albo gdy przerwa między umowami przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, albo gdy umowy zawierane są na nakładające się okresy.

Minimalna i maksymalna podstawa wymiaru zasiłku

Dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy podstawa wymiaru nie może być niższa od odpowiedniej do stażu pracy kwoty minimalnego wynagrodzenia, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia.

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie może być wyższa od kwoty 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego dla celów emerytalnych. Kwota ta jest ustalana miesięcznie na okres trzech miesięcy, poczynając od trzeciego miesiąca kalendarzowego każdego kwartału.
Przerwy w pobieraniu zasiłku a podstawa wymiaru zasiłku

Podstawy wymiaru zasiłku przysługującego u tego samego pracodawcy nie oblicza się na nowo, jeżeli w pobieraniu wynagrodzenia za okres choroby i zasiłków nie było przerwy lub przerwa trwała krócej niż trzy miesiące kalendarzowe. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy między poszczególnymi okresami pobierania zasiłków nastąpiła zmiana wymiaru czasu pracy.

Dokumentem stanowiącym podstawę do wypłaty zasiłku chorobowego jest zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby wystawione na druku ZUS ZLA.

Zaświadczenie to w okresie od 1 stycznia 2016 r. do 30 listopada 2018 r. może być wystawione na formularzu ZUS ZLA według zasad obowiązujących przed 1 stycznia 2016 r.

Tradycyjne zwolnienie lekarskie stopniowo będzie zastępowane przez e-zwolnienie

Jednocześnie od 1 stycznia 2016 r. w związku z wprowadzeniem możliwości wystawiania zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy w formie dokumentu elektronicznego, dokumentem stanowiącym podstawę do wypłaty zasiłku chorobowego jest także:

• zaświadczenie lekarskie wystawione w formie dokumentu elektronicznego (zaświadczenie lekarskie e–ZLA),
• wydruk zaświadczenia lekarskiego wystawionego w formie dokumentu elektronicznego (wydruk zaświadczenia lekarskiego e–ZLA) – tylko w określonych przypadkach,
• zaświadczenie lekarskie wystawione na formularzu zaświadczenia lekarskiego wydrukowanym z systemu teleinformatycznego udostępnionego bezpłatnie przez ZUS w przypadku, gdy wystawienie zaświadczenia lekarskiego e-ZLA nie jest możliwe (zaświadczenie lekarskie wystawione w trybie alternatywnym).

Od 1 grudnia 2018 r. zaświadczenia lekarskie będą wystawiane wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego.

Dowodem stanowiącym podstawę przyznania i wypłaty zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy orzeczonej za granicą jest przetłumaczone na język polski zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza:

• zawierające nazwę zagranicznego zakładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicznego lekarza, opatrzone datą wystawienia i podpisem;
• określające początkową i końcową datę niezdolności do pracy.

Nie wymaga się od ubezpieczonych przetłumaczenia na język polski zaświadczeń wystawionych na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz państw stron umów międzynarodowych w zakresie zabezpieczenia społecznego, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, w językach urzędowych tych państw.

Do wypłaty zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy wymiaru wymagane jest:

1. zaświadczenie lekarskie na formularzu ZUS ZLA albo zaświadczenie lekarskie e–ZLA, albo wydruk zaświadczenia lekarskiego e –ZLA, albo zaświadczenie lekarskie wystawione w trybie alternatywnym, z wpisanym kodem "B" lub odrębne zaświadczenie lekarskie potwierdzające stan ciąży - w przypadku niezdolności do pracy przypadającej na okres ciąży,
2. karta wypadku w drodze do pracy lub z pracy - w razie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy,
3. zaświadczenie wystawione przez lekarza na zwykłym druku: w razie niemożności wykonywania pracy wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz niezdolności do pracy wskutek poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów albo jeżeli niezdolność do pracy wynika z późniejszych następstw stwierdzonego wcześniej wypadku w drodze do pracy lub z pracy.

Jeżeli zasiłek wypłacany jest przez ZUS, do jego wypłaty niezbędne jest dodatkowo zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku:

• Z-3 - w przypadku pracowników,
• Z-3b - przypadku ubezpieczonych prowadzących pozarolniczą działalność, ubezpieczonych współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz duchownych albo
• Z-3a - w przypadku pozostałych ubezpieczonych.

Ubezpieczony ubiegający się o zasiłek chorobowy za okres po ustaniu ubezpieczenia chorobowego jest zobowiązany także złożyć oświadczenie o zaprzestaniu i niepodjęciu działalności zarobkowej stanowiącej tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającej prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby, o nieustaleniu prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz o niepodleganiu obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników - na druku Z-10.

W przypadku gdy zasiłek chorobowy jest wypłacany przez ZUS, odpowiednie dokumenty niezbędne do ustalenia prawa i wypłaty zasiłku chorobowego składane przez ubezpieczonego (wniosek o zasiłek chorobowy ZAS-53, oświadczenie Z-10 i inne oświadczenia) oraz wystawiane przez lekarza albo płatnika składek (zaświadczenia) mogą być złożone w formie papierowej lub w formie dokumentu elektronicznego podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym ePUAP, przekazanego na elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS przez profil PUE ZUS.