Na nowych przepisach skorzystają osoby, które w okresie wskazywanym do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia (renty lub emerytury) wykonywały pracę w ramach umowy o pracę, ale nie mają możliwości udowodnienia wysokości uzyskiwanego wynagrodzenia.
ZUS przyjmuje w każdym roku, w którym byli zatrudnieni, obowiązujące wówczas minimalne wynagrodzenie pracowników. Do tej pory przyjmowano wynagrodzenie zerowe, co było mniej korzystne.
Kogo dotyczą przepisy
Nowy przepis dotyczy osób, które:
począwszy od 1 stycznia 2009 r. będą ubiegały się o emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy po raz pierwszy,
już mają ustalone prawo do świadczenia, a w podstawie wymiaru za okres, w którym pozostawały w zatrudnieniu w ramach stosunku pracy, mają przyjęte wynagrodzenie zerowe.
Nowe przepisy dotyczą również przypadków, w których przy ustalaniu kapitału początkowego przyjęto wynagrodzenie zerowe, oraz świadczeń dla repatriantów.
Przyznawanie emerytury lub renty po raz pierwszy
Kiedy brane jest pod uwagę minimalne wynagrodzenie?
Minimalne wynagrodzenie przyjmuje się wyłącznie za okres, w którym wnioskodawca podlegał ubezpieczeniu lub ubezpieczeniom społecznym z tytułu ubezpieczenia pracowniczego (czyli był zatrudniony na umowę o pracę).
Kwotę minimalnego wynagrodzenia przyjmuje się również za okresy, w których pracownik pobierał wynagrodzenie za czas nie zdolności do pracy oraz kwoty zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego.
Przy ustalaniu minimalnego wynagrodzenia, które podlega u względnieniu przy obliczaniu podstawy wymiaru, przyjmuje się je proporcjonalnie do:
wymiaru czasu pracy oraz
okresu pozostawania w ubezpieczeniu pracowniczym.
Oznacza to, że jeżeli pracownik był zatrudniony przykładowo w wymiarze 2/3, 1/5 czy 1 i 1/4 etatu, ZUS do ustalenia podstawy wymiaru przyjmie 2/3, 1/5 lub 1 i 1/4 minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w tym okresie.
Ważne
Kwotę minimalnego wynagrodzenia ZUS przyjmuje z urzędu, bez konieczności składania przez zainteresowanego wniosku w tej sprawie.
Okresy zatrudnienia
Jeżeli pracownik nie może udowodnić wysokości uzyskanego wynagrodzenia, a z dokumentów (np. ze świadectwa pracy) wynika, że pozostawał w zatrudnieniu w ramach stosunku pracy przez cały rok kalendarzowy - do ustalenia podstawy wymiaru ZUS przyjmie minimalne wynagrodzenie za cały rok.
W sytuacji, gdy pracownik wskazuje do ustalenia podstawy wymiaru rok, za który może przedłożyć zarobki za część roku, a za pozostałą jego część - nie ma takiej możliwości, do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty ZUS przyjmie udokumentowane zarobki za część roku i uzupełni je minimalnym wynagrodzeniem za okres, w którym pracownik pozostawał w ubezpieczeniu pracowniczym, ale nie mógł przedłożyć dokumentów potwierdzających wysokość osiągniętego wynagrodzenia.
Może się zdarzyć, że wysokości osiągniętego wynagrodzenia nie może udowodnić pracownik, który pozostawał w zatrudnieniu przez niepełny miesiąc, np. przez 19 dni, 8 miesięcy i 8 dni czy 11 miesięcy i 20 dni. W takim przypadku przy ustalaniu minimalnego wynagrodzenia za okres krótszy niż miesiąc ZUS podzieli to wynagrodzenie przez faktyczną liczbę dni miesiąca, a następnie pomnoży przez liczbę dni, w których pracownik pozostawał w zatrudnieniu.
Kiedy nie policzą minimalnego wynagrodzenia
ZUS nie przyjmie minimalnego wynagrodzenia:
za okresy, w których pracownik nie otrzymywał wynagrodzenia, np. przebywał na urlopie bezpłatnym,
za okresy pozostawania bez pracy, które zostały zaliczone jako okresy ubezpieczenia osobie przywróconej do pracy na podstawie wyroku sądu.
Oznacza to, że w dalszym ciągu wynagrodzenie zerowe ZUS będzie przyjmował za okres, który jest wskazywany do ustalenia podstawy wymiaru, a w którym wnioskodawca nie podlegał ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom społecznym przez rok lub część roku.
Ważne
Przeliczenie podstawy wymiaru następuje na wniosek osoby zainteresowanej.
Wnioski o przeliczenie podstawy wymiaru dostępne są we wszystkich jednostkach organizacyjnych ZUS.
Przeliczenie emerytury lub renty już przyznanej
Osoby, którym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty przyznanej przed dniem 1 stycznia 2009 r. przyjęto wynagrodzenie zerowe, mogą zgłosić wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia z uwzględnieniem minimalnego wynagrodzenia.
Ważne
Przeliczeniu podlega wyłącznie podstawa wymiaru emerytury lub renty ostatnio przyjęta do obliczenia świadczenia.
W przypadku zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie podstawy wymiaru z uwzględnieniem minimalnego wynagrodzenia, ZUS dokona przeliczenia podstawy wymiaru, od której obliczona jest przyznana emerytura lub renta.
ZUS jest zobowiązany do wydania decyzji w sprawie przeliczenia emerytury lub renty w terminie 60 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności nie zbędnej do wydania decyzji.
Od kiedy przysługuje przeliczenie?
Emerytura lub renta w wysokości przeliczonej przysługuje:
od 1 stycznia 2009 - jeżeli wniosek o przeliczenie zostanie zgłoszony przed 1 stycznia 2010 r.,
od pierwszego dnia miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o przeliczenie - jeżeli wniosek ten zostanie zgłoszony po 31 grudnia 2009 r.
Prawo
Możliwość przyjęcia minimalnego wynagrodzenia została wprowadzona ustawą z 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS (DzU nr 192, poz. 1180), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.
Ustawa dodała do art. 15 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ust. 2a i 2b, w myśl których jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
