1944: Warszawa

W listopadzie 2006 roku dwaj opolanie, Krzysztof Stecki i Tomasz Zatwarnicki, tekstem "1944: Warszawa" wygrali ogólnopolski konkurs na scenariusz filmu o powstaniu warszawskim. W minioną środę w siedzibie Instytutu Sztuki Filmowej podpisali umowę z Wytwórnią Filmów Fabularnych i Dokumentalnych w Warszawie, która kupiła prawa do ich scenariusza. Jest to pierwszy krok w kierunku powstania filmu.

- Podpisując umowę, sprzedaliście prawa do waszego scenariusza. Nie boisz się, że możecie go nie poznać na ekranie?
- Takiej obawy nie ma. Zachowaliśmy tzw. autorskie prawa pierwotne. Z drugiej strony, choć jesteśmy do swojego tekstu przywiązani jak do dziecka, liczymy się z tym, że wytwórnia czy reżyser zechcą - ze względów artystycznych - jakieś sceny z filmu usunąć czy prosić nas o dopisanie nowych. Na takie zmiany jesteśmy otwarci. Ponieważ mamy sporą wiedzę o powstaniu, możemy też być konsultantami w sprawie kostiumów, szczegółów uzbrojenia itp.

- Czy po podpisaniu umowy możecie być pewni, że film powstanie?
- Tak. Scenariusz musi wprawdzie zostać zatwierdzony do realizacji, ale to jest raczej formalność. W najbliższym czasie scenariusz zostanie oszacowany przez producenta pod kątem przyszłych kosztów filmu. Nie będą one małe, bo takiego obrazu nie da się nakręcić w małym studiu i w dwóch plenerach. Obraz będzie wymagał pietyzmu w odtworzeniu szczegółów mundurów, uzbrojenia, sprzętu itp., a to wszystko kosztuje.

- Wytwórnia poszuka tych pieniędzy?
- Właśnie teraz rozpoczyna się etap kształtowania budżetu filmu. Będzie to prawdopodobnie najdroższa produkcja w historii polskiego kina. Szacujemy, że koszt filmu wyniesie kilkadziesiąt milionów złotych. W kosztach produkcji uczestniczył będzie m.in. Instytut Sztuki Filmowej, czyli instytucja publiczna, i to jest jeden z gwarantów tego, że film powstanie.

- Przez pół roku, które upłynęło od rozstrzygnięcia konkursu, wiele się mówiło o tym, że warszawskie środowisko chętnie by was pozbawiło wpływów na scenariusz i pieniędzy za jego napisanie. Czujecie się pod tym względem bezpieczni?
- Suma, jaką nam po negocjacjach zaproponowano za scenariusz, jest tajemnicą handlową. Powiem tylko, że jesteśmy zadowoleni z kwoty, jaką nam, debiutantom w branży, zaproponowano. Do tego dojdą jeszcze tantiemy, kiedy film już trafi na ekrany.

- Kto będzie reżyserem filmu?
- Jeszcze nie wiadomo, ale byliśmy pytani o nasze typy. Chcielibyśmy, aby reżyserem był ktoś, kto ma doświadczenie w pracy przy filmach batalistycznych. Toteż pomyśleliśmy o Januszu Kamińskim, autorze zdjęć do filmów "Helikopter w ogniu" czy "Szeregowiec Ryan". Ze względu na międzynarodowy marketing dobrym reżyserem byłby Mel Gibson, ale to raczej sfera marzeń. Więc być może film powinien zrobić debiutant ze świeżym spojrzeniem.
- Dobrze, żeby reżyser filmu o powstaniu warszawskim nie był Polakiem? Przecież Gibson niczego o powstaniu nie wie.
- O losie szkockich górali też nie wiedział wiele, a przecież w filmie "Braveheart - Waleczne serce" pokazał ich tak, że cały świat zrozumiał ich racje. Film powinien wyjść poza granice Polski, by przekonać publiczność na świecie, że Warszawa była nie tylko miejscem powstania w getcie warszawskim. Bo przecież sierpniowe powstanie w roku 1944 było - przy takim samym szacunku dla każdej przelanej krwi - o wiele większe od powstania z kwietnia roku 1943.

- Spodziewacie się udziału w filmie plejady gwiazd kina?
- To nie bardzo jest film dla gwiazd w stylu Bogusława Lindy czy braci Pazurów. Bohaterowie powstania to 18-20-latkowie. Aktorów trzeba więc będzie szukać raczej wśród debiutantów, studentów szkół teatralnych i filmowych. Marzy nam się powtórzenie zjawiska, które miało miejsce przy "Kolumbach". Tamten film wykreował nieznanych wcześniej Jana Englerta czy Władysława Kowalskiego na gwiazdy.

- Ile czasu potrzeba, by film znalazł się w kinach?
- Zdjęcia rozpoczną się najwcześniej w roku 2008. Wszystko dlatego, że nie ma jeszcze scenografii. Będzie ona budowana od podstaw i to nie - jak jest zwyczajem przy innych filmach - z drewna i styropianu. Na potrzeby tego filmu zbudowany zostanie w plenerze fragment przedwojennej i wojennej Warszawy. Ta scenografia stała wraz z całym zapleczem sprzętowym i ludzkim będzie wykorzystywana w przyszłości do produkcji innych filmów oraz do celów edukacyjnych. Pisząc scenariusz, postawiliśmy na absolutną wierność wszystkim detalom. To będzie film oglądany bardzo wnikliwie przez warszawiaków, potomków powstańców i pasjonatów powstania. Nie możemy sobie pozwolić na żadną łatwiznę. Dlatego też premiera filmu planowana jest wstępnie na rok 2010.

- Niewielu powstańców jej doczeka.
- Bardzo tego żałujemy, że obejrzą go prawdopodobnie tylko nieliczni, najmłodsi powstańcy. Niestety, w poprzednim systemie politycznym powstanie było nieprawomyślne i zostało zepchnięte na margines. Na duży epicki film o powstaniu czekamy już bardzo długo. Zegarów cofnąć nie można. Ale właśnie ze względu na żyjących jeszcze powstańców trzeba się bardzo śpieszyć. Szkoda każdego dnia.