Biurokracja w urzędach trzyma się mocno

Musi być kara

ANDRZEJ SADOWSKI, Centrum im. Adama Smitha
- Postulat zastąpienia zaświadczeń oświadczeniami zgłosił jeszcze ostatni komunistyczny rząd Mieczysława Rakowskiego. Premier Tusk zrealizował go po 23 latach, ale w przepisach nie ma żadnej sankcji za odmowę przyjęcia przez urzędnika oświadczenia obywatela. Dopóki nikt z urzędników nie zostanie za takie postępowanie dotkliwie ukarany, wszystko zostanie po staremu. W Polsce urzędnicy nadal myślą, że są władzą, a nie sługami obywateli.

Nowe przepisy nie dotarły jeszcze do świadomości urzędników, ale także bankowców. Jedni żądają od nas zaświadczeń, zamiast - jak nakazuje im prawo - wierzyć obywatelom na słowo. Drudzy, rozpatrując wnioski kredytowe, nie honorują PIT-ów rozliczonych przez internet.

Do Urzędu Skarbowego w Kędzierzynie-Koźlu wciąż zgłaszają się ubodzy ludzie, przyjeżdżający tu z odległych miejscowości, aby uzyskać zaświadczenia, że nie mają żadnych dochodów.

- Bez tego urzędnicy nie chcą mi przyznać należnego zasiłku - skarży się mieszkanka gminy Cisek. - Ale na ten PKS do skarbówki trzeba wydać pieniądze, które mogłyby iść na chleb i coś do niego.

Ludzie będący w beznadziejnej sytuacji wykonują polecenia urzędników, chociaż ci ostatni swoim postępowaniem łamią prawo.

- Od 1 lipca urzędnik ma obowiązek uwierzyć obywatelowi na słowo, bo formalne zaświadczenia zostały zastąpione przez tzw. oświadczenie - przypomina Bolesław Darłak, naczelnik Urzędu Skarbowego w Kędzierzynie-Koźlu.

Oznacza to, że osoba, która stara się o zasiłek, nie musi już wypełniać PIT-u i zeznawać w nim, że nie osiąga dochodów lub ma je bardzo niewielkie. Teraz urzędnikowi musi wystarczyć, że obywatel zadeklaruje zerowe lub niewielkie dochody i to jest wystarczająca podstawa do przyznania zasiłku.

Trzeba jednak pamiętać, że nasze oświadczenie musi być zgodne z prawdą, gdyż jeśli oszukamy urząd, będą nam groziły prawne konsekwencje związane z poświadczeniem nieprawdy w dokumentach lub wyłudzeniem.
- Ale taka obawa nie jest powodem, by kazać ludziom jeździć wiele kilometrów po zaświadczenia - podkreśla naczelnik Darłak, który do gmin objętych jurysdykcją jego urzędu wystosował pismo z przypomnieniem o zmianie przepisów na korzyść obywateli. - Jeśli urzędnicy chcą sprawdzić, czy dana osoba oświadczyła prawdę na temat swoich dochodów, powinni zwrócić się do nas z odpowiednim pismem, na które odpowiemy w oparciu o posiadane dokumenty - tłumaczy Bolesław Darłak.

Na problemy napotykają też przedsiębiorcy, którzy starają się o kontrakty w gminach. Od 1 lipca zamiast kompletować plik zaświadczeń o niezaleganiu z podatkami, składkami itp., wystarczy oświadczyć, że wszystko regulujemy w terminie.

- Ale już w dwóch gminach usłyszałem, że ich te nowe przepisy nie interesują i albo dostarczę komplet zaświadczeń, albo z umowy będą nici. To zwykły szantaż - mówi pan Andrzej, opolski przedsiębiorca branży drogowej.

Kłopoty mają też osoby, które rozliczyły się z podatku dochodowego drogą elektroniczną. W tym roku można już było wypełnić PIT w internecie, oszczędzając czas i papier.

- Kiedy jednak poszliśmy z mężem po kredyt do banku, usłyszeliśmy, że bez pokazania tradycyjnego PIT-u nie dostaniemy pożyczki - mówi Monika Korzeniewska z Opola.

Wiele banków ignoruje fakt, że rozliczenie PIT-u on-line ma takie samo znaczenie, jak wypełnienie tradycyjnego druku. Wyjściem jest wtedy zwrócenie się do urzędu skarbowego o odpis deklaracji podatkowej. Niestety, za każdą stronę trzeba wtedy zapłacić 5 zł.