Chorymi dziećmi do lat 2 opiekują się rodzice

Pani Krystyna Nowak po lekturze pierwszej części poradnika o zasiłkach opiekuńczych zwróciła się do nas z pytaniem, czy będąc na chorobowym z uwagi na konieczność opieki nad 1,5-roczną córeczką musi się liczyć z możliwością kontroli przedstawiciela ZUS, sprawdzającej czy nie nadużywa zwolnienia.

Zobacz: Do kiedy dziecko może pobierać rentę rodzinną?

Pytanie to zawiera dwie kwestie, które wyjaśniamy:

Zasady opieki nad małymi dziećmi - do ukończenia drugiego roku życia - regulują przepisy nieco różniące się od ogólnych. Prawo do zasiłku opiekuńczego przysługuje w takim przypadku rodzicom lub prawnym opiekunom, nawet jeśli są inni członkowie rodziny, którzy mogliby zapewnić dziecku opiekę.

Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje natomiast, jeśli konieczność sprawowania opieki przypada na okres przebywania w areszcie tymczasowym lub odbywania kary pozbawienia wolności.

Zobacz: Przeczytaj! Wszystko, co powinieneś wiedzieć o zasiłku opiekuńczym

Zasiłek nie przysługuje także za okres sprawowania opieki, przypadający podczas przerwy w ubezpieczeniu chorobowym spowodowanej zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej (podstawą są tu przepisy o swobodzie działalności gospodarczej).

Ubezpieczony jest pozbawiony prawa do zasiłku opiekuńczego także wtedy, gdy zostanie stwierdzone, że w czasie zwolnienia od pracy z powodu konieczności sprawowania opieki wykorzystuje to zwolnienie do innych celów lub wykonuje pracę zarobkową. Okoliczności te są ustalane podczas kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy przeprowadzanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ostatnio częstotliwość takich kontroli znacząco wzrosła, co jest spowodowane lawinowo zwiększającymi się wydatkami na wypłacania przez ZUS zasiłków chorobowych.

W trakcie kontroli ustala się także, czy nie ma innych członków rodziny mogących zaopiekować się dzieckiem lub innym chorym krewnym (nie dotyczy to jednak sprawowania opieki nad dzieckiem do lat 2).

Zobacz: Właścicielki firm będą musiały płacić składki na urlopie macierzyńskim

Osobie przeprowadzającej kontrolę jest wystawiane imienne upoważnienie. Jeżeli w trakcie kontroli zostanie stwierdzone, że ubezpieczony wykonuje pracę zarobkową albo wykorzystuje zwolnienie w sposób niezgodny z jego celem, osoba kontrolująca sporządza w tej sprawie protokół.

Powinien on być przedłożony osobie kontrolowanej, celem wniesienia przez nią uwag. W razie sporu z ubezpieczonym jest wydawana decyzja, od której przysługuje odwołanie do Sądu Rejonowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.