Lubimy dawać na procent

Dziewięćdziesiąt procent Polaków trzyma swoje oszczędności w bankach. Wynika to z konserwatywnego podejścia do inwestowania i nieufności do innych instrumentów (takich jak choćby fundusze inwestycyjne czy akcje giełdowe).

Lokata skrojona na miarę
Do wyboru mamy lokaty krótko-, średnio- i długoterminowe. Oprocentowane mogą być według stopy stałej lub zmiennej (w zależności od banku). Z reguły krótko- i średnioterminowe mają stałą stopę (albo do wyboru stałą i zmienną), z kolei długoterminowe - tylko zmienną. Jeżeli zdecydujemy się założyć np. lokatę sześciomiesięczną o stałym oprocentowaniu, to mamy wtedy gwarancję, że oprocentowanie lokaty nie zmieni się aż do końca jej trwania. Zmienna stopa natomiast nie daje nam takiej pewności. Jeżeli stopy procentowe NBP zmieniają się tak często jak w ostatnich miesiącach, a przy tym zmiany te wykazują tendencję spadkową, to prawdopodobieństwo zmiany oprocentowania naszego depozytu na niekorzyść jest bardzo wysokie.

Opolanin lubi krótki termin
Według danych Oddziału Okręgowego Narodowego Banku Polskiego w Opolu, w pierwszym półroczu 2002 roku najwięcej, bo aż 33,9 proc. posiadaczy lokat z naszego regionu oddawało pieniądze w depozyt na termin od 1 do 3 miesięcy. Nieco mniejszą popularnością cieszyły się lokaty od 6 do 12 miesięcy (wybrało je 31,8 proc. deponentów). Na kolejnych pozycjach uplasowały się depozyty powyżej 2 lat (12,9 proc.), do 1 miesiąca (10,8 proc.), a na końcu - od 12 miesięcy do 2 lat: zdecydowało się na nie tylko 2,9 proc. posiadaczy depozytów.
Nasza skłonność do oszczędzania w ciągu półrocza nieco zmalała: w czerwcu osoby fizyczne trzymały w bankach prawie 3,7 mld zł, o 150 mln zł mniej niż na koniec 2001 roku.

Dzieje się tak dlatego, że po pierwsze nie lubimy podejmować ryzyka (inwestowanie na giełdzie pociąga za sobą takie ryzyko, a lokata jest bezpieczna), po drugie - nie lubimy uczyć się rzeczy nowych (mechanizm inwestowania w fundusze jest inny niż oszczędzania na lokacie), po trzecie zaś działa w nas siła przyzwyczajenia: przez 50 lat w Polsce nie można było inwestować w żadne instrumenty finansowe i pozostawało tylko "odkładanie pieniędzy na książeczkę" w PKO.
Ulubione przez nas lokaty przynoszą coraz mniej zysku z powodu malejących stóp procentowych NBP. Jeszcze rok temu można było otrzymać ponad 10 procent od wkładu w skali roku. Dziś większość banków proponuje klientom odsetki na poziomie około 4-6 proc.