Mniejszość przy okrągłym stole

W czasie rozmów pod przewodnictwem wiceministrów odpowiedzialnych w Niemczech i w Polsce za mniejszości narodowe - Christopha Bergnera i Tomasza Siemoniaka - udało się powołać trzy zespoły robocze - mówi Ryszard Galla, poseł MN na Sejm. - Pierwszy z nich zajmie się sprawami pamięci i tożsamości, drugi kwestiami związanymi z nauczaniem języka w obu krajach, trzeci będzie pracował nad sprawami bieżącymi i wspólnymi projektami.

Uczestnicy dialogu umówili się, że owe zespoły robocze mają być sprawne, ale niezbyt liczne. Do każdego z nich wejdzie 10 osób. Po trzy delegowane przez rządy w Warszawie i w Berlinie, po dwie wskazane przez Polaków w Niemczech i mniejszość niemiecką w Polsce.

- Obok tych sześciu przedstawicieli (po dwóch do trzech grup) powołamy także swoich ekspertów - mówi Bernard Gaida, prezydent Związku Niemieckich Stowarzyszeń. - Musimy się spieszyć, bo pierwsze robocze spotkania mają się odbyć jeszcze w listopadzie 2010.

Przedstawiciele mniejszości niemieckiej byli przy okragłym stole zdania, że nie należy zamykać listy
spraw, które mają zostać omówione w zespołach, ani ograniczać czasu ich pracy.

- Punktem orientacyjnym jest czerwcowa 20. rocznica polsko-niemieckiego traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy - mówi Ryszard Galla - ale to nie znaczy, że muszą się one do czego czasu zakończyć. Kolejne plenarne posiedzenie planowane jest na luty lub marzec 2011 roku w Niemczech. Na początku nowego roku spodziewamy się także gościć uczestników okrągłego stołu w regionie, by mogli oni skonfrontować posiadane informacje o funkcjonowaniu mniejszości z rzeczywistością.

- Chcemy w zespołach - zapowiada Bernard Gaida - zwrócić uwagę na nauczanie historii i obowiązujące w Polsce podręczniki do tego przedmiotu, zwłaszcza gdy chodzi o historię stosunków polsko-niemieckich oraz na kwestie związane z akceptacją odmienności w przestrzeni publicznej, w tym stosunku do pomników, upamiętnień i sposobu świętowania rocznic ważnych wydarzeń historycznych.
W zespole zajmującym się nauczaniem reprezentanci MN skupią się na poprawie jakości nauczania, a szczególnie na sprawie kształtowania tożsamości. Położą też akcent na rozwijaniu nauczania dwujęzycznego, począwszy od przedszkola. Za bardzo ważne mniejszość uważa takie kszałcenie nauczycieli, by pracując na obszarze wielokulturowym byli oni wrażliwi na poszanowanie różnej identyfikacji uczniów.

Trzeci zespół ma się zająć m.in. czynnym i biernym dostępem mniejszości do mediów, promowaniem przez państwa akceptacji dla narodowej inności (w tym rolą pełnomocników ds. mniejszości).
- Oczekujemy - dodaje Bernard Gaida - powołania stałego sekretariatu ds. mniejszości, który pomagałby im między posiedzeniami komisji wspólnej oraz włączeniem do rad gmin - bez prawa głosowania, ale z możliwością udziału w dyskusji - przedstawicieli mniejszości narodowych wszędzie tam, gdzie są one zbyt mało liczne, by wejść do rad poprzez wybory.

Deutsche Minderheit am runden Tisch

Ereignis. In Warschau fand eine Plenarsitzung des deutsch-polnischen runden Tisches mit Vertretern der Vizeminister beider Regierungen, einer Delegation der Polen in Deutschland und der deutschen Minderheit in Polen.

Während der vierseitigen Gespräche unter der Leitung der für nationale Minderheiten zuständigen Minister - Christoph Bergner und Tomasz Siemoniak - gelang es drei Arbeitsgruppen einzuberufen - berichtet Ryszard Galla, Sejmabgeordnete der deutschen Minderheit. - Die erste von ihnen wird sich den Anliegen des Gedächtnisses und Identität widmen. Die zweite Arbeitsgruppe wird sich mit den Belangen des Sprachunterrichts befassen und die dritte mit laufenden Themen und den gemeinsam realisierten Projekten.

Die Teilnehmer der vierseitigen Gespräche haben vereinbart, dass diese Arbeitsgruppen bei einer geringen Mitgliederzahl, rege arbeiten sollen. Jede Gruppe zählt 10 Personen. Davon sollen jeweils drei Personen von den Regierungen in Warschau und Berlin und zwei von den in Deutschland lebenden Polen und Vertretern der deutschen Minderheit in Polen delegiert werden.

- Neben diesen sechs Vertretern (jeweils zwei in drei Gruppen) werden wir auch unsere Experten einberufen - sagt Bernard Gaida, Präsident des VdG. - Wir müssen uns beeilen, weil die ersten Arbeitstreffen noch im November 2010 stattfinden sollen.

Vertreter der deutschen Minderheit waren am runden Tisch der Meinung, dass man weder die Liste der Themen, die besprochen werden sollen noch deren Arbeitszeit begrenzen sollte.
- Ein Orientierungspunkt ist der 20. Jahrestag des Nachbarschaftsvertrages in Juni - sagt Ryszard Galla - aber das bedeutet nicht, dass die Gespräche bis dahin enden sollen. Eine weitere Plenarsitzung ist für Februar oder März in Deutschland geplant. Zu Jahresanfang erwarten wir auch einen Besuch der Teilnehmer des runden Tisches in unserer Region. Sie sollen ihr Wissen über das Leben der deutschen Minderheit mit der Wirklichkeit konfrontieren.

- Wir wollen in den Arbeitsgruppen auf den Geschichtsunterricht und die in Polen diesbezüglich geltenden Unterrichtsbücher hinweisen - kündigt Bernard Gaida an. Dies gilt insbesondere für die Geschichte der deutsch-polnischen Verhältnisse, das Thema der Akzeptanz von Andersartigkeit in der Öffentlichkeit sowie die Einstellung gegenüber Denkmälern, Gedenkstätten und die Art und Weise wie wichtige historische Ereignisse gefeiert werden.

In der Gruppe, die sich mit dem Sprachunterricht befassen wird, werden sich die Vertreter der deutschen Minderheit auf die Verbesserung der Unterrichtsqualität konzentrieren, insbesondere auf die Identitätsgestaltung. Sie werden auch in Bezug auf den zweisprachigen Unterricht im Kindergarten auf Akzente setzen. Als besonders wichtig wird eine solche Bildung der Lehrkräfte angesehen, die sie in einem multikulturellen Arbeit-sumfeld auf Respekt und Akzeptanz gegenüber Schülern mit verschiedener Identität sensibilisiert.

Die dritte Arbeitsgruppe wird sich u.a. mit einem ak-tiven und passiven Zugang zu den Medien befassen. Hierbei geht es auch darum, dass der Staat für die Akzeptanz der nationalen Andersartigkeit werben soll (die Rolle der Minderheitenbeauftragten).

- Wir erwarten - so Bernard Gaida - die Einberufung eines ständigen Sekretariats für Minderheitenangelegenheiten, der in der Zeit zwischen den Sitzungen des Gemeinsamen Ausschusses und bei der Einbindung von Mitgliedern der nationalen Minderheiten in den Gemeinderat helfen würde. Diese Minderheitenvertreter hätten zwar kein Wahlrecht, könnten sich aber an der Diskussion überall dort beteiligen, wo eine nationale Minderheit viel zu klein ist, um in den Kommunalwahlen in den Gemeinderat gewählt zu werden.

Tłum. ELF