- O konieczności wykonywania badań profilaktycznych, umożliwiających wczesne wykrycie raka piersi czy szyjki macicy, mówi się często. Tymczasem do ludzi dociera zbyt mało informacji na temat innych nowotworów, np. raka jelita grubego. Podobno stanowi on coraz większe zagrożenie. To prawda?
- Niestety, pod względem częstotliwości występowania u Opolan rak jelita grubego zajmuje - u kobiet, jak i u mężczyzn - drugie miejsce. Podobnie jest w całej Polsce. Pozostałe dane są równie niepokojące. Otóż na Opolszczyźnie nowotwór ten jest wymieniany jako druga przyczyna śmierci u mężczyzn, a jako pierwsza u kobiet. Na drugim miejscu jest rak płuca, dopiero na trzecim rak piersi.
- Ile przypadków raka jelita grubego wykrywacie u Opolan rocznie?
- Najnowsze dane, jakimi dysponujemy, pochodzą z 2008 r. U mężczyzn takich przypadków było 261, u kobiet - 184. W kolejnych latach było i jest podobnie. W okresie od 2000 do 2002 roku w całej Polsce nowotwór ten wykryto u prawie 35 tys. osób, w tym u ponad 18 tys. mężczyzn i ponad 16 tys. kobiet. Na Opolszczyźnie niepokoi nas szczególnie fakt, że kobiety chore na raka jelita, znacznie częściej niż w innych województwach, umierają z jego powodu.
- Bo zbyt późno zgłaszają się do lekarza?
- W przypadku raka piersi doszliśmy wreszcie do stagnacji, umieralność z jego powodu spada. Wzrosła bowiem świadomość wśród pań, skuteczność w docieraniu do nich i zachęcaniu do badań profilaktycznych. Nasze centrum wysyła np. do Opolanek tysiące imiennych zaproszeń na mammografię. Natomiast w zakresie wczesnego wykrywania raka jelita grubego mamy jeszcze wszyscy wiele do zrobienia.
- Jakie czynniki sprzyjają temu nowotworowi?
- Przede wszystkim nieodpowiednia dieta. Spożywamy w nadmiarze tłuszcze zwierzęce, czerwone mięso - w tym konserwowane, wędzone i peklowane, co nam szkodzi. A jemy za mało warzyw i owoców, które zawierają niezbędny dla zdrowia błonnik. Kiedyś jadało się mięso raz w tygodniu i wychodziło nam to na dobre. Teraz doganiamy w zachorowaniach na raka jelita grubego Stany Zjednoczone. Bo przejęliśmy podobny styl jedzenia. Rakowi jelita grubego sprzyja też otyłość, a jedno z drugim się wiąże.
- Jak sami możemy wykryć zagrożenie?
- W przypadku jelita grubego guz 3-centymetrowy, w pełni operacyjny, rośnie 6- 8 lat. Jest więc dużo czasu, by go w porę wykryć. Jeśli guz jest ulokowany w lewej połowie okrężnicy, to wtedy pojawiają się takie objawy jak: naprzemienne biegunki i zaparcia, śluzowy stolec krwawienie z kiszki stolcowej. Musimy obserwować swój stolec: jego kolor, konsystencję, zapach. Kiedyś ułatwiały to muszle z półką, ale przestano je produkować. Innym z czynników, niestety często bagatelizowanym, jest utrzymująca się niedokrwistość, zbyt niski poziom żelaza we krwi. Ludzie tygodniami łykają tabletki, tymczasem może rozwijać się rak.
- Na jakie badania powinniśmy się zdecydować?
- Aż 3/4 raków jelita grubego ma początek w polipie. Najlepszą, polecaną metodą jest kolonoskopia, w trakcie której polip można wykryć i od razu go usunąć. Zanim rozwinie się guz. W przypadku każdego polipa przekraczającego 1 cm istnieje bowiem zagrożenie, że przeobrazi się w raka. Natomiast w domu każdy sam może wykonać sobie test na krew utajoną. Wystarczy go kupić w aptece i zbadać stolec według instrukcji. Powtarza się go trzykrotnie. Ważna jest też na co dzień czujność onkologiczna lekarzy pierwszego kontaktu.
Ważne
Co powinno nas zaniepokoić
obecność krwi w stolcu, czyli pozytywny wynik testu na krew utajoną
krwawienie z odbytu
nagła i nie dająca się wytłumaczyć zmiana rytmu wypróżnień polegająca np. na nagłym wystąpieniu biegunek z równoczesnym odchodzeniem gazów
zaparcia spowodowane zwężeniem jelita
zmiana kształtu stolca
niedokrwistość, czyli niedobór żelaza we krwi
osłabienie sprawności, chudnięcie, zwiększona podatność na zmęczenie, gorączka
bóle w dolnej części brzucha, uczucie dyskomfortu w tej części ciała, nudności, wymioty, trudności w przełykaniu
Jak zapobiegać rakowi jelita
ograniczyć spożywanie czerwonego mięsa i tłustych pokarmów
jadać tylko okazjonalnie produkty grillowane oraz wędzone mięso i ryby
spożywać codziennie 400-800 g warzyw (są źródłem błonnika, usprawniającym przemianę materii) i owoców oraz 600-800 g produktów zbożowych, np. przejść na razowe lub wieloziarniste pieczywo
pamiętać o codziennej aktywności fizycznej, mogą to być np. marszobiegi, jazda na rowerze
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
