Po tekście nto. Wielkie firmy uciekają z Opolszczyzny

Prof. Jerzy Regulski, ekonomista, doradca społeczny Prezydenta RP ds. samorządu

Żeby rozwiązać problem gmin, które straciły pieniądze z podatków na skutek zmiany meldunku dużych firm, trzeba by radykalnie zmienić przepisy. Generalnie na świecie obowiązują dwie koncepcje finansowania samorządów - albo z podatku dochodowego (tak jest w Polsce), albo od wartości nieruchomości, tzw. katastralny.

W przypadku tego drugiego naliczanie należności to prosta sprawa, a wysokość podatku jest taka sama, niezależnie od tego, gdzie na papierze mieści się siedziba firmy. Jego wprowadzenie w Polsce może być jednak bardzo trudne ze względu na duży opór społeczeństwa. Ludzie po prostu boją się tego podatku. Jest to jednak "zdrowsze" rozwiązanie i niewątpliwie pomogłoby samorządom, które są dzisiaj w trudnej sytuacji.

Finanse gmin i powiatów są dziś jednak nadwerężone nie tylko z powodu malejących dochodów z podatków.

Samorządy są po prostu coraz bardziej obciążane przez kolejne ustawy, które nakazują im nowe zadania, a nie wskazują źródeł finansowania. Co gorsza, wiele nowych przepisów narzuca nawet jednolity sposób wykonywania niektórych zadań w całym kraju, łącznie ze wskazaniem liczby urzędników, których trzeba zatrudnić. A to już jest marnotrawstwem pieniędzy.
Dr Robert Gwiazdowski, prawnik, ekspert ds. podatków w Centrum im. Adama Smitha

Jest powód, dla którego przedsiębiorcy boją się inwestować na Opolszczyźnie albo przemeldowują swoje zakłady do innych województw. Nie mówi się o nim głośno, ale tym powodem jest Izba Skarbowa w Opolu, która słynie w kraju z wyjątkowo skrupulatnych kontroli. Ktoś zapyta: a dlaczego akurat ten urząd.

Otóż kontrolujący w tej instytucji rozliczani są z efektywności i muszą się czymś wykazać. Jedni urzędnicy wykazują się więc ilością kontroli, a inni ilością wykrytych nadużyć. Metody pracy urzędników są w całym kraju podobne, z tą różnicą, że na Opolszczyźnie na jednego urzędnika przypada najmniej firm, bo jest to najmniejsze województwo w kraju.

W efekcie kontrole są dłuższe niż w innych częściach Polski i zdarzają się częściej. Polscy przedsiębiorcy doskonale pamiętają np. uporczywe kontrole skarbówki w brzeskiej Kamie. Lokalni przedsiębiorcy nie skarżą się natomiast w tej sprawie, bo wiedzą, że narzekanie na skarbówkę może mieć odwrotny efekt, kontrole nasilą się jeszcze bardziej.

Takie działanie urzędu zabija biznes. Kto się ze mną nie zgadza, niech sprawdzi liczby - na Opolszczyźnie przypada najmniej podmiotów gospodarczych na mieszkańca. I będzie jeszcze gorzej, jeżeli podejście skarbówkisię nie zmieni.
Dieter Przewdzing, burmistrz Zdzieszowic

Zapowiedziałem, że chcę stworzyć autonomię Śląska przede wszystkim po to, żeby zatrzymać tutaj podatki z firm, które dziś przemeldowały się do Warszawy. Mój pomysł opisany na łamach nto wywołał prawdziwą burzę.

Przeczytaj: Przewdzing: Warszawa zrobiła z nas biedaków. Stwórzmy autonomię! [wideo]

Z jednej strony odebrałem wiele głosów poparcia ze strony samorządowców i zwykłych mieszkańców. Z drugiej - opolscy parlamentarzyści mnie skrytykowali. Poseł Sławomir Kłosowski z PiS zarzucił mi, że to kampania wyborcza, a Ryszard Galla z mniejszości stwierdził, że nie znam przepisów.

Otóż chciałem oznajmić, że jeszcze na początku kadencji zwróciłem się do tych panów oraz innych trzynastu opolskich polityków z prośbą o pomoc w zatrzymaniu firm w Zdzieszowicach. Działałem wtedy po cichu, bez medialnego szumu. Na moje pismo odpowiedziało tylko dwóch polityków: Brygida Kolenda-Łabuś z PO i Tomasz Garbowski z SLD.

Pozostali nawet nie raczyli odpisać. Ja wiem, skąd się wzięło oburzenie polityków na moje słowa - oni po prostu bronią tego, co jest, bo mają obecnie ciepłe i dobrze opłacane posadki. Mój pomysł totalnie to burzy, więc poczuli się zagrożeni. Drodzy posłowie, krytyka w tej sprawie niczego nie załatwia. Trzeba usiąść i się zastanowić, jak pomóc gminom, takim jak Zdzieszowice.