Rozstanie z pracodawcą

Jak można rozwiązać umowę o pracę?
Umowę o pracę można rozwiązać poprzez:
- porozumienie stron,
- wypowiedzenie z zachowaniem okresu wypowiedzenia,
- rozwiązanie bez zachowania okresu wypowiedzenia
Umowy terminowe rozwiązują się z upływem czasu, na który były one zawarte (np. umowa okresu próbnego, zawarta na czas określony lub z dniem ukończenia pracy)l. Podobnie jest z umową zawartą na czas wykonania określonej pracy.

Jakie są okresy wypowiedzenia?
Okres wypowiedzenia umowy zawartej na okres próbny jest uzależniony od czasu zawartej umowy.
- Jeżeli jest zawarta do 2 tygodni, obowiązują 3 dni wypowiedzenia;
- jeżeli jest zawarta na okres od 2 tygodni do niepełnych 3 miesięcy, obowiązuje 1 tydzień wypowiedzenia.
- natomiast umowa zawarta na okres próbny 3 miesięcy wymaga 2 tygodni wypowiedzenia.
Czy w każdej umowie należy zamieścić informację o dopuszczalności jej wcześniejszego rozwiązania?
Nie, możliwość taką przewiduje art. 33 kp tylko w odniesieniu do umów zawartych na czas określony, na okres dłuższy niż 6 miesięcy. Przy takiej umowie strony mogą, o ile taki jest ich zamiar, wprowadzić do jej postanowień możliwość jej wypowiedzenia. Jeżeli takiego zapisu nie ma, to umowa taka przed upływem terminu może być rozwiązana tylko:
- na zasadzie porozumienia stron,
- bez wypowiedzenia, czyli poprzez art. 52 (tzw. dyscyplinarka)
- lub przez odpowiednie oświadczenie pracownika - art. 55 [par. 1 i par. 1 (1)].

OKRESY WYPOWIEDZENIA
Okres wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieokreślony zależy od okresu zatrudnienia w danym zakładzie pracy i wynosi:
- 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
- 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Ważne!
Zapis o możliwości wypowiedzenia umowy zawartej na czas określony na okres 6 miesięcy i krócej jest niedopuszczalny. Jeżeli został tam zamieszczony, to należy go uznać za nieważny.
Czy do okresu zatrudnienia, od którego zależy okres wypowiedzenia, zalicza się poprzednie okresy zatrudnienia?
Tak, ale tylko w dwóch przypadkach:
1. Jeżeli pracownik przeszedł z jednego zakładu do drugiego na zasadzie art. 23 (1) kp, tzn. jego nowy zakład pracy stał się następcą prawnym dawnego zakładu i pracownik przyszedł do niego z dotychczasową umową o pracę.
2. Pracownik ma poprzednie okresy zatrudnienia w tym samym zakładzie (lecz było to we wcześniejszych okresach). Zdarza się bowiem, że pracownik po jakimś okresie zatrudnienia odchodzi z zakładu, podejmuje pracę w innym, a potem ponownie zatrudnia się w tej samej firmie. Wówczas ten poprzedni okres zatrudnienia nawet sprzed lat wlicza się do ustalenia okresu zatrudnienia. Zaliczeniu do tego okresu wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieokreślony podlegają również umowy zawarte na okres próbny i na czas określony, zawarte przed umową czasu nieokreślonego. Jednym słowem chodzi o staż pracy w danym zakładzie pracy w ramach jakichkolwiek umów o pracę. Przepis nie przewiduje kryterium nieprzerywalności zatrudnienia i w związku z tym zalicza się nawet umowy zawarte przed laty.

Czy można wydłużyć okres wypowiedzenia ponad ten, który ustalony jest w kodeksie jako podstawowy?
Można. Kodeks przewiduje taką możliwość względem pracowników zatrudnionych na stanowiskach związanych z odpowiedzialnością materialną za powierzone mienie. Ustaleń, jaki będzie obowiązywać okres wypowiedzenia, dokonuje się poprzez odpowiedni zapis w umowie o pracę. Przepis ten zawęża możliwości wydłużenia, stanowiąc, iż przy 2-tygodniowym wypowiedzeniu można go wydłużyć do 1 miesiąca, a przy 1-miesięcznym - do 3 miesięcy.

Czy okres wypowiedzenia może być dłuższy niż 3 miesiące?
Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 1994 roku można ten okres wydłużyć nawet do 12 miesięcy. Jednakże ocenić należy, w świetle tej uchwały SN, że tak długi okres wypowiedzenia wiąże jedynie pracodawcę wypowiadającego umowę. Natomiast pracownik, dokonując wypowiedzenia, zachowuje okres wypowiedzenia wynikający z przepisów kodeksu.