Spółdzielcy nie stracą mieszkań

- Część spółdzielców obawia się, co będzie z ich mieszkaniami w związku z wejściem Polski do Unii Europejskiej. Idzie głównie o lokale ze spółdzielczym własnościowym prawem. Na czym polega jego ograniczony zakres?
- Spółdzielnia zawiera z zainteresowanym umowę o ustanowienie własnościowego prawa do lokalu i zobowiązuje się pozostawić mu ten lokal do użytkowania, a członek deklaruje wnieść wkład budowlany oraz uiszczać opłaty czynszowe. Jeśli spółdzielca chce sprzedać to prawo do lokalu, to jego nabywca musi zostać przyjęty w poczet członków. Nigdy jednak nie zdarzyło się, żeby zarząd odmówił członkostwa osobie, która kupiła takie mieszkanie lub otrzymała je w spadku.
- Czy spółdzielnie starają się o uporządkowanie kwestii gruntów?
- Spółdzielnia musi najpierw uregulować stan prawny gruntów oraz doprowadzić do podziału nieruchomości, sporządzić ewidencję gruntów i budynków dla wydzielenia mienia spółdzielni. Potem na żądanie członka spółdzielni wyodrębnia własność lokalu w danej nieruchomości.
- Kolejnym zagrożeniem, którego obawiają się spółdzielcy, jest upadłość ich spółdzielni mieszkaniowej. Czy ci, którzy mają prawo własności mieszkania, mogą je w takiej sytuacji utracić?
- Nowelizacja ustawy o spółdzielczości mieszkaniowej zapewnia spójność przepisów spółdzielczych i prawa upadłościowego. Jeśli w toku upadłości, likwidacji albo postępowania egzekucyjnego, nabywcą budynku nie będzie spółdzielnia, wówczas lokatorskie prawo do lokalu przekształca się w prawo najmu podlegające ustawie o ochronie lokatorów. Natomiast własnościowe prawo do lokalu przekształca się w odrębną własność do mieszkania lub domku jednorodzinnego. Nie wchodzą one w skład masy upadłościowej. W przypadku likwidacji lub upadłości członek spółdzielni uczestniczy wówczas tylko w pokrywaniu strat do wysokości wniesionych udziałów. W spółdzielniach na terenie województwa opolskiego wysokość udziałów wynosi od 100 do 650 zł.
- Czy w kraju zdarzały się upadłości spółdzielni mieszkaniowych?
- Były takie przypadki, ale nieliczne, stanowiące ułamek procenta. Na terenie działania związku rewizyjnego, który obejmuje swoim zasięgiem pięć województw - śląskie, dolnośląskie, opolskie, wielkopolskie i łódzkie - żadna spółdzielnia mieszkaniowa nie zbankrutowała.
- Spółdzielnie mieszkaniowe zaciągały kredyty na budowę mieszkań. Czy to prawda, że jeśli nie zostały one spłacone, to lokatorzy upadłych spółdzielni zostaną obciążeni długami?
- Jeżeli aktywa spółdzielni nie wystarczą na pokrycie zadłużenia, wówczas ogłasza się upadłość, ale członkowie, którzy kredyt spłacili, nie będą nim obciążeni. Zaspokojenie wierzytelności banków z tytułu kredytów mieszkaniowych następuje na takich samych zasadach, jak w stosunku do innych wierzycieli. W pierwszej kolejności zaległości kredytowe winien spłacić dłużnik, czyli były członek, na rzecz którego spółdzielnia zaciągnęła kredyt na budowę jego lokalu. Dopiero jeśli te roszczenia nie zostaną zaspokojone, trzeba będzie je spłacać z majątku spółdzielni.
- Czy to prawda, że spółdzielca posiadający mieszkanie na odrębną własność może się nie zgodzić na zaciąganie przez spółdzielnię kredytu?
- Nowelizacja ustawy wprowadza zapis, że spółdzielnia może zaciągnąć kredyt bankowy i zabezpieczyć go w formie hipoteki na spółdzielczych nieruchomościach, ale wyłącznie na tych, dla potrzeb których przeznaczone będą środki finansowe pochodzące z tego kredytu. Wymaga to pisemnej zgody większości członków spółdzielni, których prawa do lokalu wiążą się z tą nieruchomością. Nie dotyczy to osób, które będą miały wyodrębnioną własność lokalu i nie będą członkami spółdzielni.
- W krajach Unii Europejskiej nie istnieje taki rodzaj własności jak użytkowanie wieczyste. Co zatem stanie się z wieczystą własnością, która obowiązuje w naszym kraju?
- Posłowie Prawa i Sprawiedliwości przygotowują ustawę, na mocy której można byłoby automatycznie przekształcić grunty będące w użytkowaniu wieczystym we własność.