Gmina żydowska odbierze Praszce dom kultury? Dzisiaj decyzja

Na decyzję Komisji Majątkowej, działającej przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, władze Praszki czekają z niepokojem.

W całym dzisiejszym powiecie oleskim jedynie w Praszce ocalał budynek synagogi. Stoi w samym centrum miasta, przy wspólnym odcinku dróg krajowych nr 42 i 45.

Przed II wojną światową Żydzi stanowili w Praszce znaczącą grupę, stanowili blisko 25 procent mieszkańców miasta nad Prosną. Po wojnie w Praszce nie pozostał ani jeden Żyd (o tragicznej historii praszkowskich Żydów czytaj poniżej).

W 1964 roku budynek synagogi przeszedł jako mienie porzucone na rzecz Skarbu Państwa. Budynek został odbudowany.

- Z dokumentów wynika, że odbudowa kosztowała 1,5 miliona ówczesnych złotych - informuje burmistrz Jarosław Tkaczyński. - Do tego w ostatnich latach przeprowadziliśmy termomodernizację budynku, kosztowało to blisko 200 tysięcy złotych. Wydatków na remonty było zresztą więcej.

Po 1990 roku budynek skomunalizowano. Były różne pomysły na zagospodarowanie nieruchomości.

- Był pomysł, aby zrobić tam halę działalności gospodarczej, czyli taki dzisiejszy inkubator przedsiębiorczości - opowiada przewodniczący rady miejskiej Bogusław Łazik, który wówczas był członkiem zarządu gminy Praszka. - W 1992 roku doszliśmy do porozumienia z gminą żydowską w Łodzi.

- Gmina żydowska wyraźnie powiedziała, że nie może tam być prowadzona działalność komercyjna i że ma być zaznaczone, iż jest to budynek byłej bożnicy - wspomina Bogusław Łazik.

Dlatego w byłej synagodze zrobiono Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury (wcześniej dom kultury mieścił się w dzisiejszym biurowcu firmy Flora), a na ścianie umieszczono tablicę informującą o historii budynku.

Praszkowska gmina nie posiada jednak żadnych pisanych dokumentów, poświadczających umowę z łódzką gminą żydowską.

- Rozmawiałem z ówczesnym burmistrzem Włodzimierzem Skoczkiem, nie ma pisanych dokumentów, to była umowa ustna - mówi burmistrz Tkaczyński.

Żydzi byli najliczniejszą mniejszością wyznaniową w Praszce. Przywędrowali do Praszki w XVII wieku. Na przełomie XVIII i XIX wieku starozakonni stanowili 33 procent mieszkańców miasta.

Jeszcze na krótko przed wybuchem II wojny światowej Praszkę zamieszkiwało blisko 900 Żydów. Stanowili blisko 25 procent mieszkańców miasta.

14 lutego 1941 roku w Praszce hitlerowcy utworzyli getto żydowskie. 12 sierpnia 1942 roku oddział żandarmerii i SS-manów dokonał likwidacji getta. Hitlerowcy wywieźli praszkowskich Żydów do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem, gdzie zostali od razu zostali zamordowani w komorze gazowej.