Jak zarobić na małych stopach

Do odkładania pieniędzy zniechęca nas coraz niższe oprocentowanie lokat i obligacji oraz podatek od zysków z oszczędności.
W Polsce upowszechnia się opinia, że oszczędzanie po prostu się nie opłaca. Zapominamy przy tym, że negatywne w naszym odczuciu zjawisko (niskie oprocentowanie) jest skutkiem innego, pozytywnego - niskiej inflacji.

SŁOWNICZEK
- Stopa zwrotu - stosunek osiągniętych w danym okresie zysków/strat z inwestycji do zainwestowanego kapitału. Wyrażona w procentach, umożliwia porównanie między sobą efektów różnych inwestycji.
- Nominalna stopa zwrotu - stopa nie uwzględniająca inflacji w okresie inwestycji.

Podatek automatyczny
Podatek od dochodów z oszczędności wynosi 20 proc. Jest pobierany automatycznie w postaci ryczałtu w momencie otrzymania dochodu. Nie jest on wykazywany w rocznym zeznaniu podatkowym PIT.

Wskaźnik inflacji informuje nas, o ile wzrastają ceny towarów i usług. W tej chwili inflacja niewiele przekracza 1 procent. To znaczy, że gdy nabywamy dziś różne dobra, zostaje nam w portfelu o około 10 procent więcej niż np. przed dwoma laty (kiedy inflacja przekraczała 10 procent). I wszystko byłoby dobrze, gdyby nie obniżki stóp procentowych, które są odpowiedzią Rady Polityki Pieniężnej na niską inflację. W ślad za malejącymi stopami banki obniżają oprocentowanie. To budzi sprzeciw oszczędzajacych Polaków. Ale czy słusznie?

Ciułacze lubią duże stopy. Nie przywykliśmy jeszcze do niskiej inflacji. Ostatnie dekady nauczyły nas żyć z dwucyfrowym wskaźnikiem wzrostu cen towarów i usług. Ciułacze z zadowoleniem zacierali ręce, gdy po roku "mrożenia" pieniędzy w banku otrzymywali kilkunastoprocentowy zysk. Mało kto chciał pamiętać o tym, że zysk ten był atrakcyjny nominalnie, ale realnie nie był aż tak wysoki, gdyż większą jego część "zjadała" wysoka inflacja.
Między bajki zatem musimy włożyć przekonanie, że wysoka inflacja sprzyja oszczędzaniu. Jeśli towary i usługi znacznie drożeją, to straty tym spowodowanej nie powetuje nam zysk z odsetek od lokat, bo jest on za niski. Dla przykładu: przy inflacji 10-procentowej odsetki od lokat wynosiły 12-14 procent. W rzeczywistości więc, realna stopa zwrotu z naszej inwestycji (czyli zysk) wynosiła wtedy 2-4 procent, a nie 12-14. Większość stóp zwrotu jest jednak podawana w wielkościach nominalnych, czyli nie uwzględniających inflacji. Dlatego tak łatwo ulegamy magii "wysokiego oprocentowania", nie pamietając, że inflacja jest czynnikiem zmniejszajacym nasze zyski.

Pogodzić się z podatkiem. Ludzie przywykli do oszczędzania w tradycyjny sposób (depozyty bankowe, obligacje) otrzymali pierwszy zniechęcajacy cios jeszcze, zanim oprocentowanie w bankach zaczęło gwałtownie spadać. Przyczynił się do tego nowy podatek od odsetek od depozytów, wprowadzony pod koniec 2001 roku. Wtedy nastąpił pierwszy gwałtowny spadek dynamiki wzrostu oszczędzania w bankach. Od tego momentu roczne tempo wzrostu oszczędności jest coraz wolniejsze.
Niedawno w mediach pojawiły się spekulacje na temat ewentualnego zlikwidowania przez ministra finansów podatku od zysków z oszczędności, gdyż wpływy do budżetu z tego źródła okazały się znacznie mniejsze, niż resort się spodziewał. Jak twierdzi Grzegorz Wójcik, dyrektor Oddziału Banku Przemysłowo-Handlowgo PBK SA w Opolu, lepiej nie wierzyć w takie zapowiedzi, bo są nierealne.
- Rząd szuka coraz to nowych źródeł zasilania deficytowego budżetu. Dlatego nawet jeśli wpływy z podatku od oszczędności okazały się o połowę niższe, niż się spodziewano, to rząd na pewno z nich nie zrezygnuje - przekonuje dyrektor Wójcik. - Takie spekulacje traktowałbym raczej jak kiełbasę wyborczą.
Chcąc uniknąć podatku od zysków z oszczędności, można uciec z inwestycjami na giełdę (zyski z giełdy są na razie zwolnione od podatku). Jednak Polacy nie lubią ryzyka i cenią sobie bezpieczne instrumenty, najbardziej zaś lokaty bankowe. W bankach lokujemy prawie 90 procent wszystkich naszych oszczędności.