Mammografia i USG. Patrz, jak ci piersi rosną

Ssamodzielną kontrolę piersi panie powinny przeprowadzać raz w miesiącu. Najlepiej 2-3 dni po miesiączce. A w okresie przekwitania, po ustaniu miesiączkowania - najlepiej to robić w jednym charakterystycznym dniu łatwym do zapamiętania, np. w pierwszym dniu miesiąca. - Samobadanie jest niezwykle ważne - podkreśla Wojciech Redelbach, chirurg onkolog, dyrektor Opolskiego Centrum Onkologii. - Jeśli kobieta, dotykając w odpowiedni sposób swoich piersi, robi to regularnie, jest w stanie wykryć guzek, zanim osiągnie on centymetr, a nawet pół centymetra. Potrafi stwierdzić każdą zmianę w ich kształcie i wyglądzie. Przy okazji powinna zwrócić uwagę, czy nie ma wycieku z brodawki i ewentualnie jaki ma on kolor.

Celem samobadania nie jest zdefiniowanie przez kobietę, co to jest za zmiana, gdyż lepiej to zostawić specjalistom. Poza tym niepotrzebnie można wpaść w panikę. Natomiast ma ono stwierdzić, czy pojawiło się coś, czego wcześniej nie było. Następnie konieczny jest kontakt z onkologiem. Dopiero on oceni, czy chodzi o torbiel, włókniaka, czy też o coś poważniejszego. I zaleci dalszą diagnostykę.
- Rola samobadania piersi jest nie do przecenienia -uważa dr n. med. Barbara Radecka, zastępca ordynatora oddziału onkologii klinicznej Opolskiego Centrum Onkologii. - Rak piersi wcześnie rozpoznany to taki, gdy średnica guza wynosi około 0,5-1 cm. W takim stadium, przy regularnym i umiejętnym samobadaniu piersi, jak również podczas badania mammograficznego, rak może być rozpoznany. Dodam, że guzek o średnicy 2 cm zauważa kobieta, która bada się nieregularnie, a 4-centymetrowy, czyli wielkości małej mandarynki, wykryty zostaje przez kobietę, która nigdy wcześniej nie badała swoich piersi. Niestety, taki guz, jeśli okaże się złośliwy, prezentuje zaawansowane stadium. Szanse na wyleczenie są wówczas niewielkie.

Podstawowym badaniem wykrywającym zmiany nowotworowe w piersi jest mammografia. Według zaleceń onkologów, powinna ona jednak być wykonywana dopiero po ukończeniu przez kobietę 40. roku życia.

- Wcześniej piersi u kobiet mają bowiem zbyt dużo tkanki tłuszczowej i znalezienie guzka jest utrudnione - dodaje dr Wojciech Redelbach. - Byłoby zbyt dużo błędów w diagnostyce. Zaleca się natomiast regularne wykonywanie usg oraz wymienione przeze mnie wcześniej samobadanie.
O dokładne wskazówki, jak powinno ono wyglądać, można poprosić swojego ginekologa, lekarza internistę lub skorzystać z konsultacji onkologa, np. w ramach dni otwartych, jakie dwa razy w roku organizuje Opolskie Centrum Onkologii. W wielu przychodniach rejonowych są dostępne ulotki, na których podane są nie tylko wykazy pracowni mammograficznych na Opolszczyźnie, ale też instrukcje z rysunkami, jak można samej piersi badać.
- Trzeba pamiętać, że takie badanie składa się z kilku faz - zaznacza Wiesława Kaczmarek, kierownik Wojewódzkiego Ośrodka Koordynuujacego Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi przy Opolskim Centrum Onkologii. - Najpierw w pozycji stojącej obserwuje się obrys piersi, czy są symetryczne. Warto też zwrócić uwagę, czy nie nastąpiła zmiana koloru skóry. Najpierw badanie wykonuje się z rękami podniesionymi, a następnie opuszczonymi. Trzeba również pomacać miejsca pod pachami i w okolicy obojczyka. Potem powinno się wykonać te czynności na leżąco. Jeśli zacznie je wykonywać kobieta już w młodym wieku, to ma doskonałą okazję zaobserwować, jak piersi z upływem czasu się rozwijają i natychmiast uchwycić każdą niepokojącą zmianę.

Kobieta powinna się zgłosić do onkologa (nie potrzeba do niego skierowania), jeśli zauważy zmiany w kształcie lub położeniu piersi, zaczerwienienie lub owrzodzenie brodawki sutkowej, zmarszczenie lub zmianę koloru skóry, guzek lub stwardnienie w piersi bądź pod pachą, wydzielinę z brodawki sutkowej. Należy pamiętać, że ból nie jest istotnym objawem raka piersi. Poza tym, nawet w przypadku tej choroby, występuje on bardzo rzadko.

Ośrodek koordynujący z centrum onkologii wysłał ulotki do poradni ginekologicznych w województwie, mających kontrakt z NFZ, w których apeluje do lekarzy, by - oprócz badań cytologicznych - wykonywali u pacjentek także badania piersi oraz zachęcali je do samobadania.