Odwrócona hipoteka. Prawo ma chronić seniorów

Reklama naśladująca urzędowy komunikat, skierowana do osób w podeszłym wieku, wprowadzała ich w błąd - uznała prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Dlatego nałożyła ona na Fundusz Hipoteczny Dom karę w wysokości 30 tys. zł oraz nakazała publikację treści swojej decyzji na stronie internetowej tej firmy i w prasie bezpłatnej, ukazującej się na terenie Warszawy, Sopotu i Zabrza.

Urzędowi nie spodobały się plakaty, które w latach 2009 - 2010 zawisły w urzędach pocztowych, klubach seniora oraz siedzibach Polskich Związków Emerytów, Rencistów i Inwalidów.

- Sprawiały one wrażenie urzędowego komunikatu, informującego o rencie hipotecznej przysługującej osobom urodzonym przed 31 grudnia 1944 roku - mówi Ernest Makowski z biura prasowego UOKiK. - Tymczasem plakaty były reklamą jednego z produktów oferowanych przez Fundusz Hipoteczny Dom.

Renta hipoteczna, oferowana przez tę firmę, to pieniądze wypłacane co miesiąc osobie, która przekroczyła 65. rok życia, jest właścicielem mieszkania lub domu czy też posiadaczem własnościowego prawa do lokalu (domu) i zrzeka się tej nieruchomości na rzecz firmy. Może tam mieszkać dożywotnio, a po jej śmierci Fundusz przejmie lokal.

Czy odwrócona hipoteka pomoże emerytom

W zamian za to senior nie ponosi opłat związanych z mieszkaniem (z wyjątkiem mediów) oraz otrzymuje rentę od kilkuset złotych do kilku tysięcy złotych, w zależności od wartości lokalu, wieku emeryta, płci itd. Średnio jest to w sumie tylko od 30 do 40 proc. wartości całego lokalu.

Przykładowo, mężczyzna w wieku 65 lat, który jest właścicielem mieszkania w Warszawie (50 metrów kw.), wartego 400 tys. zł, może liczyć w tej firmie na 677 zł miesięcznie. Kobieta w tym samym wieku - na 529 zł.
Agnieszka Żelazko, która w imieniu FH Dom odpowiada za kontakt z mediami, twierdzi, że firma zapłaciła już karę i nie ma zamiaru odwoływać się od decyzji Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Robert Majkowski, prezes firmy, napisał w komunikacie, iż przykro mu, że plakat, który miał pomóc seniorom w zaznajomieniu się z ofertą rynkową, spotkał się z negatywnym odbiorem.

Na pytanie, ile osób uwierzyło w taką reklamę i we wspomnianym czasie podpisało umowy z FH Dom, być może z przeświadczeniem, że otrzymują należne im z racji wieku dodatkowe renty, nie uzyskaliśmy odpowiedzi.

Informacji o dotychczasowej liczbie klientów Fundusz do tej pory nie ujawnił. Tymczasem wkrótce wchodzi on na giełdę i będzie musiał publikować wszystkie dane. Może się także okazać, że giełdowy debiutant znów będzie musiał się tłumaczyć ze swoich działań.

Odwrócona hipoteka. Co to oznacza?

UOKiK poinformował nas także, że prowadzi kolejne postępowanie przeciwko Funduszowi Hipotecznemu Dom.

- W umowach stosował on np. postanowienie, zgodnie z którym Fundusz mógł bezwarunkowo zażądać od konsumenta zrzeczenia się prawa do użytkowania lokalu - wyjaśnia Ernest Makowski. - Prawo nie daje takich możliwości.

- Części zapisów, do których UOKiK miał zastrzeżenia, już nie stosujemy - informuje lakonicznie Agnieszka Żelazko, reprezentująca FH Dom.

Renta hipoteczna to szansa na dodatkową gotówkę dla seniorów, szczególnie osób nie mających krewnych, którym w zamian za opiekę i pomoc mogą przepisać mieszkanie.

Szukają oni dodatkowych dochodów, ponieważ emerytury i renty nie pozwalają im na godne życie. Halina Łubniewska, prezes Stowarzyszenia Uniwersytet III Wieku w Opolu, mówi, że za udział w zajęciach członkowie płacą tylko 4 zł miesięcznie, a ona boi się podnieść tę stawkę choćby o złotówkę, bo ma świadomość, jak bardzo obciąża to ich portfele.

Z danych ZUS wynika, że przeciętna emerytura Polaka w czerwcu br. wynosiła 1887 zł, a renta 1423 zł. Tyle że gros emerytów czy rencistów otrzymuje niższe świadczenia.

Dziś nie ma w Polsce przepisów dotyczących odwróconego kredytu hipotecznego. Umowy zawierane z firmami takimi jak FH Dom regulowane są przez kodeks cywilny.

Dlatego tą sprawą postanowił zająć się rząd i pracuje nad ustawą o odwróconym kredycie hipotecznym. Takich kredytów miałyby udzielać banki, które są pod kontrolą Komisji Nadzoru Finansowego. Ma to chronić starsze osoby.