Uczniom brak samodzielności

Takie wnioski wypływają ze wstępnych wyników próbnego egzaminu gimnazjalnego, ogłoszonych wczoraj przez Okręgową Komisję Egzaminacyjną we Wrocławiu.
Próbny egzamin w całym kraju odbył się 16 października. Na Opolszczyźnie zdawało go 7,3 tysiąca uczniów. Połowa pisała część humanistyczną, połowa matematyczno-przyrodniczą. W jednym i drugim przypadku przeciętny egzaminowany nie uzyskał nawet połowy punktów możliwych do zdobycia.

Wyniki części humanistycznej pokazały, że jest wielka przepaść między umiejętnością odbioru gotowego tekstu a zdolnością do napisania własnego. Uczniowie nieźle potrafią z podanego materiału wybrać żądane informacje i je przetworzyć lub skojarzyć fakty (osiągają tu prawie 61 proc. punktów). Bardzo słabo natomiast radzą sobie z napisaniem listu, zawiadomienia lub samodzielnej wypowiedzi w oparciu o podane informacje (uzyskują tu zaledwie 31 proc. punktów).
Podobnie było w części matematyczno-przyrodnicznej, gdzie najlepiej uczniowie radzili sobie z wyszukiwaniem i stosowaniem informacji (64 proc. punktów), nieźle wychodziło im wskazywanie i opisywanie faktów, związków i zależności (49 proc. punktów). Wyraźnie natomiast kulało stosowanie posiadanej wiedzy i umiejętności do rozwiązywania konkretnych problemów (zaledwie 27,5 proc. punktów).

- W tradycji polskiej szkoły znaczny nacisk jest położony na to, by uczeń wiedział, znalazł informację, opisał zjawisko, a mniejszy na to, by zdobytą wiedzą umiał operować - powiedziała Barbara Josiak, wicedyrektor OKE we Wrocławiu. - To jest trudne także w procesie kształcenia i wymaga zmian w jego jakości. Celem powinno być kształcenie aktywne, w którym uczeń nie jest tylko odbiorcą. Ten proces w szkołach dopiero się zaczął, więc takie wyniki próby gimnazjalnej nie są zaskoczeniem. Trzeba pamiętać, że celem próby było przede wszystkim sprawdzenie nowego systemu oceniania. Wyniki są tylko ubocznym efektem tej próby - dodała.

Egzamin gimnazjalny jest szczególnie ważnym elementem wdrażanej reformy oświaty, ponieważ gimnazjum jest nowym typem szkoły, funkcjonującym dopiero trzeci rok. Nauka w gimnazjum stanowi trzeci etap obowiązkowej edukacji ucznia, po którym dokona on wyboru dalszej drogi kształcenia. Przystąpienie do egzaminu gimnazjalnego jest warunkiem ukończenia szkoły, ale jego rezultat nie ma wpływu na uzyskanie promocji (nie można go nie zdać). Uzyskane przez uczniów wyniki - jako sformułowana poza szkołą bezstronna informacja o efektach ich samodzielnej pracy - służą zdiagnozowaniu ich osiągnięć. Egzamin, który odbędzie się po raz pierwszy w przyszłym roku 14-15 maja, ma zastąpić egzaminy wstępne do szkół ponadgimnazjalnych.