Za granicą też można głosować

Alex: - Co zrobić, aby móc głosować w referendum poza miejscem swojego zamieszkania?
Ryszard Janowski: - Jest na to jeden prosty sposób. Do piątku, czyli do 6 czerwca można pobrać z macierzystej gminy zaświadczenie, które umożliwi głosowanie we wszystkich obwodach w których jest ono prowadzone.

Alex: - Po co w ogóle organizowane jest referendum skoro o tym czy wstąpić do UE czy też nie decyduje parlament??
Ryszard Janowski: - Trudno mi niestety odpowiedzieć, a jest to właściwie nawet niedozwolone z uwagi na to, że wkraczałbym w kwestie polityczne, do czego jako funkcjonariusz organizujący głosowanie nie mam prawa.

Wojtek: - Jest pan komisarzem wyborczym. Jakie ma pan uprawnienia z tego tytułu?
Ryszard Janowski: - Jeżeliby uchwycić charakter prawny mojej funkcji to jestem pełnomocnikiem Państwowej Komisji Wyborczej. Z tego tytułu nadzoruję prace obwodowych komisji wyborczych. Mam prawo do wskazywania, w ramach nakreślonych przez PKW, dróg postępowania w konkretnych sytuacjach i ewentualnie wzruszania sprzecznych z prawem decyzji. Moim obowiązkiem jest również przedstawienie wyników głosowania z części województwa leżącego w zakresie terytorialnej właściwości, Mogę też sygnalizować naruszenie prawa podmiotom uczestniczącym w procesie głosowania. Zaznaczam też, że nie jestem uprawniony do wymierzania kar. Do tego są powołane uprawnione organy prawne.

Anka: - Zamierzam w najbliższy weekend wyjechać do przyjaciół nad morze. Chciałabym jednak brać udział w referendum. Co zrobić abym mogła głosować poza miejscem stałego zameldowania? Czy to w ogóle możliwe??
Ryszard Janowski: - Proszę wziąć zaświadczenie ze swojego macierzystego Urzędu Gminy. Jest to możliwe praktycznie do piątku, do zakończenia godzin urzędowania Urzędu.

wojtek30: - Jak w nocy z soboty na niedzielę będą zabezpieczone urny z kartami głosowania, aby nie doszło do sfałszowania wyników referendum?
Anka: - Czy lokali w nocy będą strzegli policjanci? Czy może agencje ochrony mienia??
Ryszard Janowski: - Urny pozostaną w lokalach wyborczych. Zostaną zaplombowane, podobnie jak niewykorzystane karty do głosowania. Wszystkie otwory okienne i drzwiowe zostaną również oplombowane. W nocy piecze nad lokalami przejmą upoważnieni pracownicy Zarządów Gmin. Komisja może zarządzić skontrolowanie stanu dozorowania lokalu. Rano w niedzielę komisja sprawdzi, czy nie naruszono plomb i sporządzi stosowny protokół. Oczywiście w ramach stosownych porozumień z kierownictwem policji lokale będą monitorowane wnikliwie przez funkcjonariuszy. Upoważnionymi przedstawicielami zarządów gmin mogą być pracownicy agencji ochrony mienia, strażacy OSP, pracownicy jednostek samorządowych.

Wojtek: - Czy polskie sądy są przygotowane do wejścia Polski do Unii Europejskiej? Jakie normy musza spełniać sądy Unii Europejskiej??
Ryszard Janowski: - Biorąc pod uwagę szybkość postępowania należy uznać, że jest w tym zakresie wiele do zrobienia, jakkolwiek przewlekłość postępowania nie jest tylko specyfiką polską. Nie ma ujednoliconych standardów funkcjonowania sądownictwa. Podstawowym kryterium jest odpowiedni dostęp do sądów, jakość i sprawność postępowania i oczywiście odpowiednia kontrola instancyjna odpowiednich orzeczeń.

Zbyszek: - Czy po wstąpieniu Polski do UE zniknie termin "ekstradycja"?? Czy przestępcy na terenie UE będą sądzeni tak samo jak w kraju członkowskim UE z którego pochodzą??
Ryszard Janowski: - Wprawdzie w zakresie ekstradycji nastąpią uproszczenia, ale suwerenności poszczególnych sądów w krajach unijnych ten fakt nie odbierze.

Alex: - Czy w referendum można głosować za granicą?
Ryszard Janowski: - Tak. Na dwa sposoby. Po pierwsze osoby przebywające za granicą, oczywiście z ważnym polskim paszportem mogą zgłosić zamiar głosowania w odpowiednim urzędzie konsularnym, gdzie znajduje się obwód zagraniczny. Zgłoszenie jest mocno odformalizowane. Można to uczynić elektronicznie, faksem, telefonicznie. Termin tego sposobu, wpisywanie się na listę głosujących upływa na pięć dni przed głosowaniem, czyli 3 czerwca 2003 roku. Drugim sposobem osiągnięcia tego celu jest posiadanie zaświadczenia pobranego w macierzystym urzędzie gminy, nawet przez pełnomocnikiem jeżeli taka praktyczna możliwość jeszcze istnieje.

Wojtek: - Dlaczego wśród odpowiedzi na pytanie referendalne, czyli TAK i NIE, nie może być odpowiedzi NIE WIEM??
Ryszard Janowski: - W istocie odpowiedź NIE WIEM zawarta jest w fakcie nie uczestniczenia w referendum, więc zamieszczenie ich na karcie do głosowania, jak się wydaje, byłoby niecelowe.

Zbyszek: - Co Pan sądzi o pytaniu, na które będziemy odpowiadać w weekend? Czy jest ono właściwie zadane?
Ryszard Janowski: - Uważam, że tak. Jest proste i jasne, a oddaje istotę rzeczy, również i w aspekcie prawnym.

wojtek30: - Dlaczego więźniowie będą mogli głosować?? To chyba lekka przesada aby skazanym pozwalać głosować w referendum......
Ryszard Janowski: - Nie będą głosować skazani, którzy pozbawieni są praw publicznych. Pozostali, jakkolwiek ukarani, mają pełne prawa obywatelskie i nie widać możliwości, również z uwagi na standardy ochrony praw człowieka, pozbawienia ich tych możliwości.

Zbyszek: Do kiedy można sprawdzać nazwiska na listach wyborców i gdzie? Czy można to robić telefonicznie?
Ryszard Janowski: - Taka możliwość istnieje do momentu przekazania spisów obwodowym komicjom wyborczym. Wobec tego, że nastąpi to w piątek, 6 czerwca, taka możliwość istnieje praktycznie do czwartku, 5 czerwca. Nie można tego uczynić telefonicznie. Spisy udostępniane są tylko w zakresie do konkretnego wyborcy na pisemny wniosek.

Ryszard Janowski: - Nawiązując do pytania Alex-a prostuje drobną nieścisłość wynikającą z przyzwyczajenia do tego, ze głosowania odbywają się tylko w niedzielę. Zaświadczenie do głosowania poza miejscem swojego zamieszkania będzie można pobrać praktycznie do czwartku, 5 czerwca.

wojtek30: - Czy według Pana w dwudniowym referendum będzie wyższa frekwencja aniżeli w jednodniowym?
Ryszard Janowski: - Bardzo trudno odpowiedzieć na to pytanie. Choć na pierwszy rzut oka wydaje się, że tak.

Zbyszko: - Czy w sobotę lub w niedzielę po podaniu frekwencji w referendum politycy będą mogli namawiać społeczeństwo w jakiś sposób do udziału w referendum? Czy agitacja będzie dozwolona?
Ryszard Janowski: - Nie. Agitacja również prowadzona przez polityków będzie niedozwolona. Cisza wyborcza będzie obowiązywać. Jedynym wyjątkiem jest uregulowana ustawowo możliwość podania wstępnej frekwencji przez PKW.

Alex: - Jeżeli wynik referendum będzie negatywny to czy sejm i senat muszą się do niego dostosować, czy podejmą decyzję o wstąpieniu do Unii Europejskiej pomimo sprzeciwu społeczeństwa?
Ryszard Janowski: - W przypadku, gdy przy frekwencji przekraczającej 50 procent, wyborcy w większości wypowiedzą się przeciwko wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, ani sejm ani senat tego stanowiska głosujących nie mogą zmienić. Natomiast gdy referendum będzie niewiążące z uwagi na brak 50-cio procentowej frekwencji, parlament będzie mógł wyrazić zgodę na ratyfikację układu przez prezydenta.

Zbyszko: - Kiedy można spodziewać się pierwszych wyników referendum??
Ryszard Janowski: - Jest dość niebezpieczne składanie deklaracji w tym zakresie, gdyż mogą zaistnieć różne nieprzewidziane okoliczności. Ale można przewidywać ,że, w przypadku braku zakłóceń w nocy z niedzieli na poniedziałek wyniki referendum zostaną przedstawione opinii publicznej.

Ryszard Janowski: - Dziękuje wszystkim internautom za rozmowę. Ryszard Janowski.

*Ryszard Janowski jest komisarzem wyborczym oraz wiceprezesem Sądu Okręgowego w Opolu