Dworzec kolejowy w 1915 roku

Ta ponadstuletnia eklektyczna budowla to cenny zabytek architektury "kolejowej". Oprócz dobrze zachowanych murów posiada zabytkową stolarkę w głównym budynku.
Budowa pierwszej linii kolejowej na Śląsku prowadzona była w latach 1841-44. Pociąg do Opola dotarł w roku 1843. Opole uzyskało połączenie kolejowe z Wrocławiem i Brzegiem 29 maja 1843 roku. Początkowo Kolej Górnośląska docierała tylko do Szczepanowic, wioski leżącej przed Opolem, po stronie Zaodrza. Dopiero w 1844 roku, po zbudowaniu mostu kolejowego na Odrze, pociąg dotarł do Opola, na Krakowskie Przedmieście (obecnie ul. Krakowska). W roku 1847 linia ta pociągnięta została aż do Mysłowic.
W 1856 roku utworzone zostało nowe towarzystwo kolejowe, które miało za zadanie zbudować linię łączącą Opole z Tarnowskimi Górami. Towarzystwo Kolei Opolsko-Tarnogórskiej (R.O.U.) oddało nową linię kolejową w roku 1858. Dla podróżnych wybudowano osobny dworzec, który nazwano "Dworzec R.O.U.". Pierwszy budynek dworca kolejowego, nazywany "Dworcem Górnośląskim", stał na prawo od obecnego budynku, za gmachem poczty.

Nowy środek lokomocji wzbudzał wśród ludności wiele emocji. Jedni obserwowali z lękiem sunącego po szynach stalowego potwora, widząc w tym czary, drudzy jak najszybciej chcieli odbyć pierwszą podróż maszyną, którą porusza dziwna siła. Ludność wiejska mieszkająca w pobliżu torów obawiała się o jakość plonów i zły wpływ przejeżdżających pociągów na hodowane zwierzęta. Tego typu reakcje występowały w XIX wieku nie tylko na Śląsku.
Budowa nowoczesnego środka transportu w tej części Opola była jednym z powodów postawienia w sąsiedztwie nowego gmachu poczty. W 1851 roku zakupiono w tym celu 6 morgów ziemi w pobliżu stacji kolejowej za cenę 1860 talarów. W roku 1854 budowa poczty została ukończona. Prace budowlane prowadził inspektor Albrecht, nadzór nad budową sprawował architekt rejencji opolskiej Gerasch. W latach osiemdziesiątych XIX wieku budynek okazał się niewystarczający dla rosnącego zapotrzebowania na usługi pocztowe. Prace nad projektem rozbudowy poczty w Opolu trwały parę lat. Zakończył je architekt wrocławski Teschner. W 1891 roku przystąpiono do budowy dwóch bocznych skrzydeł.
Kolejna rozbudowa poczty nastąpiła w 1931 roku, kiedy od strony obecnej ul. W. Korfantego postawiono nowoczesny budynek, spinając oba gmachy parabolicznym łukiem.
Wraz z rozbudową węzła kolejowego w Opolu pomyślano o budowie dla podróżnych jednego, funkcjonalnego budynku dworcowego. W efekcie w końcu XIX wieku stanęły dwa budynki połączone tunelem: pierwszy pełniący rolę hallu wejściowego i drugi do obsługi podróżnych z kasami, poczekalnią i restauracją.

Budowa nowego dworca kolejowego skróciła natomiast ulicę Krakowską, która dawniej przecinała tory kolejowe, dochodząc do obecnej ul. A. Struga. Teraz ulica kończyła się przed dworcem.
Korzyści z uruchomienia linii kolejowej były dla miasta spore. Zyskało na tym najbardziej dawne przedmieście Groszowickie. W sąsiedztwie dworca zbudowano domy, hotele, urzędy.
Kolej wyparła natomiast inny środek komunikacji - dyliżans. Do czasu budowy kolei był to najszybszy sposób przewozu poczty i pasażerów, używany od XVI wieku w całej Europie. Dyliżans zabierał oprócz przesyłek pocztowych z reguły kilkunastu pasażerów.
Na początku XX wieku postanowiono w rejonie dworca postawić pomnik. Dedykowano go wielkiemu kanclerzowi Niemiec Ottonowi von Bismarckowi. Do realizacji wybrano projekt wrocławskiego rzeźbiarza Roberta Bednorza. Pomnik miał stanąć na zadrzewionym skwerze, naprzeciwko poczty. W 1910 roku rozpoczęto prace budowlane na wybranym placu. Uroczyste odsłonięcie pomnika, przy udziale sporego tłumu opolan, nastąpiło 20 sierpnia 1911 roku. Pomnik miał kształt walcowatego słupa, pośrodku którego zamontowana została plakieta z brązu z popiersiem Bismarcka. Ponadtrzymetrowe dzieło otaczała półkolista, kamienna balustrada, którą wieńczyły po bokach dwa wazony. Pomnik wykonano ze śląskiego granitu. Widoczny jest po lewej stronie pocztówki.

W 1945 roku pomnik Bismarcka usunięto z pejzażu Opola. Żelazny kanclerz, inicjator Komisji Kolonizacyjnej i Kulturkampfu, prowadzący wrogą politykę wobec Polaków, nie znalazł po wojnie uznania w oczach polskiej społeczności, która dopiero co odreagowywała lata okupacji hitlerowskiej. Po pomniku pozostała jedynie balustrada, która zamiast Bismarcka okala obecnie budki telefoniczne.
To nie jedyna rzecz, której nie ma na placu dworcowym. Przed dworcem nie stoją już dorożki odwożące zmęczonych podróżą pasażerów do domu. Ich miejsce zajęły taksówki.