Pigulnik jest jak wyrok

Przed południem na piętrach hotelu pielęgniarskiego WCM przy al. Witosa w Opolu panuje cisza jak w każdym bloku. Dziewczyny odsypiają po 12-godzinnym dyżurze albo załatwiają coś na mieście. Ruch zaczyna się po południu, kiedy wracają dzieci. Przed południem tylko unoszący się po korytarzu zapach krupniku i smażonej kiełbasy zdradza, że w pokojach toczy się życie.

Zaspana Emilka z intensywnej terapii uchyla drzwi. W pokoju przedpołudniowy serial zagłusza sygnał "erki" podjeżdżającej do WCM.

- Ale przynajmniej widać, po tym jak człowiek zejdzie z nocki, że szpital dalej się kręci - śmieje się 33-letnia Emilka. Mieszka na trzecim piętrze od dziesięciu lat. Przeprasza, że długo nie porozmawia, bo jest po trudnej nocy. - Jak to na intensywnej terapii, ale człowiek ma to, co za młodu wybrał - kwituje. - W hotelu nie jest źle, kiedy się mieszka solo. Gorzej, kiedy na kilkunastu metrach przychodzi żyć z całą rodziną.

Kiedy pięć lat temu wszyscy ruszyli na wyspy, z WCM parę osób też pojechało. Emilka przez jakiś czas biła się z myślami, czy nie zrobić tak samo. Przeczekała tę gorączkę wyjazdów i teraz nie zamierza się już ewakuować.

- Prawda jest taka, że z tych wszystkich, którzy wyjechali, tylko jednej dziewczynie się powiodło - opowiada. - Pracuje w szpitalu, zarabia super. Z pozostałymi jest różnie: albo odeszli od pielęgniarstwa, albo wracają na stare śmieci.

- Bo pielęgniarka, jak nie ma rodziny, to może i dwa etaty ciągnąć - tłumaczy Emilka. - W Opolu pootwierali prywatne przychodnie, dziewczyny z oddziałów pracują nawet jako pomoce stomatologiczne. Kosztem zdrowia można na większy metraż w TBS zarobić.

Opustoszały korytarz na chwilę się ożywia. Widać Monikę z siatami, przed chwilą zeszła z dyżuru z oddziału internistycznego. Przed drzwi wystawia śmieci Grażyna z ratunkowego, dzisiaj nie w pracy, bo przygotowuje się do egzaminu na specjalizację z ratownictwa. Po schodach wbiega Natalia z dziecięcego OIOM-u, dopiero urządza się w hotelu.

- Niby o szóstej się kończy, ale zanim człowiek napisze raport, zrzuci szpitalne ciuchy i wskoczy w swoje cywilki, to już siódma - opowiada Monika. - Po drodze zakupy i choć niby w pracy się mieszka, bo hotel jest rzut beretem od WCM, to po dwóch godzinach jestem dopiero u siebie. O spaniu nie ma już mowy, bo dzieci wrócą zaraz ze szkół, a najmłodszy z przedszkola.

Pracę zaczynała w najgorszych dla pielęgniarek czasach.
- Jeszcze w szpitalu przy placu Armii Czerwonej, tam pierwszego dnia pracy poznałam swojego męża - wspomina Monika i zapala na meblościance świece. Na chwilę przysiada na narożniku, który zajmuje prawie cały pokój i zaczyna obierać ziemniaki. - Wtedy starsze koleżanki mówiły mi: dziewczyno, albo masz zamożnych rodziców, albo dobrze wychodzisz za mąż. A jak nie masz ani jednego, ani drugiego, to zmiataj z pielęgniarstwa, bo w tym zawodzie mieszkania się nie dorobisz.

- No i co? - dodaje. - Do dzisiaj mam stały meldunek u rodziców pod Grodkowem, bo w hotelu nikt na stałe człowieka nie zamelduje.

To przez ten brak stałego zameldowania w Opolu nigdy nie mogła stanąć w ratuszu w kolejce po mieszkanie. Kiedy jej koleżanki z oddziału strajkowały, była z piątym dzieckiem w ciąży. Nie narzekała, kiedy rozkładała się z kąpielą niemowlaka w hotelowym pokoiku, a starsze dzieci w tym czasie przygotowywały się do sprawdzianu. - Było, minęło, będzie lepiej - mówi. Monika podkreśla, że nie zamierza się użalać nad swoim życiem. Woli o pracy opowiadać. Albo o tym, że brakuje pod hotelem placu zabaw. Kiedyś wszystkie wysiadywały przy piaskownicy, tak Monika niańczyła swoje najstarsze córki. Teraz każda zamyka się w swoim metrażu.

- Dzisiaj dziewczyny nie mają tyle pokory, co kiedyś - opowiada Monika. - Kończyłam jeszcze w Brzegu liceum pielęgniarskie, tam była dyscyplina. Nie daj Boże, jakby człowiek się umalował.

Od tego czasu wiele się zmieniło, także na lepsze.
- Pewnie, teraz się zdecydowanie lepiej w szpitalu zarabia - przyznaje. - Mężowi też zarobki poszły w górę, no i dom własnymi siłami zaczął stawiać.

- Przez te lata koleżanki zza ściany nawet nie śmiały pytać, jak sobie radzi - widziały jak na kilkunastu metrach dokonuje cudów. Bo przecież w hotelu, przy "pergaminowych" ścianach, niewiele się ukryje. - Monika wie, jak wychowywać dzieci i jak się robi zakupy - mówią z uznaniem sąsiadki. - Jej najstarsze dziewczyny uczą się w renomowanym opolskim liceum.

- Monika wie jak wychowywać dzieci i jak się robi zakupy - mówią z uznaniem sąsiadki.
(fot. fot. Witold Chojnacki)

Natalia z czwartego piętra remontuje swój pokoik: panele podłogowe, tapety na ścianę. - Niewiele człowiek poszaleje, ale zawsze to lepiej wygląda niż hotelowe
- tłumaczy. Na ścianę powędrowała skóra z dzika. - Tato myśliwy - wyjaśnia. - Tato też zafundował mi telewizor i lodówkę.

W hotelu mieszka tyle samo, ile pracuje na dziecięcym OIOM-ie: po 12 godzin. Na oddział trafiła wprost po zrobieniu licencjatu w nyskiej szkole. A teraz na stoliku, pośród śrubokrętów i wierteł, leżą książki do pedagogiki. Do czego jej na oddziale, pośród respiratorów, medycznych monitorów, inkubatorów, potrzebna ta pedagogika?

- Teraz wszyscy się uczą, a przełożona idzie studentom na rękę, jak trzeba urlopu na naukę, to nie robi problemów - tłumaczy Natalia.

Na rozrywki i zabawę zostaje niewiele, ale musi być jakiś wentyl.
- Każdą śmierć, każdy trudny przypadek trzeba odreagować - tłumaczy. - Zdane egzaminy też trzeba uczcić, najlepiej na imprezie.

Ale nie w 'pigulniku". Bo w hotelu na częstych imprezowiczów leciałyby skargi. - Raz albo dwa można sobie pozwolić, ale nie częściej, bo to nie akademik - tłumaczy Natalia. - Ktoś rano idzie na dniówkę, trzeba to rozumieć. A ściany są cieniutkie, wszystko z sąsiedniego pokoju słychać.

Natalia na razie nie myśli o własnym mieszkaniu. Zacznie, kiedy już będzie mogła jak starsze koleżanki dorabiać. Jak nabędzie doświadczenia. - Bo jest różnica: moje dwa lata, a czyjeś dziesięć lat w zawodzie - tłumaczy.

Po korytarzu "pigulnika" krążą dwie sprzątaczki w żółtych uniformach i przydziałowych szpitalnych białych klapkach. Śmieci hotelowe trafią na konto szpitalnego śmietnika. Wiele remontów mieszkańcom też odpada.

- Ale przychodzi taki czas, że człowiek chciałby wiedzieć, że jest u siebie, a nie w hotelu - tłumaczy Edyta z trzeciego piętra, od jedenastu lat pielęgniarka instrumentariuszka. Opalona, bo długi weekend spędziła nad morzem.

W jej pokoiku dominuje pomarańcza i oliwka, wszystko gustownie dobrane.
- Potrzeba czucia się u siebie przychodzi, kiedy się już wie na pewno, że do emerytury zamierza się być w szpitalu - tłumaczy.

Ona nie wyobraża sobie mieszkać do emerytury w "pigulniku".
Wcześniej się niedowierza, że tam, gdzie się jest, to jest taki życiowy przydział. Wydaje się, że gdzie indziej może być zdecydowanie lepiej.

Właśnie w ramach tych poszukiwań Edyta trafiła na politologię, a koleżanka na historię. - Z politologii robiłam tylko licencjat, bo się zorientowałam, że to nie moja bajka - opowiada Edyta. W domu, to znaczy hotelowym pokoiku, bywa rzadko.
- Najwięcej czasu jednak się spędza w pracy, a potem każdy ucieka do swojego życia. Już nie jest tak jak kiedyś: wspólne grille czy kawki.

Grażyna z oddziału ratunkowego czeka na córkę, która lada moment wróci ze szkoły. W "skrzydłowym" rodzinnym pokoiku mieszka z mężem i dwójką dzieci. W przytulnym pokoiku, z przepierzeniem dla dzieci, ma porozkładane podręczniki.
- Robię specjalizację z ratownictwa - wyjaśnia. Przygotowuje się do egzaminu w Warszawie, a na dwupalnikowej kuchence buzuje obiad.

- Nie zrobisz specjalizacji, to jesteś tylko pielęgniarką dyplomowaną - tłumaczy Grażyna. - I nie możesz liczyć na przeszeregowanie. Jak już zrobię specjalizację, to przyjdzie czas na mieszkanie.

Dzieci tu nie mają co robić. W domu ciasnota, a na zewnątrz pustynia.
(fot. fot. Witold Chojnacki)

Paweł z oddziału ratunkowego w hotelu mieszka od sześciu miesięcy. Takich jak on, absolwentów nyskiej szkoły, jest tu więcej. Paweł chwali sobie pracę i hotelowy pokój. - Na razie niczego więcej do szczęścia nie trzeba - mówi. - Do pracy blisko, w kapciach można iść.

Żeby nie płacić za dwa mieszkania, zamieszkał w hotelowym pokoiku ze swoją dziewczyną - pielęgniarką z chirurgii. - Dostajesz pracę i masz zapewniony dach nad głową - kwituje. - Ale hotele pielęgniarskie potrafią być jak akademiki, opowiadały starsze koleżanki, ze wspólną kuchnią i wspólną łazienką. A na Witosa zamykasz za sobą drzwi i jesteś u siebie.

Jednak żeby poczuć się jak we własnym mieszkaniu, kupią panele podłogowe i z czasem ustawią trochę więcej swoich sprzętów. - Ale trudno byłoby tutaj z dzieckiem mieszkać - przyznaje Paweł. - Miejmy nadzieję, że wtedy nas już tutaj nie będzie...

Dzieci nie mają lekko w "pigulniku". Obok hotelu nie ma placu zabaw, rówieśników ze szkoły też nie zaproszą, bo jak do tej ciasnoty? Piętrowe łóżka, wspólne biurko - spartańskie warunki.

Jednak czasem w życiu trudno coś zaplanować, Paweł widzi to po swoich koleżankach. Laborantka Ania w hotelu mieszka od początku, od dwunastu lat, kiedy pierwsi lokatorzy zasiedlali hotel. Przyjechała spod Częstochowy, gdzie dotąd ma stały meldunek. Na wejściu w pracy od starszych koleżanek słyszała, że jeśli rodzice nie mogą jej niczego zafundować, musi znaleźć sobie męża, którego będzie stać na mieszkanie. Nie za bardzo się przejęła tym, co mówiły.

- Byłam przekonana, że zamieszkam w hotelu tylko na chwilę - przyznaje Ania. - A potem coś się zmieni. Ale się nie zmieniło. Akurat ja więcej nie zarabiam. Do rodziców jednak nie wrócę, bo to byłaby porażka.

Imiona niektórych bohaterek zostały zmienione.