W Kwidzynie otwarto krypty wielkich mistrzów zakonu krzyżackiego

Tam właśnie w ostanim dniu lipca z udziałem biskupa elbląskiego, władz rządowych i samorządowych, konsula Niemiec w Gdańsku i wiceambasadora Austrii oraz dra Bruno Plattera, wielkiego mistrza Zakonu Szpitalnego Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie (w Polsce zwanego potocznie Krzyżakami) otwarto oficjalnie krypty wielkich mistrzów. Związek Niemieckich Stowarzyszeń reprezentował przewodniczący Zarządu VdG Bernard Gaida.

W podziemiach konkatedry spoczywają Werner von Orseln, Ludolf Koenig von Wattzan oraz najbardziej znany w tym gronie Henryk von Plauen, który po bitwie pod Grunwaldem wyruszył ze Świecia i bronił obleganego przez króla Władysława Jagiełłę Malborka, a w roku 1411 negocjował z Polską I pokój toruński.

Prace poszukiwawcze odbywały się w Kwidzyniu od roku 2007. Szukano przede wszystkim szczątków XIV-wiecznej pustelnicy i mistyczki Doroty z Mątowów (Dorothei von Montau). Po śmierci siedmiorga dzieci i męża zdecydowała się ona na całkowite odosobnienie. Wybudowano więc dla niej - za zgodą biskupa - pustelniczą celę przylegającą do prezbiterium kościoła w Kwidzynie. Po trwającej rok samotności pustelnica zmarła.

Beatyfikował ją papież Paweł VI. Jest czczona zarówno w Polsce, jak i w Niemczech. Przed jej wizerunkiem w Kwidzynie modlił się - jako prefekt Kongregacji Nauki Wiary - kard. Joseph Ratzinger, obecnie papież Benedykt XVI. Grobu bł. Dorothei nie udało się znaleźć. Natrafiono natomiast na szczątki wielkich mistrzów. Ich krypty, po trwających ponad dwa lata badaniach archeologicznych, odsłonięto.

Byłem zbudowany podejściem do historii, jakie mogłem zaobserwować na północy Polski - mówi Bernard Gaida. - Mszy św. o pojednanie i pokój przewodniczył bp elbląski Jan Styrna.

Mówił o radości wynikającej z faktu, że udało się odejść od typowych dla PRL stereotypów i ideologicznego podejścia do dziejów zakonu. Jego wielki mistrz, dr Bruno Platter, przekazał - na piśmie - pozdrowienia dla mniejszości niemieckiej w Polsce.

- Katedra była wypełniona ludźmi - cieszy się Manfred Ortmann z Towarzystwa Kulturalnego Ludności Niemieckiej "Ojczyzna" w Kwidzynie. - Widać społeczeństwo dojrzało do tego, że pokazywanie wydarzeń historycznych nie musi się łączyć z rozdrapywaniem ran.

Przecież obok złych sytuacji sprzed wieków trzeba pamiętać także o wkładzie zakonu w rozwój rolnictwa, budownictwa, szeroko rozumianej cywilizacji. Widać, że stereotypy upadają, ścieżki historyczne się prostują. I ta akceptacja cieszy.

Krypta der Hochmeister eröffnet

Vertreter der deutschen Minderheit nahmen an Feierlichkeiten in Marienwerder teil.

Dort wurden am letzten Juli in Anwesenheit des Elbinger Bischofs, Vertreter der Regierung und Kommunalpolitik, des deutschen Konsuls in Danzig und des stellvertretenden österreichischen Botschafters sowie Dr. Bruno Platter, Hochmeisters des Deutschen Ordens (Kreuzritter in Polen genannt) offiziel die Kryptas der Hochmeister eröffnet. Den Verein deutscher Gesellschaften repräsentierte Vorstandsvorsitzender Bernard Gaida.

In der Unterwelt des Doms ruhen Werner von Orseln, Ludolf Koenig von Wattzan und der von ihnen am meisten bekannte Henrich von Plauen. Dieser zog nach der Schlacht von Tannenberg aus Schertburg und verteidigte die von Wladislaus Jagiello belagerte Marienburg. 1411 verhandelte Heinrich von Plauen den Ersten Frieden mit Polen.

Die Forschungsarbeiten in Marienwerden wurden seit 2007 geführt. Es wurde vor allem nach Überresten der Reklusin und Mystikerin Dorothea von Montau gesucht. Nach dem Tod ihrer sieben Kinder und des Ehemannes entschloss sie sich in völliger Abgescheidenheit zu leben.

Mit Einverständnis des Bischofs wurde für sie eine an das Presbyterium der Domkirche in Marienwerder angelegene Einsiedlerei gebaut. Nach einem Jahr in Einsamkeit starb die Reklusin. Papst Paul VI. hat Dorothea von Monau selig gesprochen.

Sie wird sowohl in Polen, als such in Deutschland verehrt. Vor ihrem Bild betete in Marienwerder Präfekt der Glaubenskongregation Kardinal Joseph Ratzinger, der heutige Papst Benedikt XVI. Das Grab der seligen Dorothea wurde nicht gefunden. Doch man traf aus die sterblichen Überreste der Hochmeister.

Ihre Kryptas wurden nach über zwei Jahre dauernden archäologischen Arbeiten abgedeckt. - Die Einstellung zur Geschichte, wie ich sie im Nordpolen erlebte, hat mich aufgebaut - sagt Bernard Gaida. - Den Versöhnungs-gottesdienst zelebrierte Elbinger Bischof Jan Styrna.

Er sprach von Freude über die Tatsache, dass es gelang von den für das kommunistische Polen typischen Stereotypen und ideologischen Umgang mit der Geschichte des Ordens absehen konnte. Der Hochmeister des Deutschen Ordens übergab einen schriftlichen Gruß an die deutsche Minderheit in Polen.

- Die Kathedrale war prall gefüllt - freut sich Manfred Ortmann vom Verein der deutschen Bevölkerung "Heimat" in Marienwerder. - Man sieht, dass die Gesellschaft dafür reif ist, dass historische Ereignisse nicht mit aufreissen alter Wunden verbunden werden muss.

Man muss doch neben den schlechten Ereignissen aus den vergangenen Jahrhunderten auch an den Beitrag des Deutschen Ordens in die Entwicklung der Landwirtschaft, Bauwesens und breit begriffenen Zivilisation. Man sieht, dass die Stereotipen brechen, historische Wege geradegebogen werden. Und diese Akzeptanz ist erfreulich.

Tłumaczyła Ewa Czeczor