Deszcz pieniędzy pomoże walczyć z powodzią i skażeniem Odry. Jakie będą inwestycje na Opolszczyźnie?

W Sejmie kończą się prace nad ustawą o rewitalizacji Odry, po tym jak rzeka została zatruta w roku 2022. Ustawa wprost wymienia cały szereg inwestycji, które mają być wykonane na Odrze i w jej dorzeczu na terenie kilku województw. W ustawie zapisano, że z budżetu państwa w ciągu 6 najbliższych lat trafi na nie łącznie ponad 1,2 miliarda złotych. Dodatkowo możliwe są także inne źródła finansowania, na przykład pieniądze unijne.

Wśród „inwestycji dla Odry” są także zadania z terenu Opolszczyzny.

Najbardziej zaawansowana w przygotowaniach jest budowa zbiornika Kotlarnia na terenie gminy Bierawa w powiecie kędzierzyńsko – kozielskim. Zbiornik ma mieć 900 hektarów powierzchni. Powstanie na wyrobisku pokopalnianym i będzie w stanie zatrzymać 40 milionów metrów sześciennych wody z rzeki Bierawki. To złagodzi falę powodziową na Odrze, a z drugiej strony w okresie suszy zasili rzeki, bowiem będzie to zbiornik tzw. mokry czyli rezerwuar wody. Ma też pełnić funkcje turystyczne i rekreacyjne. Koszt budowy to ok. 180 milionów złotych.

Na ustawowej liście inwestycji dla Odry znalazła się, odkładana od wielu lat, budowa zbiornika wodnego Ścinawa we wsi Piorunkowice w gminie Prudnik. To będzie znacznie mniejszy zbiornik (ok. 90 hektarów powierzchni), którego głównym zadaniem będzie zatrzymanie wody Ścinawy Niemodlińskiej, zagrażającym wioskom w gminie Korfantów i Niemodlin. Kosztów prac z inwestycjami towarzyszącymi jeszcze nie ujawniono.
Podobnie retencyjny charakter będzie mieć zbiornik Racławice Śląskie na rzece Osobłodze, która potrafi bardzo szybko wezbrać i zagrozić miejscowościom w gminie Głogówek.

Czwartą „inwestycją dla Odry” na Opolszczyźnie jest nowy zbiornik wodny Mora na górskim potoku Mora, na granicy gmin Głuchołazy i Nysa. W ostatnich latach potok kilka razy zalewał wioski Biskupów i Morów.

Ustawa o rewitalizacji Odry wraca też do starych pomysłów budowy zbiornika wodnego Kamienic Ząbkowicki na Nyskie Kłodzkiej, choć już w województwie dolnośląskim. Trzeciego dużego jeziora pod Sudetami, obok Jeziora Nyskiego i Otmuchowskiego. Ten projekt też trafił na listę inwestycji strategicznych. Podobnie zresztą jak przebudowa zbiornika wodnego Włodzienin na Troi koło Głubczyc, który już stoi, ale z powodu wad technicznych jest wykorzystywany tylko sporadycznie.

To nie jedyne budowy i przebudowy obiektów wodnych, przewidziane w ustawie dla Odry. Ustawa przewiduje przebudowę prawie całego kanału gliwickiego, na długości 39,5 kilometra. Będą inwestycje na stopniu wodnym przy ujściu Nysy do Odry, budowa jazu wraz z przebudową 2 kilometrów koryta Odry poniżej ujścia. Za rządowe dofinansowanie ma też powstać kanał Odra – Odrzyca w gminie Lubsza pod Brzegiem. Jego celem będzie zasilenie sieci melioracyjnej pól w gminie Lubsza.

Ekologiczną inwestycją dla poprawy życia biologicznego w dorzeczu Odry jest kolejne zadanie ze spec ustawy odrzańskiej. Wody Polskie od kilku lat przygotowują się do budowy 18 nowych przepławek dla ryb i modernizacji 5 już istniejących na rzece Nyskie Kłodzkiej i Białej Głuchołaskiej. To kosztowne zadanie ma przywrócić możliwość migracji ryb na tarło w górne odcinki rzek, które dziś są zagrodzone.

Ustawa zawiera także załączniki, wymieniające budowę czy rozbudowę sieci kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków w dorzeczu Odry. Te zadania nie będą finansowane bezpośrednio z budżetu państwa, ale mają mieć pierwszeństwo w dostępie do innych funduszy pomocowych.

Na 123 oczyszczalnie w dorzeczu tylko cztery są z Opolszczyzny. To rozbudowa i modernizacja oczyszczalni dla aglomeracji Opole, Otmęt, Olesno i Tułowice. Poseł Ryszard Galla w Sejmie wystąpił o wpisanie na listę oczyszczalni ścieków w Krapkowicach, która „wymaga modernizacji”. Ten wniosek przepadł w komisji, a ostateczne głosowanie w Sejmie jeszcze nie zostało przeprowadzone.
Na 259 inwestycji kanalizacyjnych 3 dotyczą województwa opolskiego. To budowa i modernizacja sieci kanalizacyjnych w aglomeracji Opole, aglomeracji Ozimek i aglomeracji Popielów – Karłowice.

Opolski poseł Ryszard Galla wnioskował też o wpisanie do inwestycji dla Odry uzupełnienia wałów w gminie Bierawa. Brakuje tam 3 kilometrowego odcinka koło wsi Dziergowice. Wody Polskie w Gliwicach już przygotowują się do tej inwestycji.

- Procedowane są właśnie odszkodowania z tytułu wykupu nieruchomości, które będą wykorzystane dla powstania prawobrzeżnego obwałowania rzeki. Lewy brzeg rzeki jest zabezpieczony – informuje Linda Hofman, rzeczniczka Wód Polskich w Gliwicach.

- Czekamy na te wały, choć po otwarciu zbiornika Racibórz jest już bezpieczniej – mówi NTO sołtys Dziergowic Anita Heim. – W czasie powodzi w 1997 roku woda z Odry doszła aż do wioski, niektóre domy zostały odcięte.

Wody Polskie przygotowują się też do budowy 2 kilometrów wałów Odry po stronie gminy Reńska Wieś w rejonie Mechnicy, który ma uzupełnić już wybudowane obwałowania. Tam są już wykupione grunty i pozwolenie na budowę, a zakończenie budowy przewidziano na rok 2025.