Rządowa decyzja o utworzeniu od 1 stycznia 1949 roku Zakładów Przemysłu Azotowego "Kędzierzyn" z siedzibą w Bierawie zapadła pod koniec 1948 roku. Powstały na terenie zniszczonej działaniami wojennymi niemieckiej fabryki paliw. Działalność produkcyjną rozpoczęto w 1954 roku. Uruchomiono wtedy pierwsze instalacje ciągu nawozowego, m.in. wytwórnie amoniaku, kwasu azotowego i saletrzaku.
Budową nowego zakładu zajmowali się młodzi robotnicy z Powszechnej Organizacji "Służba Polsce". Chłopcy w większości pochodzili z wiosek i małych miasteczek centralnej Polski.
- Byli wśród nich parobkowie pracujący wcześniej u bogatych gospodarzy oraz młodzi mężczyźni z wielodzietnych robotniczych rodzin, którą do SP zwerbowali aktywiści ze Związku Młodzieży Polskiej - wyjaśnia Bogusław Rogowski, lokalny dziennikarz i pasjonat historii. - Tu uczyli się fachu, dyscypliny, a nawet tak błahych rzeczy, jak zachowania przy stole.
W 1954 r. zbudowano a Azotach elektrociepłownię. Drugą linię ciągu nawozowego uruchomiono trzy lata później. Powstały wówczas instalacje mocznika, stężonego kwasu azotowego i nitroz. W latach 60. oferta produkcyjna firmy systematycznie się poszerzała. Oddano do eksploatacji instalacje azotynu i azotanu sodowego, formaliny, klejów.
W kolejnej dekadzie usprawniono instalacje kwasu azotowego, uruchomiono wytwórnię alkoholi tłuszczowych. W 1978 roku nastąpiła zmiana bazy surowcowej do produkcji amoniaku - z koksu na gaz ziemny - poprzez uruchomienie instalacji ciśnieniowego spalania metanu.
Lata 70. to także czas oddania do użytku kanału Kędzierzyńskiego z portem zlokalizowanym na terenie firmy. Docelowo miał on być wielkim centrum przeładunkowym surowców i gotowych produktów ZAK, ale z planów tych wyszło niewiele. Dziś port w ZAK wykorzystywany jest sporadycznie.
Z historią Azotów wiąże się także budowa przyzakładowej szkoły zawodowej. W 1958 roku 42 uczniów rozpoczęło naukę w klasie o specjalności ślusarz remontowy urządzeń przemysłu chemicznego. Jej siedzibą były pomieszczenia biurowe i hale produkcyjne Centralnych Warsztatów Zakładu Budowy Aparatury Chemicznej. Warsztaty szkolne mieściły się z kolei w halach wydziału magazynów inwestycyjnych i na terenie elektrociepłowni.Kilka lat później siedzibą szkoły został dom kultury, powołano też technikum chemiczne dla pracujących. W 1965 roku placówka przeniosła się do kompleksu szkolnego przy ul. Mostowej 7, gdzie do dziś funkcjonuje jako Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących.
W latach swojej świetności zakłady azotowe zatrudniały ponad 7 tysięcy osób, dziś w ZAK pracuje ponad 1,5 tys. ludzi.
Korzystałem z Monografii Kędzierzyna-Koźla a także danych ZAK
Strefa Biznesu: Zwolnienia grupowe w Polsce. Ekspert uspokaja
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
