Kościół z polnych kamieni w Kluczborku

Mirosław Dragon
Mirosław Dragon
Kościół Zbawiciela jest jedną z architektonicznych wizytówek Kluczborka. To najstarszy budynek w mieście. W tym roku zabytkowa świątynia zostanie wyremontowana.
Kościół Zbawiciela jest jedną z architektonicznych wizytówek Kluczborka. To najstarszy budynek w mieście. W tym roku zabytkowa świątynia zostanie wyremontowana.
Znajdujący się tuż obok Rynku kościół ewangelicki czeka w tym roku odnowa. Dzięki pracom konserwacyjnym ta najstarsza świątynia w mieście odzyska swój dawny blask.

Jeszcze niedawno turyści mogli wejść na wieżę kościoła Zbawiciela i podziwiać Rynek i kluczborską Starówkę. Dwa lata temu taras widokowy został zamknięty.

- Z wieży zegarowej zaczął odpadać tynk - wyjaśniał Mirosław Birecki, sekretarz gminy. - Przebywanie na tarasie stało się niebezpieczne, bo przecież odpadający kawałek tynku może zrobić krzywdę. Dlatego wspólnie z Gminnym Komendantem Ochrony Pożarowej zdecydowaliśmy o zamknięciu wieży aż do odwołania.

Po odnowieniu zabytkowego kościoła taras widokowy na wieży będzie można znowu otworzyć dla zwiedzających.

Koszt prac oszacowano na 300 tysięcy złotych. Kluczborski kościół ewangelicki będzie miał odnowioną elewację i wieżę.

Przemurowane zostaną wieżyczki boczne, wykonana zostanie nowa posadzka na tarasie widokowym, odtworzone zostaną gzymsy, balustrady oraz zwieńczenia hełmu wieży, a także cyferblaty zegara na wieży.

Zbudowany w średniowieczu wieku Kościół Zbawiciela był oczywiście początkowo świątynią katolicką. Dziesięć lat po wystąpieniu Marcina Lutra reformacja dotarła jednak także do Kluczborka. Dowodem tego było właśnie przejęcie w 1527 roku kościoła farnego przez luteran.

Kościół Zbawiciela zbudowany został z polnych kamieni (jedynie przy oknach mury są z cegły). Kościół Zbawiciela składa się z dwóch brył: prezbiterium z XIII wieku w stylu wczesnogotyckim oraz wieży w części zachodniej, dobudowanej w XIV wieku.

Przy czym należy pamiętać, że w XIII i XIVstuleciu zbudowany został kościół murowany. Drewniana świątynia stała w Kluczborku już w XII wieku, kiedy założone zostało miasto.

Prawo lokacyjne na założenie osady na prawie niemieckim otrzymał w 1253 roku zakon krzyżowców. Właśnie od tego zakonu nowo założony gród otrzymał nazwę Cruceburg. Prawa miejskie nadano w roku 1274.

Pierwsza wzmianka o Kluczborku/ Cruceburgu pojawiła się w roku 1295. Już trzy lata później książę Henryk IV Głogowski oficjalnie przekazał świątynię pod patronat krzyżowcom z Wrocławia.

W 1527 roku kościół został przejęty przez luteran, ale wiadomości o czasach Reformacji w Kluczborku mamy niewiele.

- Hasła reformacyjne dotarły do Kluczborka stosunkowo wcześnie, bo już pod koniec 1518 roku. Wzbudziły zainteresowanie wśród szlachty i mieszczan- pisze ks. Henryk Schröder, były proboszcz Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Kluczborku, w książce "Kościoły ewangelickie ziemi kluczborskiej".

Wiadomo też, że regularne nabożeństwa ewangelickie odbywały się w kluczborskim Kościele Zbawiciela od 1528 roku, mimo iż wtedy nie było jeszcze na miejscu proboszcza.
Pierwszymi ewangelickimi duchownymi w Kluczborku byli: Nicolaus (w latach 1532 - 1549), Michael Schulz (1549 - 1556)i Peter Schwartz (1556 - 1561). Pierwszym stałym proboszczem parafii ewangelickiej został pastor Georg von Stosch (w latach 1558 - 1588).

W1536 roku Kluczbork dostał się pod panowanie książąt brzeskich. Byli oni wyznawcami luteranizmu, a zgodnie z panującą wówczas zasadą "Cuius regioeius religio"(czyj kraj - tego religia), mieszkańcy Kluczborka musieli przyjąć religię wyznawaną przez ich władców.

Zmianie panującego wyznania sprzeciwiali się oczywiście krzyżowcy, a także część kluczborskiej arystokracji.
W lipcu 1556 roku książę Grzegorz wysłał do Kluczborka mistrza wrocławskiego zakonu krzyżowców, który miał ustalić granice wyznaniowe. Rozmowy trwały niemal do końca września. Ustalono, że oprócz Kluczborka na luteranizm przejdą także niemal wszystkie okoliczne wioski.

Katolickie pozostały trzy miejscowości:Kuniów, Kujakowice Górne i Dolne oraz Łowkowice.

Kościół Zbawiciela po 1527 roku jeszcze raz wrócił do rąk katolików, ale tylko na 7 lat.

Po śmierci ostatniego Piasta Śląskiego Jerzego Wilhelma w 1675 roku Kluczbork przeszedł we władanie katolickiego cesarza austriackiego Leopolda I. Kluczborski pastor Ludwik Conradi został wypędzony, a Kościół Zbawiciela w latach 1700 - 1707 był znowu katolicki.

Kluczborscy ewangelicy ponownie przejęli świątynię w 1708 roku po konwencji w Altranstädt. Na mocy ugody podpisanej przez króla Szwecji Karola XII i cesarza niemieckiego Józefa I ewangelicy odzyskali na Śląsku w sumie 121 kościołów.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nto.pl Nowa Trybuna Opolska