Rewitalizacja Odry jest potrzebna. Czy nowa ustawa pomoże przyrodzie czy jej zaszkodzi? Zdania są podzielone

- Ludzi martwi wycinanie drzew, betonoza w miastach, obawiają się także sytuacji, do jakiej doszło w zeszłym roku na Odrze – mówi Beata Szczyrbowska-Lis z Polski 2050 Szymona Hołowni.

Latem 2022 roku w Odrze odnotowano masowe śnięcia ryb. Trwało to około 1,5 miesiąca, kiedy to wzdłuż niemal całego biegu Odry znaleziono ponad 250 ton martwych zwierząt. Zdaniem ekspertów, jedną z przyczyn tej sytuacji mógł być rozwój tzw. złotej algi.

- Martwi nas także projekt ustawy, który wpłynął Sejmu, a który dotyczy rewitalizacji Odry – dodaje Beata Szczyrbowska-Lis.

Celem rewitalizacji Odry jest między innymi „poprawa warunków środowiskowych rzeki Odry w aspekcie ilości i jakości wody w rzece Odrze, a także środowiska wodnego oraz zwiększenie możliwości retencjonowania wody w obszarze zlewni rzeki Odry” oraz „funkcjonowania gospodarki wodno-ściekowej w obszarze mogącym mieć wpływ na środowisko wodne w dorzeczu rzeki”. Celem wprowadzenia prawa jest także podwyższenie kar za wykroczenia związane z gospodarką wodną.

- Niech nas nie zmyli nazwa ustawy, który zakłada „rewitalizację”, czyli jak by się mogło wydawać coś ważnego i potrzebnego. Rząd zapisał tam, że chce wyleczyć Odrę za pomocą betonu. 51 razy w projekcie ustawy pojawia się słowo budowa, przebudowa jazu, spiętrzeń, progów. To wszystko prowadzi do uregulowania rzeki, a więc Odra traci możliwość do samooczyszczania. Zastanawia również skrócona ścieżka decyzyjna, czyli budowę będzie można rozpocząć już po miesiącu od wydania decyzji, bez możliwości sprawnego odwołania. Ten beton zabije nam Odrę! – alarmuje Piotr Sitnik, regionalny przewodniczący partii Polska 2050 Szymona Hołowni.

Piotr Sitnik dodaje jednak, że w ustawie zapisano kilka ważnych i potrzebnych pomysłów.

- Jest mowa o przebudowie oczyszczalni ścieków czy budowie kanalizacji. Takie rozwiązania są potrzebne – podkreśla opolski lider Polski 2050.

Krytycznie do proponowanego projektu wypowiedziały się także Koalicja Obywatelska oraz Lewica, które uważają, że proponowane zmiany spowodują zabudowanie rzeki przez nowe stopnie wodne, a problemem wciąż pozostaną masowe zrzuty do Odry zasolonych wód z kopalń, których zakończenia projekt ustawy nie przewiduje.

O konieczności rewitalizacji Odry i prowadzaniu tam inwestycji polski rząd mówi od dłuższego czasu.

„Rewitalizacja Odry jest dla nas zadaniem priorytetowym. Dlatego, że musimy zabezpieczyć nasz kraj przed suszą, powodziami czy niedoborem wody” – pisał w mediach społecznościowych w sierpniu ubiegłego roku wiceminister infrastruktury Marek Gróbarczyk.

W marcu 2023 roku Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie Wód Polskich i Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska na grudniową decyzję Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie o wstrzymaniu inwestycji na Odrze. Skargę złożyli ekolodzy oraz rząd landu Brandenburgii, której Odra jest rzeką graniczną.

„W związku z tym, że my mamy pozwolenie na budowę, mamy wszelkie dokumenty świadczące o tym, że możemy realizować inwestycję budowlaną, realizujemy to zgodnie z prawem” – tłumaczył w RMF FM.