O słóweczkach i słówskach

Są słowa jak pieszczoty i są słowa jak kamienie.
Jeżynko, Jeżyku (pochodne od wyrazu jeż, które to stworzonka - jak wiadomo - kochają się ostrożnie...), Gwiazdeczko, Słoneczko. A potem: gdzieś był, odczep się, wynocha... - Oto symbole początku i końca niejednego szczęśliwego małżeństwa.
Nie miej mi za złe, mowo, że pożyczam patetycznych słów, A potem trudu dokładam, żeby wydały się lekkie. - Taką definicję dobrej, pięknej literatury niechcący (?), jakby mimochodem sformułowała Wisława Szymborska w wierszu "Pod jedną gwiazdką". I jest jej wierna, jak ksiądz Twardowski, jak nasz Jacek Podsiadło, jak kiedyś Tuwim, który prosił w jednym z tysięcy swoich mniejszych i większych utworów:
Módl się za moje litery, Żeby się zeszły w pieśni.
Wrażliwość na słowa - te wypowiadane i te usłyszane - jest wśród ludzi przeróżna. Tak jak wiele jest sposobów i stylów mówienia: poprawny, składny, staranny - i byle jaki, niechlujny; wyszukany, elegancki, kwiecisty - i pospolity, prostacki, wulgarny. Gdy kogoś dobrze znamy, znamy też jego sposób mówienia i jego językową wrażliwość. Jeśli do tego kogoś czujemy sympatię, to znaczy, że akceptujemy również te jego cechy - wiemy mniej więcej, jakich słów możemy się po nim spodziewać i jakich on oczekuje od nas. Weźmy parę przykładów z własnego podwórka: Nikogo w redakcji NTO nie razi ani nie szokuje, gdy red. G. lub red. M. rzuci od niechcenia, a zwłaszcza w zdenerwowaniu "k... mać", "ch..." czy "ja pie...ę", zaś straszne na ogół słówko "sp...aj" - w ustach red. J. brzmi miło i przyjaźnie. Co innego, gdyby tak samo "wypowiedział się" na przykład red. Kog, gdyby mięsem rzuciła pani red. N. lub wiązankę puścił niżej podpisany... Toż to by była sensacja!
Można by rzec: co człowiek, to styl. Przy czym wcale nie chcę tu nikogo oceniać ani broń Boże - potępiać. Cieszy mnie i bawi wielobarwność, różnorodność i - że tak powiem - ubogacająca wielokulturowość w naszej redakcji.
Jedną ważną rzecz pragnę przypomnieć wszystkim tym, którzy na co dzień posługują się językiem jędrnym, rubasznym, dosadnym. Co uchodzi w gronie znających Cię przyjaciół, nie zawsze jest mile widziane w innych środowiskach. Są wakacje, wyjazdy, podróże, rozmawiasz z przeróżnymi nie znanymi Ci ludźmi. Wśród nich bywają osoby bardzo delikatne, wrażliwe na słowa. Uszanuj ich - niech Ci będzie - przewrażliwienie. Oszczędź im "mięsa", stonuj nieco, pofolgujesz sobie w innych okolicznościach.
Także wśród Twoich znajomych, nawet tych najbliższych, możesz spotkać ludzi, którzy "modlą się za swoje litery, żeby się zeszły w pieśni". Ich bardziej niż innych ranią złe słowa. I nie chodzi tu tylko o wulgaryzmy. Oni potrzebują słów jak pieszczoty. Do swoich ukochanych mówią: Jeżynko, Słoneczko, córeczko, Jej imię potrafią wypowiedzieć na sto sposobów, wiedzą też, co to intonacja - czuła, ciepła, delikatna, serdeczna, do tego spojrzenie, dotyk... Nigdy nie mów, proszę, do takich ludzi odczep się, spadaj, wynocha. Twoja mowa do nich niech nie będzie oschła, skrzekliwa, agresywna, z grymasem zaciśniętych ust. Nawet najbardziej przykre rzeczy można przecież powiedzieć zwyczajnie, spokojnie, bez awantur, bez zadawania cierpienia. Twoje słowa są naprawdę bardzo ważne.