430-lecie cechu w Oleśnie. Rzemieślnicy mieli kiedyś władzę

Mirosław Dragon
Mirosław Dragon
To oni w 1960 roku rozpoczęli budowę Domu Rzemiosła w Oleśnie. Siedzą od lewej: Franciszek Jończyk, Alfons Opiela, starszy cechu Paweł Syguła, Augustyn Kaczmarczyk, Augustyn Pradela. Stoją od lewej: Leonard Wittmann, kierownik biura cechu Werner Thunich, Władysław Pietraszek.
To oni w 1960 roku rozpoczęli budowę Domu Rzemiosła w Oleśnie. Siedzą od lewej: Franciszek Jończyk, Alfons Opiela, starszy cechu Paweł Syguła, Augustyn Kaczmarczyk, Augustyn Pradela. Stoją od lewej: Leonard Wittmann, kierownik biura cechu Werner Thunich, Władysław Pietraszek. Kronika cechowa
Olescy rzemieślnicy świętują podwójny jubileusz. 430 lat temu zrzeszyli się w jeden cech. 50 lat temu zbudowali na powojennych zgliszczach przy ulicy Wolności Dom Rzemiosła.

1 listopada 1584 roku ówczesny właściciel Olesna Jan von Beess zatwierdził prawa cechu zbiorowego zrzeszającego przedstawicieli 16 rzemiosł.

W skład cechu weszli: rymarze,siodlarze, kaletnicy, kapelusznicy, farbiarze, miecznicy, białoskórnicy, powroźnicy, introligatorzy, stolarze, bednarze, wębornicy, stelmachowie, kołodzieje, tokarze oraz szkla
rze.

Był to cech zbiorowy, zwany także niemieckim.
- Zrzeszał rękodzielników reprezentujących słabo rozpowszechnione zawody, których status rzemieślniczy nie był wystarczająco uregulowany - wyjaśnia Paweł Miozga, kierownik biura Cechu Rzemiosł Różnych i Małej Przedsiębiorczości w Oleśnie.

Od czasów średniowiecza warunkiem utworzenia samodzielnego cechu było członkostwo co najmniej 12 mistrzów danej profesji.

Friedrich Albert Zimmermann (1745-1815), pruski urzędnik i geograf, zanotował najstarsze cechy w Oleśnie: cech sukienników (założony w 1406 roku), a następnie cech rzeźników (założony w 1411 roku).

W średniowieczu na oleskim Rynku ustawione były jatki mięsne oraz stragany chlebowe i szewskie, zwane ławami targowymi. Były one własnością feudalnego pana, właściciela miasta, który pobierał od rzemieślników czynsz.

Znaczenie oleskich rzemieślników wzrastało już od drugiej połowy XV wieku. Wystarczy wspomnieć, że rajcami miejskimi byli wówczas wyłącznie rzemieślnicy.

Ci pochodzący z Olesna mieszkali też i pracowali w Krakowie. W księgach miejskich Krakowa można natrafić na szewca Adama z Olesna(1396), szewca Stanisława (1410), Wojciecha Goldschmidta (1487), Mikołaja Weinricha (1440), Marcina Velgenera (1444), Stanisława Lischa (1470), Piotra z Olesna (1484), Michała Beyera (1484), złotnika Jana (1439), Stanisława Bujaka (1486) czy złotnika Albrechta (1484).

Pod koniec XVI wieku olescy rzemieślnicy otrzymali od Jana von Beessa szereg przywilejów. W 1582 roku przywilej piernikarski otrzymał piernikarz Jan Schmidt. W 1584 roku utworzony został wspólny cech. W 1585 roku Jan von Beess wydał przywilej dla cechu stolarskiego, a w 1589 roku dla cechu oleskich płócienników.

W XVII wieku, już po wojnie trzydziestoletniej,ówczesny właściciel Olesna hrabia Jerzy Adam Franciszek von Gaschin zatwierdził kolejne cechy: w 1669 roku kapeluszników i płócienników, a w 1674 roku garncarzy.

W 1787 roku w Oleśnie było 11 cechów. Zrzeszały one 47 szewców, 23 płócienników, 23 tkaczy (pracujących przy krosnach), 17 kuśnierzy, 17sukienników, 14 krawców, 11 kapeluszników, 10 kowali, 7 rzeźników, 5 piekarzy,5 bednarzy, 4 piernikarzy, 4 stolarzy, 4 ślusarzy, 3 garncarzy, 2 szklarzy, oraz 1 cieśla, 1 kamieniarz, 1 kotlarz, 1 ludwisarz, 1 murarz,1 olejarz, 1 piwowar, 1 powroźnik, 1 rymarz, 1 siodlarz oraz 1 strycharz (ceglarz).
Żeby opisać drugi jubileusz, musimy się przenieść w czasie już do czasów powojennych.

28 grudnia 1956 roku członkowie oleskiego cechu podjęli uchwałę o budowie Domu Rzemiosła. Kronika cechowa podaje, że inicjatorem budowy był elektroinstalator Władysław Nycz,starszym cechu był wówczas mistrz krawiecki Paweł Syguła, a kierownikiem biura cechu Konrad Jarosz.

Walne zgromadzenie zatwierdziło plany budowy 21 grudnia 1958 roku.W styczniu 1959 roku rzemieślnicy otrzymali decyzję o lokalizacji Domu Rzemiosła.

Budynek został zbudowany przy ulicy Wolności, na gruzach pozostałych jeszcze po 1945 roku, kiedy Sowieci zniszczyli ówczesny niemiecki Rosenberg.

26 czerwca 1960 roku wmurowano kamień węgielny. Budowa trwała łącznie cztery lata.

Uroczyste otwarcie Domu Rzemiosła w Oleśnie nastąpiło 21 czerwca 1964 roku.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nto.pl Nowa Trybuna Opolska