Na rogatkach Olesna był kiedyś drewniany kościół

Mirosław Dragon
Mirosław Dragon
Przedwojenna pocztówka z widokiem kościoła Bożego Ciała, wysłana przez ks. Paula Foika, który był proboszczem w Oleśnie w latach 1916-1945. Na pocztówce widać adnotację księdza Foika „Werk meines Vorgängers”, czyli „Dzieło mojego poprzednika”. Budowniczym kościoła był ks. Bruno Alexander, oleski proboszcz w latach 1902-1916.
Przedwojenna pocztówka z widokiem kościoła Bożego Ciała, wysłana przez ks. Paula Foika, który był proboszczem w Oleśnie w latach 1916-1945. Na pocztówce widać adnotację księdza Foika „Werk meines Vorgängers”, czyli „Dzieło mojego poprzednika”. Budowniczym kościoła był ks. Bruno Alexander, oleski proboszcz w latach 1902-1916.
Równo 100 lat temu poświęcono neobarokową świątynię pw. Bożego Ciała. Dawniej, bo już w XV wieku, w tym miejscu też był kościół - drewniany, który spłonął 18 lat temu.

Parafialny kościół pod wezwaniem Bożego Ciała obchodzi w tym roku swoje setne urodziny, lecz historia tej świątyni jest o wiele starsza - mówi Ewa Cichoń, dyrektora Oleskiego Muzeum Regionalnego, która z okazji jubileuszu 100-lecia wygłosiła wykład podczas "Nocy Kościoła".

Przy dzisiejszej ulicy Pieloka, w miejscu, gdzie wznosi się kościół pw. Bożego Ciała, ponad 100 lat temu stał mały drewniany kościółek pw. Ciała Chrystusowego.

Wzniesiony został w drugiej połowie XV wieku, a jego budowa wiążę się ze skandalem w oleskiej parafii.

Otóż parafią administrowali w tamtych czasach kanonicy regularni laterańscy reguły św. Augustyna, którzy prawo patronatu nad kościołem parafialnym św. Michała w Oleśnie otrzymali jeszcze w 1374 roku.

U schyłku średniowiecza kanonicy zapomnieli o ślubach zakonnych. Oleska parafia słynęła już nie z nabożeństw, ale z suto zakrapianych biesiad, obfitych uczt i hucznych zabaw.

Zakonnikom nie brakowało pieniędzy na zbytki, ponieważ dochody z komory celnej przekazywał parafii ówczesny właściciel Olesna wojewoda krakowski Spytko z Melsztyna.

Rozluźnienie obyczajów tak mocno oburzyło mieszczan, że zdecydowali się na radykalny krok - zbudowanie własnego kościoła.

- Decyzja ta zapadła jeszcze przed rokiem 1478 - dodaje Ewa Cichoń. - Świątynia stanęła na Małym Przedmieściu, poza murami miejskimi, na wzniesieniu znajdującym się za stawem i rzeką Młynówką.

Drewniana świątynia była dużo mniejsza i skromniejsza niż kościół farny św. Michała (stojący do dzisiaj przy oleskim Rynku). Obok utworzono nie parafię, tylko altarię pod wezwaniem św. Filipa, Jakuba i Doroty. Msze święte odprawiał ksiądz altarysta.

- Był to duchowny wykonujący obowiązki przy określonym ołtarzu, otrzymujący za to wynagrodzenie - wyjaśnia Ewa Cichoń. - Wiele miast miało wówczas własnych altarystów w kościołach. Jednocześnie parafię w Oleśnie objął nowy proboszcz - przysłany z Wrocławia zakonnik o imieniu Jakub. Opat polecił mu doprowadzenie do ugody między konwentem a radą miejską.

Jakub zaprosił rajców miejskich na spotkanie ze starszyzną zakonną. Obie strony zawarły porozumienie, poświadczone dokumentem podpisanym 2 lipca 1486 roku. Dokument ustalał, że altaria w kościele Ciała Chrystusowego przejdzie pod opiekę proboszcza Jakuba i że mają być odprawione każdego tygodnia dwie msze święte recytowane, a jesienią, w okresie zadusznym, dodatkowo 30 mszy żałobnych.

Porozumienie sygnowali swoimi podpisami proboszcz Jakub, burmistrz Stanisław (Stanik) oraz rajca Szymon Mruk. Kościół Ciała Chrystusowego nazywano szpitalnym, ponieważ w jego pobliżu znajdował się przytułek dla ubogich.
Od 1847 roku drewniany kościół służył oleskim ewangelikom. Pastor Leopold Polko wynajął go od parafii katolickiej za 20 talarów na rok. Później ewangelicy zbudowali stojący do dzisiaj Kościół Krzyża Chrystusowego (tzw. Kościół Fenigowy), a ten drewniany na Małym Przedmieściu niszczał coraz bardziej.
Na początku XX wieku rozbudowujące się Olesno potrzebowało większej świątyni. Jednym z planów było powiększenie kościoła św. Michała, a nawet jego rozbiórki i postawienia w tym miejscu większej budowli. Przeciwko zburzeniu zaprotestował jednak konserwator zabytków.

Ostatecznie ówczesny proboszcz ks. Bruno Alexander postanowił zbudować nowy obiekt na miejscu drewnianego kościoła Ciała Chrystusowego. 5 marca 1906 roku wysłał do Królewskiego Urzędu w Opolu wniosek o pozwolenie na budowę.

Neobarokowy obiekt zaprojektował kluczborski architekt Thomas Skaletz, który wcześniej prowadził budowę kościoła pw. Świętej Trójcy w Gorzowie Śląskim, kościoła pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Kluczborku, sporządził także plan budowy kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Chudobie. Autorem projektów ołtarzy i rzeźb był królewski mistrz budowlany rejencji opolskiej Gustaw Schmidt.

Prace budowlane wykonał Georg Lederer z Kluczborka, któremu pomagał mistrz budowlany Grebenstein z Olesna. Dach kładł mistrz Nötzig z Olesna.

Sklepienie kościoła pokryli malowidłami artyści z Wrocławia, wśród których był Bruno Schelinski, który ożenił się z oleśnianką Heleną Freund i zamieszkał na stałe w Oleśnie.

Budowę rozpoczęto w 1909 roku. W 1910 roku stary drewniany kościół przeniesiono do Gronowic, gdzie stał aż do 1995 roku, kiedy, niestety, doszczętnie spłonął.

Do budowy okazałego neobarokowego kościoła pw. Bożego Ciała o powierzchni 1500 metrów kwadratowych zużyto ok. miliona cegieł. Prace budowlane ukończono w marcu 1913 roku. 25 marca kościół został poświęcony przez dziekana księdza Labusa z Kościelisk, a 18 października konsekrowany przez kardynała Georga Koppa z Wrocławia.
Kardynał Kopp przekazał 10 tys. marek na budowę kompleksu zabudowań parafialnych przy nowym kościele. Budowa samego kościoła pw. Bożego Ciała kosztowała 490 tysięcy marek.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nto.pl Nowa Trybuna Opolska