„Najstarsza historia miasta Olesna” (niem. „Die älteste Stadtgeschichte von Rosenberg”) - tak zatytułowany jest esej historyczny Wernera Neugebauera, opublikowany w roczniku oleskim w 1932 roku, czyli w czasach, kiedy Olesno było niemieckim Rosenbergiem.
Chociaż Neugebauer ma wyraźnie nacjonalistyczne poglądy (na wstępie krytykuje dyktat mocarstw i powstańców śląskich, który doprowadził do podziału Śląska i oderwania części od Niemiec), nie zaprzecza, że na początku dziejów Olesno było częścią księstwa opolskich Piastów, a od 1327 do 1741 roku była częścią składową korony czeskiej i tym samym habsburskiej Austrii.
W 1742 roku ziemia oleska stała się częścią Prus, a tym samym Rzeszy niemieckiej. Taki był stan w chwili pisania eseju przez Wernera Neugebauera, w 1945 roku Olesno wróciło do Polski.
W chwili kiedy niemiecki historyk pisał swój esej, w całości istniało jeszcze archiwum miejskie w wieży oleskiego ratusza, które spłonęło w styczniu 1945 roku po zdobyciu miasta przez Armię Czerwoną.
W 1932 r., kiedy ukazał się artykuł Wernera Neugebauer a, archiwum jeszcze było w całości, mimo to historyk podkreśla, że materiał źródłowy historii Olesna sprzed 1327 roku jest bardzo skąpy.
- W najstarszej historii miasta dysponujemy tylko nielicznymi dokumentami, niekiedy trzeba wyciągać wnioski z samego tylko wzmiankowania nazwy Olesno - podkreśla Werner Neugebauer.
Niemiecki historyk przyznaje, że historia Olesna opiera się na kronice Józefa Lompy.
Kronika Lompy pt. „Beschreibung der Stadt Rosenberg” („Opis miasta Olesna”) ukazał się w 1832 roku, czyli dokładnie sto lat przed esejem Neugebauera.
To właśnie Józef Lompa w swojej kronice napisał, że książę Henryk Brodaty zbudował w roku 1208 w Oleśnie zamek myśliwski.
Opierając się na tej dacie, oleski burmistrz Sylwester Lewicki w roku 2008 zorganizował huczne obchody 800-lecia Olesna.
Tymczasem Werner Neugebauer tę datę uważa za zupełnie niewiarygodną.
- Często spotykaną informację o założeniu Olesna w roku 1208 należy zdecydowanie odrzucić - twierdzi Werner Neugebauer.
Historyk dodaje, że Lompa opierał się na jakiejś starej polskiej kronice z archiwum miejskiego, której w 1932 r. już nie było.
Według tej kroniki Henryk Brodaty miał zbudować zamek myśliwski, koło którego rozbudowało się miasto z dwoma bramami (północną i południową), umocnione murami miejskimi, które miały chronić przed Tatarami.
- Rządzący księstwem opolskim Mieszko I Plątonogi nigdy nie zgodziłby się na zbudowanie umocnionego grodu i miasta przez obcego władcę - twierdzi Werner Neugebauer.
Tym bardziej, że Olesno w dokumencie celnym z 1226 roku (ta data była przez wiele lat uznawana za początek miasta) wymienione było jako jeden z ważnych osad handlowych na szlaku z Czech na Kujawy.
Werner Neugebauer twierdzi, że Olesno zostało założone i urządzone na prawie niemieckim najprawdopodobniej około roku 1220.
Przy pisaniu tego artykułu korzystałem z „Najstarszej historii miasta Olesna” autorstwa Wernera Neugebauera.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
