Ordynacja mniej partyjna

- Modne politycznie stało się ostatnio rozpatrywanie plusów i minusów ordynacji większościowej i proporcjonalnej. Jednym z argumentów zwolenników modelu większościowego jest to, że wybór konkretnej osoby daje poczucie większego wpływu wybierającemu i poczucie odpowiedzialności przed wyborcą osobie wybieranej. Ile w tym prawdy?
- Rzeczywiście - wybory bezpośrednie na prezydenta, burmistrza i wójta sprawiają, że wyborcy uzyskują realny wpływ na to, kto będzie kierował pracami zarządu gminy i odpowiadał za jej rozwój oraz za funkcjonowanie administracji. Już nie decyduje o tym partia, która wygrała wybory. Wyborcom pozostawało jedynie zaakcentować decyzję o rekomendacji na stanowisko prezydenta i wybór tej osoby przez radę gminy. Sami wrzucając kartkę do urny, wskazują swojego kandydata.
- A wybierany? Czy czuje się bardziej odpowiedzialny przed swoim wyborcą?
- W rezultacie prezydent, wójt czy burmistrz będzie bardziej liczył się z wyborcami niż z partią, którą reprezentuje. Dotychczas trudno było prezydentowi czy burmistrzowi nie liczyć się z radnymi swojej partii, którzy mieli większość w radzie, bo przecież mogli go odwołać. Tak więc orientacja na interes partyjny, lojalność wobec własnej partii i kolegów partyjnych była ważniejsza niż liczenie się z elektoratem.
- Czyli zmniejsza się rola partii?
- W obecnej kampanii mamy kandydatów na burmistrzów, którzy utracili poparcie swojej organizacji i ubiegają się o reelekcję jako kandydaci niezależni. Jeśli wyborcy na nich zagłosują, będzie to znaczyło, że cenią ich pracę i dostrzegają pozytywne wyniki ich dotychczasowej działalności, a rekomendacja organizacji nie jest dla nich ważna.
Wybory bezpośrednie są pewną próbą odpartyjnienia samorządów lokalnych. Nie jest to niestety wystarczające, skoro nadal ordynacja proporcjonalna obowiązuje w gminach powyżej 20 tys. mieszkańców. Proporcjonalne przydzielanie mandatów poszczególnym partiom nie odzwierciedla tak dokładnie preferencji wyborców, jak w przypadku ordynacji większościowej.